O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik va texnologiyalari universiteti konchilik fakulteti

Elektr yoritish va vakuum texnologiyasi. Ba’zi bir muhim holatlarda elektr lampalar va elektron qurilmalarning uzoq ishlashini ta’minlash zarur bo’lgan da (ayniqsa dinamik yo’q sharoitida), volfram va molibdenli reniy yoki reniy qotishmalari bu sohada volfram o’rniga ishlatiladi. Reniy va uning qotishma larining volframdan ustunligi namlikning izlari (vodorod-suv aylanishiga qarshilik) mavjud bo’lgan da vakuumda bug’lanish iga kamroq moyil bo’lgan , kristallangan holatda plastmassani saqlab qolish uchun eng yaxshi xususiyatlarga ega va elektr qarshiligi yuqori. Reniy va volfram qotishmalaridan (30% gacha Re) katodlar va isitgichlar, radio naychalari panjaralari tayyorlanadi. Elektron qurilmalarda Mo-50% Re qotishmasi ham ishlatiladi, bu yuqori quvvatni egiluvchanlik bilan birlashtiradi.
Issiqlikka bardoshli qotishmalar. Reniydan foydalanishning muhim yo’nalishlaridan biridir. Reniyning qotishma lari boshqa o’tga chidamli metallar (volfram, molibden va tantal) issiqlikka chidamliligi va refrakterligi bilan birga egiluvchan hisoblanadi. Ular aviatexnika va kosmik texnikalarda qo’llaniladi (termo-ionli dvigatellarning qismlari, raketa uchlari qismlari, gaz turbinalari pichoklari va boshqalar).


Termopara uchun qotishma lar. Reniy va uning volfram va molibdenli qotishmalari yuqori va barqaror termoelektrga ega kuch bilan (ya’ni. MDX mamlakatlarida qotishmalardan tayyorlangan termoparalar (W-5% Re) - (W- 20% Re) keng qo’llaniladi. Termoparaning afzalligi yuqori haroratda uzoq vaqt qizdirilgandan keyin egiluvchanlikni saklashdir.
Elektrokontaktlar. Reniy va uning volfram bilan qotishma lari elektr yoyi shakllanishi sharoitida yuqori aylanma qarshilik va elektro-korroziyaga qarshilik bilan ajralib turadi. Ular tropik sharoitda ishlatilganda volframga qaraganda ancha chidamli. Voltaj regulyatorlari va dvigatellarning yoqish qurilmalarida W -15-% Re qotishma laridan qilingan kontaktlarning sinovlari ularning volframga nisbatan afzalliklarini namoyish etdi.
Asbobsozlik. Reniy va uning qotishmalari yuqori qattiqligi va yuqori bardoshliligi bilan ajralib turadi, turli xil qurilmalarning qismlarini, masalan, tarozilar uchun tayanchlarni, geodezik asboblar o’qlarini, bog’laydigan tayanchlarni, buloqlarni tayyorlash uchun ishlatiladi. Reniydan 800 ⁰C haroratda va ko’p isitish davrlarida tekis buloklarni ishlash sinovlari doimiy deformatsiyaning yo’qligini va dastlabki qattiqlik saklanib qolganligini ko’rsatdi.