O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologiya fakulteti


Download 0.79 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/25
Sana02.01.2022
Hajmi0.79 Mb.
#201874
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
Bog'liq
natriy gidroksid olishning elektrokimyoviy usullari bilan olish texnologiyasini ishlab chiqish.

0

C mis katalizatori ishtirokida gaz sholatidagi vodorod xloridni 

shavo  kislorodi  bilan  oksidlab  olishga  asoslangan.  Shu  usulda  xlorni  kuchli 

suyultirilgan azot bilan sham olish mumkin. 

Elektrokimyoviy  usulda  xlor  olish  osh  tuzi  suvli  eritmasini  elektroliziga 

asoslangan. Umumiy ko‟rinishda reaksiya quyidagi tenglama bilan ifodalanadi: 

2 NaCℓ + 2H

2

O → Cℓ

2

 + NaOH + H




 

Elektroliz  natijasida  xlordan  tashqari  NaOH  (kaustik  soda)  va  vodorod  sham 



hosil  bo‟ladi.  Bu  mashsulotlar  sham  kimyo  va  boshqa  sanoat  soshalari  uchun 

qimmatbaho xom ashyo shisoblanadi. 

Zamonaviy sanoatda elektrolitik usulda xlor va kaustik soda ishlab chiqarish ikki 

xil  elektroliz  usulining  qo‟llanilishiga  asoslangan:  a)  qattiq  katodli  (diafragmali)  b) 

simobli katod bilan. Bu usullar katodda boradigan reaksiyalarning har xil borishi bilan 

farqlanadi.  Qattiq  katodda  elektroliz  jarayonida  vodorod  ionlarining  ajralishi  bilib 

o‟tadi  va  elektrolitda  ishqor  hosil  bo‟ladi.  Simobli  katodda  natriy  ionlari  hosil  bilib 

natijada  natriy  amalgamasi  hosil  bo‟ladi,  uni  elektrolizdan  chiqarib  suv  bilan 

parchalaydi:  shu  vaqtda  vodorod  ajralib  chiqib  ishqor  hosil  bo‟ladi.  Parchalanishdan 

hosil bilgan simob amalgamasi elektrolizyorga qaytariladi. 

Simob  katodli  usul  bilan  ancha  toza  holdagi  kaustik  soda  olish  imkoniyati  bor, 

lekin  soda  narxi  qattiq  katod  usulda  olingan  soda  narxidan  yuqori  turadi.  Oxirgi 

yillarda  yuqori  darajadagi  toza  kaustik  sodaga  bilgan  talab  yuqori  bilganligi  uchun 

simobli katod usulida elektrolizni olib borish keng rivoj topmoqda. Dunyo miqyosida 

1990  yilda  75%  dan  ortiq  xlorni  elektrolitik  usulda  olish  shu  usulda  olib  borilgan. 

Yaponiya  va  g‟arbiy  Yevropada  asosan  hamma  olingan  xlor  shu  usulda  olinadi. 

AQSH va MDH da diafragmali usulda olingan. 

 


Download 0.79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling