O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. D. Do‘smuratov

7-muomala. Hisob-kitob schotidan qarzning qolgan qismini 
qoplash uchun o‘tkazildi. 
Mol yetkazib beruvchilarga ulardan sotib olingan 
Materiallar va ular tomonidan qilingan  
transport xarajatlari uchun … … … … …52020 so‘m 
Transport tashkilotiga Materiallarni temir  
yo‘l stansiyasidan korxona omboriga tashib 
keltirganligi uchun … … … … … … … … … … 3000 so‘m 
 J a m i55020 so‘m 
Ushbu muomala natijasida mol yetkazib beruvchilarga va transport 
tashkilotiga qarz kamayishi sodir bo‘ladi, shuning uchun 6010-«Mol 
yetkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan schotlar» schotining 
debeti va pul mablag‘larini to‘lash natijasida 5110-«Hisob-kitob schoti» 
ning krediti bo‘yicha kamayish sodir bo‘ladi. 
Dt 6010-«Mol yetkazib beruvchilar va  
pudratchilarga to‘lanadigan schotlar» schoti55020 so‘m. 
Kt 5110-«Hisob-kitob schoti»55020 so‘m. 
Tayyorlangan har bir Materialning haqiqiy tannarxini aniqlash 
uchun maxsus hisob-kitob ishlarini amalga oshirish zarur. Buning uchun 
transport-tayyorlov xarajatlarining sotib olingan Materiallar shartnoma 
qiymatidagi ulushi(foizi)ni topish kerak. So‘ngra aniqlangan foiz 
bo‘yicha, analitik schotlar ma’lumotlaridan foydalangan holda transport-
tayyorlov xarajatlarining tegishli Material turiga to‘g‘ri keladigan sum-
masi hisoblab chiqiladi. Agar transport-tayyorlov xarajatlarining sum-
masi sotib olingan har bir Material turi bo‘yicha shartnoma bahosiga 
qo‘shilsa, sotib olingan har bir Material turining haqiqiy tannarxi kelib 
chiqadi. 
Ushbu misolda bir oy ichida sotib olingan Materiallarga taalluqli 
transport xarajatlarining umumiy summasi 4200 so‘mni (1200Q3000), 
ya’ni 7,0%ni (4200:60000x100) tashkil etgan. 

---

 
 
153
Materialar turiga tegishli transport-tayyorlov xarajatlarini taqsim-
lash quyidagicha hisob-kitob qilinadi: 
«A» Materialga q 
1400
100
0
,
7
20000
=
•
 so‘m 
«B» Materialga q 
2800
100
0
,
7
40000
=
•
 so‘m 
Sotib olingan Materiallarning haqiqiy tannarxi quyidagicha: 
 
«A» Material– 20000+1400=21400 
«B» Material– 40000+2800=42800  
Jami: 64200 
Sotib olingan Materiallar har bir turi bo‘yicha bir birligining tan-
narxini aniqlash uchun alohida tannarx hisob-kitobi bajariladi (5.1-jad-
val)