O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qurilish fakulteti «muxandislik kommunikasiyalari qurilishi» kafedrasi


Download 12.72 Kb.
bet4/6
Sana29.01.2023
Hajmi12.72 Kb.
#1139340
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
5-mavzu Termodinamik jarayonlar. Izobar, izoxor va izobar jaray-fayllar.org

Izotermik jarayon


  • Izotermik jarayon

  • O‘zgarmas (T=const) temperaturada sodir bo‘ladigan termodinamik jarayon izotermik jarayon deyiladi. Boyl-Mariott qonuniga asosan T=const. Izotermik jarayonning Pv koordinatalari diagrammasi giperboladan, Ts –koordinatadagi diagrammasi obtsissa o‘qiga parallel chiziqdan iborat (5.3-rasm).

  • Tizim xolatlarining tenglamalarini quyidagicha yozish mumkin.

  • p1v1=RT1; p2 2=RT2.

  • T=const bo‘lganligi uchun T1=T2.

Boyl-Mariott qonunining ifodasi tizim holat tenglamalarining nisbatidan topiladi.


  • Boyl-Mariott qonunining ifodasi tizim holat tenglamalarining nisbatidan topiladi.

  • p1/p2=v2/v1 yoki p1v1=p2v2…pnvn=const (5.20)

  • Demak, o‘zgarmas temperaturadagi berilgan gaz massasi bosimining hajmiga ko‘paytmasi o‘zgarmas kattalikdir.

  • Jarayonning ishini gazning kengayish ishi:

  • orqali aniqlash mumkin.

  • Gazning holat tenglamasidan p=RT/.

5.3-rasm. Gaz holatini izotermik jarayonda o‘zgarishining Pv - va Ts - diagrammalari


Termodinamik tizimga uzatilgan issiqlik miqdorini termodinamikaning birinchi qonunini yozib, uning tahlilidan aniqlaymiz.


  • Termodinamik tizimga uzatilgan issiqlik miqdorini termodinamikaning birinchi qonunini yozib, uning tahlilidan aniqlaymiz.

  • dqT=cvdt+pdv

  • Izotermik jarayonda T= const bo‘lganligi uchun dT=0. Shu sababli du=cvdt ekanligidan, izotermik jarayonda ichki energiyaning o‘zgarishi nolga teng, ya’ni

  • du=0 (5.22)

  • Demak, tizimga uzatilgan issiqlik miqdori tashqi ta’sir kuchiga qarshi mexanik ish bajarishga sarflanadi.


  • dqT=dℓ (5.23)

Issiqlik miqdori Ts-diagrammada balandligi T va asosi st ga teng to‘rtburchak yuziga teng, ya’ni qT=Ts. Izotermik jarayonda entropiyaning o‘zgarishini quyidagi formuladan aniqlanadi.


  • Issiqlik miqdori Ts-diagrammada balandligi T va asosi st ga teng to‘rtburchak yuziga teng, ya’ni qT=Ts. Izotermik jarayonda entropiyaning o‘zgarishini quyidagi formuladan aniqlanadi.

5.4-rasm. Gaz holatini adiabatik jarayonda o‘zgarishining Pv - va Ts - diagrammalari





Download 12.72 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling