O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi foziljon Abidovich Xoshimov Abduraxim Dexqonovich Taslimov Ikromjon Usmonovich Raxmonov elektr ta’minoti tizimida energiya nazorati va hisobi

4.3.Ko‘p tarifli uch fazali hisoblagichlar 
Yangi CTK3-10AN7R.t va CTK3-10AN9R.t turdagi ko„p tarifli uch fazali
hisoblagichlar sanoat korxonalarida, turar-joy binolarida elektr energiyasi
iste‟molini hisobga olish uchun va ko„chani yoritish korxonalarida elektr
energiyasini hisobga olish uchun qo„llanilishi mumkin. Hisoblagich 12 ta mavsum

---

50

bo„yicha elektr energiyasini hisobga olishga mo„ljallangan bo„lib, ularning har biri
8 ta tarif zonalari bo„yicha dasturlanishi mumkin. Bundan tashqari, bu
hisoblagichlar yuklama grafigini va hodisalar jurnalini shakllantiradi, ikki turdagi
interfeys turlari bilan jihozlangan: tokli halqa va optoport. Ruxsat etilmagan
ulanishlardan signalizatsiya va himoyalash ko„zda tutilgan. Bu hisoblagichlar
asosida EHNAT ni qurish mumkin. Hisoblagich funksional jihatdan mavjud
analoglaridan ustun, narxi ham u qadar yuqoiri emas.
CTK3-10A1N5(9)R.Vt ko„p tarifli hisoblagichlar sutkaning vaqtlari bo„yicha
differensiallangan (pog„onalashgan) tariflar sharoitida elektr energiya iste‟molini
hisobga olishni olib borishga imkon beradi. Bu energiya iste‟molini
optimallashtirishga va elektr energiyasi xarajatlarini kamaytirishga sharoit
yaratadi. Bundan tashqari, bu hisoblagichlar elektr energiyasi uchun oldindan
to„lash tizimi “Oмега” bilan birgalikda qo„llanilishi mumkin.

Hisoblagichlardagi shartli belgilar va ularning nomlanishi: 

CTK – “Telekart” markali elektron hisoblagich;

3 – uch fazali;

10 – 1,0S aniqlik sinfi;

A1 – aktiv energiyani hisobga olish;

H4 – tok va kuchlanish bo„yicha transformatorli to„rt simli ulanish: 220 V
(380 V), 5 A;

H5 – tok va kuchlanish bo„yicha to„rt simli transformatorli ulanish: 380 V,
10 A (40 A);

H7 (H9) – tok va kuchlanish bo„yicha to„rt simli to„g„ridan-to„g„ri ulanish:
380 V, 5 A (60 A), (380 V, 10 A (100 A));

P – ko„p tarifli, yuklama va tok grafiklarini shakllantirish, “tokli halqa”
interfeysi, impulsli chiqish, optoport, hodisalar jurnali;

B – oldindan to„lash rejimini tashkil etish imkoniyati;

---

51



“U” qo„shimcha funksiya – yuklamani boshqarish funksiyasi (maishiy va bir

tarifli hisoblagichlardan tashqari);

t – - 40 dan +55
0
C gacha ishchi haroratlar oralig„i.