O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi

FREZALASH STANOGINING TEXNIK XARAKTERISTIKALARI
-Stolning ishchi tekisligi 65 dan 315 mm gacha bo'lgan o'lchamlarga ega.
Gabarit o’lchamlar 2700x2000x2100 mm ni tashkil etadi
Detalning maksimal o’lchamlari (eni x uzunligi x balandligi )
300x300x300 mm
Ishchi operatsiyalar turlari: to’rt tomonlama konturli frezalaydi
Bosh harakatni rostlash va yuritmasining turlari: pog’anasiz, doimiy tok
Elektrodvigateli
Bir vaqtda boshqariladigan koordinatalar soni 3 tani tashkil etadi
Surish harakati uchun pog’onasiz doimiy tok elektrodvigatelidan foydalaniladi
Kesuvchi asboblar soni 12 tani tashkil qiladi
Surishlarni rostlash pog’onasiz usulda
Koordinata o’qlari bo’yicha tez harakat tezligi 4000 mm/minut ni tashkil qiladi
O’qlar bo’yicha diskretlik 0.01 mm
Aniqlik klassi normal 12
Ushbu texnik xarakteristikalrdan kelib chiqqan holda berilgan topshiriqni bajarish uchun protatip stanok sifatida MC12-250 modelli gorizontal bir ustinli frezalash dastgohini tanlab olamiz.



Dastgihning umumiy ko’rinishi

Surishlar, kesish tezligi va shpindel aylanish chastotalarini aniqlash


Torsevoy frezalar bilan frezalash
Konstruksion uglerodli po‘latlarni dag‘al frezalashda freza bir tishiga to‘g‘ri keladigan S_z surish miqdori, kesish chuqurligi t, asbob materiali va ishlov beriladigan material qattiqligiga bog‘liq. Loyiha dastgohi uchun t=0,5–5 mm qabul qilamiz. Freza kesish qismi materiali – qattiq qotishma T15K6. Yuqorida berilgan dastlabki ma’lumotlar, ishlov beriladigan material qattiqligiga asoslanib ma’lumotnomadan surishlarning quyidagi jadvaliy qiymatlarini tanlaymiz

Torsevoy frezalar bilan frezalashda bir tishga to‘g‘ri

keladigan surishlar

Kesish chuqurligi, mm	Asbob materiali
	T15K6 markali qattiq qotishma
	Qattiqlik NV
	<229	229-287	>287
≤ 2 2 - 5	0,15-0,20 0,12-0,18	0,10-0,15 0,08-0,12	0,08-0,10 0,06-0,10

Torsevoy frezalar bilan toza ishlov berishda bir tishga to‘g‘ri keladigan surishni 0,09 – 0,18 mm/tish miqdorida qabul qilish tavsiya etiladi.

Torsevoy frezalashda kesish tezligi kesish chuqurligi t, bir tishga to‘g‘ri keladigan surish S_z, freza diametri va frezalash eni nisbati d/B, asbob materiali va bardoshligi, hamda ishlov beriladigan material qattiqligiga bog‘liq.
Torsevoy frezalash uchun bardoshlik T freza diametriga qarab belgilanadi. Masalan, 200 mm diametrli freza uchun bardoshlik T = 300 min, diametri 40 mm freza uchun (qattiq qotishmali eng kichik diametr) bardoshlik T = 90 min.
Sanab o‘tilgan parametrlarning qabul qilingan va berilgan qiymatlarini hisobga olib, ma’lumotnomadan kesish tezligining jadvaliy qiymatlarini tanlaymiz

Torsevoy frezalar bilan frezalash uchun kesish tezliklari

Kesish chuqurligi, mm	Asbob materiali
	T15K6 markali qattiq qotishma
	Bir tishga surish, mm/tish
	0,09	0,06	0,18
≤ 1,0 5,0	400	380	240
	360	340	300

Kesish tezligi uchun tuzatuvchi koeffitsientlarni aniqlaymiz K_V

Ishlov beriladigan material qattiqligiga bog‘liq koeffitsient.
HB 235 -295 uchun K_V2 = 0,65.
Asbob materiali va bardoshligiga bog‘liq koeffitsient. T15K6 markali qattiq qotishma va T = 90 min bardoshlik uchun K_V3 = 1,0, T = 300 min uchun esa K_V3 = 0,65.
d/B nisbatiga bog‘liq koeffitsient. d/B = 1.25 uchun qabul qilamiz
K_V1 = 1.
Yuqorida keltirilgan tuzatuvchi koeffitsientlarni hisobga olib 30 mm va 300 mm diametrli frezalar uchun eng chekli kesish tezliklarini aniqlaymiz.

• 
  30 mm diametrdagi torsevoy freza uchun kesish teziligi:
  

V_min = V_Tmin * K_V2 * K_V3 = 240 * 0,65 *1,0 = 156 m/min

V_max = V_Tmax * K_V3 * K_V1 = 300 * 1,1 * 1,0 = 330 m/min.

• 
  300 mm diametrdagi torsevoy freza uchun kesish teziligi:
  

V_min = V_Tmin * K_V2 * K_V3 = 360 * 0,65 *0,75 = 175.5 m/min

V_max = V_Tmax * K_V3 * K_V1 = 400 * 1,1 * 1,0 = 440 m/min.

Hisoblangan kesish tezliklari uchun aylanish chastotalarning eng chekli qiymatlarini aniqlaymiz.

^{Frezalash dastgohining surish yuritmasini ishlab chiqish uchun surishning S}M minutli qiymatlarini bilish lozim. Bu qiymatlar formuladan topiladi:


^SM ^{= S}Z ^{* Z}n <sup>* n,


Bu yerda Z</sup>n ^{- freza tishlar soni; n –freza aylanish chastotasi, ayl/min.}
Ma’lumotnoma [ 4 ] diametri 100 mm gacha bo‘lgan torsevoy frezalar uchun Zn = 10, diametri 400 mm gacha frezalar uchun Zn = 36 tavsiya qiladi.
Torsevoy frezalashda minimal minutli surish maksimal diametrdagi freza bilan toza ishlov berishga to‘g‘ri keladi va quyidagi formula bilan aniqlanadi:



Maksimal minutli surish esa minimal diametrdagi freza bilan dag‘al ishlov berishga to‘g‘ri keladi va formuladan aniqlanadi:

Ko‘rsatilgan formulalarda V^I qiymati SZmin , tmin , HBmax shartlariga to‘g‘ri keladi, V^II qiymati esa - SZmax, tmax i HBmin shartlari uchun aniqlanadi.
Loyiha bo‘yicha dastgoh uchun kesish tezligi V^I = 38 m/min (SZmin = 0,2 mm/tish, tmin = 1 mm i HBmax = 285 – 321) [ 4 ]; SZmax = 0,3 mm/tish, tmax = 3,0 mm va HBmin = 156- 207 shartlari uchun kesish tezligi V^II = 30 m/min teng bo‘ladi. Yuqorida ko‘rsatilgan parametrlarning hisoblangan va qabul qilingan qiymatlarini hisobga olib, minutli surishni topamiz:
Smin = 0,09 *16 * 1000*156/(3,14*300) = 238 mm/min

Smax = 0,18 * 8* 1000*440/(3,14*30) = 3000 mm/min