O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

SHA-256
; Eteriy - 
Ethash
; Litecoin - algoritm 
Skript
... Keyinchalik murakkab va 
shunga 
ko'ra 
to'qnashuvlarga 
chidamli 
xeshlash 
algoritmlari 
mavjud, 
masalan, 
CryptoNight
("Monero" kripto valyutasida ishlatilgan, rus tilida so'zlashadigan 
muhitda " 
Kriptonit
".
Blokcheynni dunyoni burishlariga nima xalaqit beradi?
Blokcheynni qabul qilish ko'plab omillar tufayli sekinlashmoqda. Ular orasida elektr 
energiyasiga katta xarajatlar, bozor o'yinchilarining kutish holati, qonunchilik bazasining 
etishmasligi, FSB himoyasi va ko'plab manfaatdor tomonlar o'rtasida yangi tizimlarni yaratish 
bo'yicha kelishuvga erishish qiyinligi bor. 
Imkoniyatlar va elektr energiyasi
Blockchain tizimlari rivojlanishi bilan tobora ko'proq hisoblash quvvati va katta 
energiya xarajatlarini talab qiladi. 
Yangi texnologiyaning rivojlanishi muqarrar ravishda ko'plab tizimlarning manfaatlarini 
ta'sir qiladigan butun tizimni keng miqyosda qayta qurishni talab qiladi, ularning har biri ma'lum 
xavf va xarajatlarni o'z zimmalariga olishlari kerak bo'ladi. Hozirda bir qator manfaatdor 
tomonlar o'zlarini rivojlanish uchun imkoniyat emas, balki biznes uchun tahdid deb bilishadi. 
Boshqa ishtirokchilar yangi narsalarni yaratish uchun noaniqliklar, xatarlar va xarajatlarning 
oldini olish uchun faol harakatlar qilishga va kutish bilan qarashga shoshilmaydilar. 
Qonunchilikni tartibga solish
Blockchain - bu an'anaviy iqtisodiy cheklovlarga ega bo'lmagan tarixdagi noyob hodisa. 
Shuning uchun ham hozirgacha hech kim blokcheyn va kripto-valyutalardan foydalanish sohalari 
va usullarini to'liq ta'riflay olmagan. 
Qonunchilik bazasining etishmasligi, shuningdek, bozor ishtirokchilari o'rtasida ko'plab 
shubhalarni keltirib chiqaradi, chunki yangi texnologiyalar ishonchni qozonishi uchun ular hech 
bo'lmaganda davlat standartlariga javob berishi kerak. Hech qanday standart yo'q - mos 
keladigan hech narsa yo'q. Aslida, blokcheynni valyuta, tovar, qimmatli qog'ozlar va hatto 
qiymatlar ombori deb atash mumkin, shuning uchun uning tasnifi va huquqiy jihatlarini aniqlash 
juda muhimdir. 
Evropa Ittifoqining ayrim mamlakatlari uchun kripto-valyutalar allaqachon "to'lov 
vositalari" bilan tenglashib qolgan, natijada ular QQSga tortilmaydi. Ushbu taqqoslashning 
ijobiy tomoni shundaki, talqinning huquqiy va iqtisodiy jihatlari aniq bo'lib, mamlakatlar uchun 
o'zlarining emissiya qoidalarini yaratib, milliy kripto valyutalarini rivojlantirish uchun yangi 
imkoniyatlar paydo bo'ladi. Ammo, barchaga ma'lumki, milliy valyutalarni yaratishda 
mamlakatlar ma'lum bir yo'lni belgilashi kerak, kripto valyutasi bu masalada istisno emas va bu 
kripto valyutasining muhim afzalliklaridan biri - uning markazsizlashuvini yo'q qilishga olib 
keladi. 
Agar biz kripto valyutasini qimmatli qog'oz bilan taqqoslasak, gipotetik ravishda uni 
biron bir tovar (narsa) sifatida qabul qila boshlashimiz mumkin, sertifikatlanmagan qimmatli 
qog'ozlar, asosan, narsalarga xos bo'lgan jismoniy shakllarini yo'qotib qo'ygan. Biroq, qimmatli 
qog'oz narsa bilan farq qiladi, chunki uning qiymati uning xususiyatlari bilan emas, balki 
qimmatli qog'oz emitenti bajarishni kafolatlaydigan majburiyatlari bilan belgilanadi. Kripto 

---

143 
valyutasini narsaga tenglashtirish orqali QQSni soliqqa tortish xavfi mavjud, ammo bu qimmatli 
qog'ozlar bilan sodir bo'lmadi. 
Ba'zilar kripto-valyutalarni moliyaviy vositalar sifatida tanlab olish zarurligi to'g'risida 
fikr bildirdilar. Zamonaviy qonunchilik moliyaviy vositalardan qimmatli qog'ozlar 
tushunchasining davomi sifatida foydalanadi. Biroq, kripto valyutasining xususiyatlaridan biri bu 
bitta emitentning yo'qligi, bu uni o'z mohiyatiga ko'ra qimmatli qog'ozlardan va natijada 
moliyaviy vositadan uzoqlashtiradi.