O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

Tarmoq kabellarini texnik ko`rsatkichi 
Kabel turi 
O`tkazish 
tezligi, 
Mbit/sek 
Tarmoqni 
xosil qiluvchi 
nuqtalar 
orasidagi 
masofa 
Kabel 
uzilganda 
tiklash 
mukinligi 
Narxi 
Koaksial 
kabellar 
10 
Mbit/sek 
500 m 
Past 
100 
so`m/metr 
Juftli o`ram 
kabellari 
100 
Mbit/sek 
100 m 
yaxshi 
200 
so`m/metr 
Optik tolali 
kabellar 
1-2 
Gbit/sek 
100 km 
Maxsus 
qurilmalar talab 
qilinadi 
1000-3600 
so`m/metr 

---

75 
Wi-Fi tarmog`i va uning afzalliklari 
BlueTooth –kabelsiz tarmoq. 
BlueTooth - kabelsiz tarmoq standartidir. Ishlash radiusi 10- 100 metr oralig`i bo`lib, 2.5 
GGts chastotada ishlaydi. O`tkazish tezligi 1Mbit/sek. Albatta qurilmalar xam bu standart uchun 
mo`ljallangan bo`lishi shart. SHuningdek, qo`l (mobilniy) telefoni bilan aloqa bog`lash mumkin. 
Agar telefon operatori (masalan, Uzdunrobita) Internetga bog`lash imkonini bersa, u xolda 
kompyuterdan va qo`l telefonidan foydalangan xolda simsiz Internetga bog`lanish mumkin 
(noutbuklar uchun juda qulay).[1.685-686-702] 
Agar e`tibor berib qaralsa, shu narsa ma`lum bo`ladiki, tarmoq kabeli o`z ichiga to`rt juft, 
ya`ni sakkizta tolali simchalarda tashkil topgan. Simchalarning to`rttasi rangli simlar qolgan 
to`rttasi esa o`sha rangli simchalarning juftlari xisoblanadi. Buni sinchikovlik bilan e`tibor berib 
qaragan har qanday kishi ko`rishi mumkin. 
Ikkita komp’yuter o`rtasida lokal tarmoq tashkil etish hamda ikkitadan ortiq komp’yuterlar 
o`rtasida lokal tarmoq tashkil etishda tarmoq kabellari ichidagi simqalarning tartiblari turlicha 
bo`ladi.
Juft tollali (Vitaya para) kabellar yordamida tarmoq tashkil etish. 
Ikkita komp’yuter o`rtasida lokal tarmoq o`rnatishda kabellar ichidagi simlarning tartiblari 
quyidagicha bo`ladi: 
Birinchi uchi: 
1 2 3 4 5 6 7 8
1. oq (qizg`ish) 
2. qizg`ish 
3. oq (zangori) 
4. ko`k 
5. Oq (ko`k) 
6. Zangori
7. Oq (jigarrang) 
8. Jigarrang
Ikkinchi uchi: 
1. oq (zangori) 1 2 3 4 5 6 7 8
2. Zangori 
3. oq (qizg`ish) 
4. ko`k 

---

76 
5. Oq (ko`k) 
6. qizg`ish 
7. Oq (jigarrang) 
8. Jigarrang 
Ikkitadan ortiq komp’yuterlar o`rtasida lokal tarmoq xosil qilishda uchun bizga Hub zarur 
bo`ladi. Hub bu aloqa liniyalarini markazlashtirib beruvchi qurilma xisoblanadi. Agar siz 
komp’yuterlar o`rtasidagi tarmoqni telefon liniyalari orqali tashkil etmoqchi bo`lsangiz, u xolda 
sizga Hub ning zarurati bo`lmay qoladi. 
Ikkitadan ortiq komp’yutrlar o`rtasida lokal tarmoq tashkil etishda kabelning birinchi 
uchi tarmoq kartasiga ikkinchi uchi esa Hub ga ulanadi. Bu ulanishda kabellarning uchlaridagi 
simchalarning joylashish tartibi bir xil bo`ladi ya`ni 
1 2 3 4 5 6 7 8
1. oq (qizg`ish) 
2. qizg`ish 
3. oq (zangori) 
4. ko`k 
5. Oq (ko`k) 
6. Zangori
7. Oq (jigarrang) 
8. Jigarrang