O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

SmartSan utiliti yordamida eslab qolingan fayllar excellent prognoziga ega 
bo’lib, bu fayllarning nusxasi aloxida katalogda saqlanadi. Diskda bo’sh joy 
ko’p bo‘lganda, bu utilit yaxshi samara beradi.
2. Buzilgan fayllar va disklarni tiklash  
Magnit disklarni ishlatishda ko’pincha fizikaviy va mantiqiy buzilishlar 
uchrab turadi va bular axborotlarni xato o’qilishiga olib keladi.
Fizikaviy kamchiliklar (FD) mexanik ta`sirlar, magnit maydoninng 
ta`siri, magnit katlamining eskirishi va boshka sabablarga ko’ra paydo bo’lishi 
mumkin. FD ning paydo bo’lishi ba`zi sektor va klasterlarni ishga yaroksiz 
xolga keltiradi va bu faylni to’lik tiklab bo’lmaydi.
Mantikiy kamchiliklar diskning sistema soxasining zararlanishi tufayli 
kelib chiqadi. Bularga bo’limlar jadvali (tabl. razdelov), fayllar joylashuv 
jadvali (FAT), yuklovchi sektor (zagruzochniy sektor), kataloglar va boshkalar 
kiradi.
Bunday buzilishlar tok manbaining to’satdan o’chirilishi, xato ishlovchi 
dasturlarning to’xtab qolishi, kompyuter viruslari ta`sirida sodir bulishi 
mumkin.
3. Diskka xizmat ko’rsatuvchi dasturlar  
  
Buzilgan fayllar va disklarni tiklash uchun Chkdisk, Scandisk, DEFRAG 
utilitlari va NDD dasturlari ishlatiladi.

---

Magnit disklardan foydalanish vaqtida, ularning ish faoliyatlarida 
ayrim kamchiliklar yuzaga keladi. Fayllarni yozish va o’qish amallari 
bajarilmay qoladi, bu albatta disklarning fizik va mantikiy buzilishlaridan 
kelib chiqadi. Disklardagi mantiqiy va fizik buzilishlarni davolash uchun 
Norton Disk Doctor (NDDD) utiliti ko’llaniladi. NDD dasturi avtomatik 
tarzda disklarni tashxis qiladi va buzilgan disklarni davolaydi.
Diskka tashxis qo’yish - diskning xolatini xar tomonlama taxlil kilish 
va ulardagi mantikiy buzilishlarni aniqlashdir.
Tashxis jarayoni maxsus testlar orkali olib boriladi. Diskdagi 
buzilishlarni aniqlagani haqida NDD foydalanuvchiga ma`lumot beradi.
Dasturni chaqirish va uni faollashtirish uchun NDD.EXE buyrug’idan 
foydalaniladi.
Scan Disk dasturi disklardagi nosozliklarni tekshiradi, papkalar va 
asosiy diskdagi fayllarning xatoliklarini aniqlaydi. Bu dasturdan ko’pincha 
Windows dan noto’gri chiqqanda (Kompyuterni Pusk\Zavershenie