O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi


Download 329.72 Kb.
bet8/97
Sana18.02.2023
Hajmi329.72 Kb.
#1213058
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   97
Bog'liq
MAJMUA (sirtqi 5-kurs,sintaksis) (3)

[ismqaratqich kelishigi + ...
uzvi tiklanadi.
So’z birikmasining ikkinchi uzvidagi farq va umumiyliklarni ham shu asosda aniqlaymiz:

Umumiylik

Farqlar

2.1. O’quv vositasi oti+III sh.egalik qo’shimchasi

kitob oti+im

2.2. Yozish mumkin bo’lgan narsa oti+III sh.egalik qo’shimchasi

daftar oti+i

2.3.. Rang sifati + III sh. egalik qo’shimchasi

qizil sifati+i

2.4. Mavhum ot + III sh. egalik qo’shimchasi

zavq oti+i

2.5. Joy oti + I sh. egalik qo’shimchasi

uy oti+imiz

2.6. Yozuv quroli + III sh. egalik qo’shimchasi

ruchka oti+si

Bu a’zoda ham farqlarni chetlashtirib, umumiy belgilarni olib qolamiz. Natijada


...+ismegalik qo’shimchasi]

umumiyligi tiklanadi. Har ikkala a’zoni birlashtirish natijasida [ismqaratqich kelishigi +ismegalik qo’shimchasi] umumiyligi tiklanadi. Bu umumiylik LSQ bo’lib, so’z birikmalaridan chetlashtirilgan mazkur farqlar LSQga aloqador emas.


LSQning shakliy tomoni. LSQ mohiyatan riyoziy tenglamaga o’xshaydi va u butunlik sifatida tenglik belgisidan chap hamda o’ng tomonlardan iborat bo’ladi.
Yuqorida misol sifatida keltirilgan [ismqaratqich kelishigi+ismegalik qo’shimchasi= qaratuvchi-qaralmish] LSQi ham ikki – ismqaratqich kelishigi+ismegalik qo’shimchasi va qaratuvchi-qaralmish qismlaridan tashkil topgan.
LSQning chap, ya’ni [ismqaratqich kelishigi+ismegalik qo’shimchasi] qismi uning shaklini tashkil etadi.
LSQning shakliy tomoni umumiylik xususiyatiga ega. CHunki u nutqda voqelangan cheksiz birikmalar umumiy shaklining sintezi. Xususiy shakl sifatida nutqiy so’z birikmalari namoyon bo’ladi. Demak, xususiy shakl deganda moddiy shaklda – so’z va qo’shimcha vositasida ifodalangan, o’qilishi, yozilishi, aytilishi, eshitilish mumkin bo’lgan shakl tushuniladi.

Download 329.72 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling