O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. D. Do‘smuratov

1.5-rasm. Buxgalteriya hisobining «uzviy aloqa» funksiyasining  
paydo bo‘lish jarayoni  
 
5. Tahliliy funksiya xo‘jalik yurituvchi subyektlar moliya-xo‘jalik 
faoliyatini va uning natijalarini tahlil qilishdan iborat. Axborotdan foy-
dalanuvchilar (ichki va tashqi) hisob-iqtisodiy axborotlarga asosan 
xo‘jalik yurituvchi subyektning mulkiy holati, to‘lov layoqati, chetdan 
kapital jalb qilishi, ichki va tashqi munosabatlari, faoliyat samaradorligi, 
rivojlantirish istiqbollari va hokazolar to‘g‘risida zarur ma’lumotlarni 
olishga intiladilar. Boshqaruv maqsadlari uchun resurslarning barcha 
turlaridan foydalanish, ishlab chiqarish va realizatsiya  xarajatlari; foy-
daning shakllanishi, taqsimlanishi va ishlatilishi va shunga o‘xshashlar 
tahlil qilinishi lozim. Tahlil jarayonida haqiqiy ko‘rsatkichlar, reja, nor-
mativ, smeta ko‘rsatkichlari bilan taqqoslanib, tafovut sabablari aniqla-
nadi. Demak, operativ boshqaruv, boshqaruv qarorlarini tayyorlash, 
asoslash va qabul qilish hamda korxonaning moliya-xo‘jalik faoliyatini 
prognozlashda buxgalteriya hisobi tahliliy funksiyasining ahamiyati 
beqiyosdir.