O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

7-Modul. Qishloq xo’jaligi – agrosanoat majmuasining
asosiy bo’g’ini 
Qishloq xo’jaligi – agrosanoat majmuasining asosiy bo’g’ini va uning o’ziga xos 
xususiyatlari. Qishloq xo’jaligining iqtisodiyotda tutgan o’rni va ahamiyati. Qishloq 
xo’jaligining tarkibi. O’zbekiston Respublikasi qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishining 
ixtisoslashishi va uning joylashishi. O’zbekiston Respublikasi qishloq xo’jaligining 
hozirgi holati, uni rivojlantirish yo’nalishlari. Qishloq xo’jaligining iqtisodiy-ijtimoiy 
samaradorligini ifodalovchi ko’rsatkichlar tizimi va ularni hisoblash usullari. 
Agrofirmalarning qishloq xo’jaligida tutgan turgan o’rni, ahamiyati va ularning 
tashkiliy-iqtisodiy asoslari. Agrofirmalarning hozirgi holati va ularni rivojlantirish 
yo’nalishlari. Fermer xo’jaliklari va ularning tashkiliy-iqtisodiy asoslari. Fermer 
xo’jaliklarining qishloq xo’jaligida tutgan o’rni, ahamiyati. Fermer xo’jaliklarining 
hozirgi holati. Fermer xo’jaliklarining ishlab chiqarish potentsiali (resurslari), ulardan 
foydalanishning darajasi va samaradorligini ifodalovchi ko’rsatkichlar va ularni aniqlash 
usullari. Fermer xo’jaliklarini rivojlantirish yo’nalishlari. 
Dehqon xo’jaliklari va ularning tashkiliy-iqtisodiy asoslari. Dehqon xo’jaliklarining 
respublika qishloq xo’jaligida tutgan o’rni. Dehqon xo’jaliklarining ishlab chiqarish 
omillari va ulardan samarali foydalanish yo’llari. Dehqon xo’jaliklarini rivojlantirish 
borasida davlat siyosati. Dehqon xo’jaliklarini rivojlantirish yo’nalishlari. 
Qishloq xo’jaligini barqaror rivojlantirish O’zbekiston Respublikasi iqtisodiy 
siyosatining ustivor yo’nalishlaridan biri sifatida.  
 
8-Modul. Agrosanoat majmuasining yer fondi va undan foydalanish 
Qishloq xo’jaligida yerning asosiy ishlab chiqarish vositasi ekanligi. Qishloq 
xo’jaligida yerning asosiy ishlab chiqarish vositasi sifatida o’ziga xos xususiyatlari. Yer 
va suv fondining cheklanganligi va uning bir kishiga to’g’ri keladigan miqdorining tobora 
kamayib borishi. Yer sifati. Unumdorlikka ta’sir etuvchi omillar va uning pasayib 
borishga moyilligi. Yer rentasi. Yer bahosi va uni aniqlash usullari. O’zbekiston 
Respublikasi yer fondi va uning klassifikatsiyasi. Yer fondining foydalanuvchilar 
o’rtasida taqsimlanishi. Qishloq xo’jaligiga yaroqli yerlar va ularning tarkibi. Ijobiy va 

---

24 
salbiy yer transformatsiyasi. Qishloq xo’jaligida yerdan foydalanish darajasini va 
samaradorligini ifodalovchi ko’rsatkichlar tizimi. Ularni aniqlash usullari. Qishloq 
xo’jaligida yerdan foydalanishning darajasi va samaradorligiga ta’sir etuvchi omillar. 
Yerdan foydalanishning darajasini va samaradorligini oshirish yo’llari. O’zbekiston 
Respublikasida yerdan foydalanishni yaxshilashga qaratilgan huquqiy asoslar. Yer ijarasi. 
Yer islohotlari. Yer munosabatlarini takomillashtirish. Respublika qishloq xo’jaligida 
suvdan foydalanish. Davlat dasturlarida agrosanoat majmuasi yer va suv fondidan 
foydalanishni samaradorligini oshirishning asosiy yo’nalishlari.