O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologiya fakulteti

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

5 

I.UMUMIY QISM 

1.1.  ISHQORLARNING XOSSALARI VA QO‟LLANILISHI 

 

Natriy  gidroksid  NaOH  oq  tusli,  qattiq,  nihoyatda  muhim  modda  bо„lib,  suvda 

yaxshi  eriydi.  Natriy  gidroksid  eriganda  suv  bilan  har  xil  gidratlar  hosil  qilganidan 

kо„p issiqlik chiqadi. Natriy gidroksid yaxshi dissotsialanadigan kuchli ishqor.  Natriy 

ishqori  ishqorlar orasida eng  arzoni bо„lganidan  laboratoriyalarda  ham  sanoatda  ham 

juda kо„p ishlatiladi. Natriy ishqori natriy xlorning suvdagi eritmasini elektroliz qilish 

yо„li bilan olinadi. Elektroliz vaqtida katodda natriy, anodda esa xlor yig„iladi. Ajralib 

chiqqan  erkin  xlor  eritmadagi  natriy  gidroksid  bilan  darhol  о„zaro  ta‟sir  etib,  natriy 

xlorid  va  natriy  gipoxlorit  hosil  qilishi  mumkin.  Bu  reaksiyaning  bо„lishiga  yо„l 

qо„ymaslik  uchun  xlorni  natriy  gidroksid  eritmasiga  о„tkazmaslik  choralari  kо„riladi. 

Bu  maqsadda  kо„pincha  maxsus  diafragmalar  ishlatiladi.  Natriy  gidroksid  terini 

kuydiradi,  gazlamalarni  ham  о„yadi.  Shuning  uchun  natriy  gidroksid  bilan  nihoyatda 

ehtiyotlik  bilan  ishlash  lozim.  Natriy  gidroksidni  maydalashda  kо„zoynak  va  rezina 

qо„lqop  kiyib,  uni  qisqich  bilan  tutish  lozim.  Natriy  gidroksid  havoda  nam  tortadi.