O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti
Download 4.05 Mb. Pdf ko'rish
|
Iqtisodiyot nazariyasi
|
4.1.-rasm. Raqamli transformatsiya Yangi texnologik sikl Raqamli texnologiyalar ta'siri ostida iqtisodiyot va jamiyatdagi global o ʻzgarishlar, axborotni iste'mol qilish formatlari, aloqa vositalari, odamlarning ijtimoiy va texnologik o ʻzaro ta'siri usullari va boshqalar. Biznesga moslashish jarayoni Yangi texnologik sikl sharoitida biznesning qayta qurilishi, ijtimoiy va iqtisodiy o ʻzgarishlar, ishlab chiqarish sikliga yangi texnologiyalarni joriy etish, mahsulotlar va xizmatlardagi o ʻzgarishlar, raqamli texnologiyalar va ma'lumotlardan foydalangan holda biznes modellarini o ʻzgartirish. 314 Aslida, “raqamli transformatsiya” bu biznesni moslashtirish jarayonidan boshqa narsa emas, ammo strategik ma’noga ega. Biz buni mustaqil hodisa sifatida emas, balki joriy sikl-raqamli texnologiyalardan foydalangan holda uyushgan strategik oʻzgarish jarayoni sifatida qabul qilamiz. 90 Dasturiy ta’minot kompaniyalari birinchi boʻlib raqamli transformatsiyaga ehtiyoj sezdilar. Internet rivojlanishi bilan ular oʻz mahsulotlarini tarqatish usullarini bir necha bor oʻzgartirishi kerak edi: dasturiy ta’minot vositalarini sotishdan tortib, saytdan yuklab olishga va bulutli SAAS (dasturiy ta’minot xizmat sifatida) modeliga oʻtishgacha oraliq bosqichlarni bosib oʻtishdi. Transformatsiyaning har bir bosqichida tashkiliy tuzilmani, ishlab chiqarishni, biznes modelini, yetkazib berish va sotish zanjirlarini, aloqa usullari kabilarni sezilarli darajada oʻzgartirish kerak edi. Bugungi kunda, soʻrovlarga koʻra, dunyodagi turli sohalardagi kompaniyalarning 70% dan ortigʻi oʻzlarining raqamli transformatsiyasini amalga oshirish ustida ishlamoqda. Biznesni oʻzgartirishning maqsadi zamonaviy raqamli iqtisodiyotda samarali ishlashi va moslashishi mumkin boʻlgan tashkilot uchun yangilangan barqaror biznes modelini yaratishdir. Bu jarayon nafaqat texnologiyalarni bilishni, balki eng muhimi - innovatsion biznes modellarini qoʻllab-quvvatlashi va rivojlantirishi mumkin boʻlgan yangi avlod aktivlarini shakllantirish tamoyillarini tushunishni talab qiladi. Soʻnggi bir necha oʻn yilliklar davomida koʻplab yangi kasblar va vakolatlar paydo boʻldi, loyihalar va boʻlimlarni boshqarish uchun mutlaqo yangi metodologiyalar yaratildi, toʻliq raqamli kompaniyalar va eng yirik global infratuzilmalar paydo boʻldi. Amaliyot davomida mijozlar bilan ishlashda raqamli transformatsiyani boshqarish boʻyicha oʻziga xos yondashuv talab etiladi. Bu esa strategik loyihalar muvaffaqiyatini ta’minlaydi. Biznesni oʻzgartirishning bir necha asosiy yoʻnalishlari ajratib koʻrsatiladi. Yuqorida ta’kidlanganidek, raqamli transformatsiya bu barcha yoʻnalishlarda strategik tashabbuslarni amalga oshirishni anglatadi, albatta, oldindan ishlab chiqilgan strategik rejaga muvofiq. 90 https://komanda-a.pro/blog/digital-transformation |
