198
Ko‘p hollarda oltin zarrachalari temir yoki margenets oksidlari bilan, arsenopirit
(FeAsS), kovellin (CuS), galenit (PbS) va boshqa minerallar bilan qoplangan bo‘ladi.
Oltin zarracha ustidagi qoplama zich bo‘lganda, oltin sianideritmasiga kam o‘tadi.
Oltin zarrachasi yirik bo‘lib, usti plyonka bilan qoplangan bo‘lsa,
gravitatsiya
qo‘llanilganda boyitmaga o‘tadi, boyitmadan ajratishda mahsus usul qo‘llaniladi.
Bunday ma’danlarni flotatsiyalashda olinadigan boyitmada oltin miqdori nisbatan kam
bo‘ladi. Oltin asosan valyuta hisoblanadi.
Oltinni asosiy qismi zargarlik
buyumlari ishlab chiqarishda,
tish ishlashda va
tibbiyotda qo‘llaniladi. Oltin va uni qotishmalari elektron
hisoblash mashinalarida
ishlatiladi. Oltin kimyo sanoatida ko‘p ho‘llaniladi. Zargarlik buyumlari toza oltindan
va uni kotishmalaridan tayyorlanadi. Oltinga kumush va misni qo‘shilishi qotishmani
qattiqligini oshadi. Zagarlik buyumlaridagi oltinni (kumushni yoki platinani)
qotishmadagi 1000 og‘irlik qismidagi ulushi probasini ko‘rsatadi. Oltin buyumlari
375, 583, 750 va 958 proba bilan ishlab chiqariladi. Ayrim davlatlarda (AQsh, Buyo‘q
Britaniya, shveytsariya) toza oltin (1000 probali) 24 karatga teng.
Xulosa qilib shuni
aytish mumkinki, Respublikamiz iqtisodiyotini ko‘tarishda
oltinning roli toboro
ortib bormoqda.
Boyitishni
bir martada boyitib turib ham, boyitma va chiqindi olish mumkin.
Ko‘pincha shunday bo‘ladiki, bir marta boyitishdan so‘ng
boyitma unchalik boy,
chiqindi esa yetarli darajada kambag‘al bo‘lmay, ularni qaytadan boyitishga to‘g‘ri
keladi. Bu maqsadda boyitmani tozalash va chiqindini nazorat qilishoperatsiyalari
o‘tkaziladi, oldingi operatsiyadan keyingi operatsiyaga
tushuvchi mahsulot oralik
mahsulot deyiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: