O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. D. Do‘smuratov

Asosiy vositalarning balans qiymati  
— buxgalteriya balansida aks ettiriladigan asosiy vositalar (fond-
lar)ning qiymati. Asosiy vosytalarning balans qiymati — bu fondlarni 
qaytadan baholash ma’lumotlari bo‘yicha ularning qiymati yoki qayta-
dan baholanmagan obyektlarning dastlabki qiymati.  
Asosiy vositalarning eskirishi  
— ishlab chiqarish jarayonida eskirishi (jismoniy eskirishi) yoki 
mehnat unumdorligi o‘sgan sharoitlarda mashinalarning texnik eskirishi 
va ularni ishlab chiqarish qiymatining pasayishi (ma’naviy eskirishi) 
natijasida asosiy vositalar dastlabki qiymatining kamayishi. Buxgal-
teriya hisobida har oyda amortizatsiya hisoblash bilan bir vaqtda asosiy 
vositalarning eskirishi ham aks ettiriladi. Asosiy vositalarning eskirishini 
hisobga olish uchun 0200 «Asosiy vositalarning eskirishini hisobga olu-
vchi schotlar» tayinlangan. Har oyda hisoblangan eskirish summasiga 
asosiy vosita obyektlari qaysi sohada xizmat qilayotgan bo‘lsa, shu soha 
xarajatlarini hisobga oluvchi schotlar debetlanib, 0200-schotlar kreditla-
nadi. Korxona mulki bo‘lgan asosiy vositalarni tugatish, sotish, tekinga 

---

 
 
352
berish, ustav kapitaliga ulush sifatida berish, uzoq muddatli ijaraga ber-
ish, kamomad yoki buzilishi natijasida hisobdan chiqarishda ularga 
hisoblangan eskirish summasi tegishli asosiy vositalarning eskirishini 
hisobga oluvchi schotlarning (0200) debetidan 9210 «Asosiy vosita-
larning chiqib ketishi» schotining kreditiga hisobdan chiqariladi.