O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. E. Mamarajabov, sh sh. Adinayev, R. A. Razzokov

Virtual tashqi xotirani boshqarish. Virtual tashqi xotirani boshqarish virtual 
ichki xotirani boshqarishga nisbatan bir muncha murakkabroq. Buning asosiy sababi 
ularning hajmidadir. Masalan: aholisi 50000 kishidan iborat bо‘lgan shahardan 
barcha 13- chi uylarni topish, aholisi 5000000 kishidan iborat shahardagi barcha 13- 
chi uylarni topishga nisbatan ancha oson. Shu sababli tashqi xotiradagi real manzilni 
topish uchun turli usullardan foydalaniladi. Manzil bevosita varaq koeffisienti 
qо‘shilishi bilan aniqlanadi va real adresdagi berilganlar tanlanadi.
Berilganlarning saqlanishi:Ketma-ket, agar foydalaniladigan berilganlar 
xotirada ketma-ket joylashgan bо‘lsa, u holda xotiraning navbatdagi manzilidan 

---

137 
berilganlarni olish uchun har safar keyingi manzil qidirilmasdan kerakli berilganlar 
ketma-ket tanlab olinadi.
Indeksli, berilganlarning navbatdagi qismi tugagandan sо‘ng о‘zinig davomi 
qaerdan joylashganligi hakidagi ma’lumot bevosita berilganladan keyin joylashgan 
bо‘ladi va bu malumot taxlil qilinib berilganlarning davomi kо‘rsatilgan joydan 
boshlab talqin qilinadi.
Indeksli ketma-ket, indeksli boshqarishdan farqi, berilganlar davomi 
kо‘rsatilgan joydan bir emas balki bir nechta berilganlar birligidan iborat ketma-
ketlik kо‘rinishida beriladi.
Himoya. OS da ishlatiladigan berilganlar himoyalangan bо‘lishi kerak. 
Himoyalanish OS tarkibiga kirgan dasturdan, foydalanuvchi dasturdan va 
foydalanuvchining biron-bir harakatidan bо‘ladi. Har qanday OS о‘z tarkibiga 
kirgan dasturlarni himoyalashi kо‘zda tutilgan bо‘ladi. Biroq bu himoyalanish 
buzilishi mumkin, buzilish odatda tashqi aralashuv natijasida amalga oshiriladi. Shu 
sababli OS tarkibidagi ayrim dasturlarga kirish umuman taqiqlab qо‘yiladi. Albatta 
bunday taqiqni malakali foydalanuvchi "aylanib" о‘tishi mumkin, biroq bunday usul 
tafsiya qilinmaydi.