O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti fizika – matematika fakultetі «fizika va astronomiya o’qitish metodikasi»

Tebranishlarlardan texnikada foydalanish. Tebranishlarning texnikaviy qo’llanilishi turli xil. Atab aytganda ularni qurilish texnikasida keng foydalaniladi, bunda o’nlab yillar davomida vibratsiyalash metodi bilan betonni qo’zg'ash qo’llaniladi. Tashqaridagi vibratorlarni qo’llanganda ularni qalqon yag’ochga (оpаlubкаgа) bekitiladi, u orqali tebranish betonli massaga beriladi. Ichki vibratorlarni foydalanganda ularni betonli massaga asta botiradi, unda ular birqancha o’nlab sekund bo’lgandan keyin sug’irib olinadi. Odatda vibratorlarning tebranma chastotasi 50—100 Гц bo'ladi. Vibrometodni foydalanganda bettonning zichligi ortadi, bu uni ziyonli qo’shmalarning o’tishiga qarshi bo’ladi.

Ko’pgina texnologiyaviy materiyallarning vibratsiyaviy muhim ekanligini ham o’quvchilarga tushintirish lozim. Masalan, sementning xususiy yuzini orttirish uning mustahkamligini 2 marta orttiradi.

Мetallurgiyada eritilgan cho’yanni vibratsyalash ziyonli gazlar bilan shlaklarni haydab chiqarishga yordam beradi. Bu holatta eritilgan cho’yani бoр kovushni, vibratsiyalarning yordamida tebranma harakatga keltiriladigan, maxsus vibroplatformaga joylashtiriladi. Juda yengil qo’shmalar, shlaklar, suv bilan qator gazlarning ko’piklari vibratsiyalanganda tezlashib bo’linadi da, o’ta yuqori sifatli cho’yan olishga sharoyit yaratadi.