O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi muhammadjon Imomnazarov milliy ma'naviyatimiz

16. ISLOM OLAMIDAGI ASOSIY TASAWUF TARIQATLARI

Asosiy tariqatlar	Asoschilari			Kclib chiqish makoni va tarqalish doirasi
Badaviya	Ahmad al -Badaviy (1199-1276)			Shimoliy Afrika
Dasukiya	Ibrohim ad-Dasukiy (1246-1288)			Shimoliy Afrika
Rifoiya	Ahmad bin Ali ar-Rifoiy (1106-1182)			Shimoliy Afrika
Shoziliya	Abulhasan Ali ash-Shoziliy (1196-1258)			Shimoliy Afrika
Suhra-vardiya	Ziyauddin Abu Najib as-Suhravardiy — 1037-1168, Shahobiddin Yahyo as-Suhravardiy - 1155-1191 Shahobiddin Abu Hafs Umar as-Suhravardiy (vafoti 1234)			Eron
Yassaviya	Ahmad Yassaviy (vafoti — 1166-yil)			Markaziy Osiyo
Naqshban- diya-Xojagon	Abdulxoliq G'ijduvoniy (vafoti 1179), Bahouddin Naqshband (1318-1383)			Markaziy Osiyo
Qodiriya		Abdulqodir bin Abu Solih Jiloniy (1077-1166).	Eron, Markaziy Osiyo
Kubraviya		Najmiddin Kubro (1145-1221)	Markaziy Osiyo
Chishtiya		Muiniddin Muhammad Chishtiy (vafoti 1236)	Hinduston
Mavlaviya		Jaloliddin Rumiy (1207-1273)	Turkiya

17. SO'FIYLIK YO'LINI IXTIYOR ETGANLARNING MA'NAVIY KAMOLOT BOSQICHLARI
Shariat (Barcha musulmonlar uchun umumiy qonun-qoidalar)
Tariqat (l.Tavba. 2. "Fano fi-sh-shayx", ya'ni, pirga qo'l berishdan "fano fi-l-loh"gacha)
Ma 'rifat' ("fano fi-l-loh"dan "baqo bi-14oh"gacha)
Haqiqat ("baqo bi-l-loh" yoxud oriflik maqomi)
18."MAJOZ TARIQI" NIMA?
"Majoz tariqi" atamasi Alisher Navoiy ijodining so'nggi davridagi qator asarlari, jumladan, "Holoti Pahlavon Muhammad" va "Muhoka-mat ul-lug'atayn "larda tilga olinadi va "Mahbub ul-qulub"da maxsus tushuncha sifatida tahlil etiladi.
"Majoz tariqi" - Alisher Navoiy talqiniga ko'ra — Borliq haqiqati-ni anglab yetishning badiiy adabiyotga xos maxsus yo 'nalishi bo' lganligi sababli awalo badiiy adabiyotning milliy ma'naviyatimizdagi o'mini ko'rib chiqarniz:
ADABIYOT NIMA?
Bola o'ynaydi. O'yin — Borliq haqiqatini amaliy anglab yetish — o'zlashtirishning ilk ko'rinishi. Yosh bola Borliqni anglab yetish uchun hayotiy jarayonlarni o'yinda modeiJashtiradi.
San'at, jumladan, badiiy adabiyot o'zlikni anglab yetishning mus-taqil yo'li bo'lib, aslida taxayyul o'yinlari¹ vositasida Borliq haqiqatini modellashtirishga urinishdir. Haykaltarosh toshni "jonlantiradi", musav-vir ranglar tovlanishini ishga soladi, musiqa san'ati inson tuyg'ulariga bevosita koinot uyg'unligini olib kiradi. Badiiy tafakkuming cng qudratli va imkoniyatlaricheksiz vositasiso'zsan 'atidir. Bolaning o'yini beg'araz. Adib va shoir ham o'z ishiga beg'araz yondoshsagina, hayot haqiqatini uyg'un aks ettira oladi. Mumtoz adabiyot beg'arazdir.
Adabiyot inson ma'naviyatini shakllantiruvcH asosiy manbadir. Adabiy as*ar ko'z oldingizda kechayotgan ayqash-uyqash hodisalar gir-dobini ma'lum ma'no tizimiga joylab, undan sizning ko'zingizga, ongin-gizga ma'no, mazmun chiqarib beradi. Badiiy asar yetti yashardan yetmish yashargacha hammaga tushunarli, hamma ham undan o'z fahm farosatiga loyiq bir hissa chiqara oladi. Shu sababli adabiyot — ibrat maktabi, mehr parvarishidir. Mumtoz adabiyot Borliq haqiqatining botiniy jihatini zohiriy timsollar vositasida majoziy bayon etish qudra-tiga ega. Ana shu xislati tufayli u inson ruhini Borliq haqiqati bilan uyg'unlashtirishga yordam beruvchi asosiy vositalardan biri hisoblana-di.