O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. D. Do‘smuratov

tartibi, muomalalarni qamrab olish usuli, axborot ta’minoti tizimidagi 
maqomi, tuzilgan joyi, qatorlar (pozitsiyalar) soni, bir turdagi muoma-
lalarni rasmiylashtirish va to‘ldirish usuliga ko‘ra turkumlanadi. 
Tayinlanishi bo‘yicha hujjatlar to‘rtta guruhga bo‘linadi: 
1.  Farmoyish hujjatlari. 
2.  Isbotlovchi hujjatlar. 
3.  Buxgalteriyada rasmiylashtiriladigan hujjatlar. 
4.  Uyg‘unlashtirilgan hujjatlar.  
Buxgalteriya hisobining hujjatlari shakllantirish tartibiga ko‘ra 
dastlabki va yigma hujjatlarga bo‘linadi. 
Dastlabki hujjatlar deb bevosita xo‘jalik muomalasi sodir bo‘lgan 
vaqtda yoki sodir bo‘lganidan so‘ng darrov tuziladigan hujjatlarga ayti-
ladi. Bunday hujjatlarga kassa kirim orderi, (KO-1-shakl), kassa chiqim 
orderi (ko-2-shakl)qishloq xo‘jalik mahsulotlarining kelish kundaligi, 
talabnoma-nakladnoy, chorva mollarini tortish (o‘lchash) qaydnomasi va 
boshqa hujjatlar misol bo‘ladi. 
Yig‘ma hujjatlar deb to‘ldirilgan bir qancha dastlabki hujjatlar 
asosida tuziladigan hujjatlarga aytiladi. Kassirning hisoboti, bo‘nak 
(avans) hisobotlari, ferma dagi hayvon va parrandalarining harakati 
to‘g‘risidagi hisobot va boshqa hujjatlar yig‘ma hujjatlarga misol bo‘la 
oladi. 
Buxgalteriya hujjatlari xo‘jalik muomalalarini qamrab olish, ya’ni 
bir yoki bir qancha xo‘jalik muomalalarini o‘zida aks ettirish xususi-
yatiga qarab bir martalik va jamlama hujjatlarga bo‘linadi. 
Bir martalik hujjatlar deb bir yoki bir necha xo‘jalik muomalasi bir 
vaqtda rasmiylashtiriladigan hujjatlarga aytiladi. Bunday hujjatlarga 
kassa kirim orderi, kassa chiqim orderi, bajarilgan ishlarni qabul qilish 
dalolatnomasi, to‘lov qaydnomalari va boshqa shunga o‘xshash hujjatlar 
kiradi. 
 
 
 
 

---

 
 
86
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jamlama hujjatlar deb bir xil xo‘jalik muomalalari ularning sodir 
bo‘lgan vaqtiga qarab rasmiylashtirilib boriladigan hujjatlarga aytiladi. 
Bunday hujjatlarga kassir hisoboti, tovar-moddiy boyliklarni olish uchun 
limit-zabor kartalari, sut sog‘ishni hisobga olish jurnali va boshqa hu-
«Qangli» fermer xo‘jaligi
« 
      Qangli» 
fermer 
xo‘jaligi 
 
korxona, 
muassasa 
         
(
korxona, muassasa) 
КVITANSIYA 
КASSA КIRIM ORDERI 
 
 
 
 
 
 
№112 kassa kirim orderiga 
Hu
jjat 
№
 
Tu
zilg
an
 san
a 
 
Scho
tlar 
bi
la
n bo
‘l
ga
n 
al
oqasi
 
An
alitik
 
hi
so
b k
odi
 
 
Sum
m
asi
 
M
aq
sad
li 
tops
hi
ri
q 
ko
di
 
 
11
2
 
01.03.2012
 
 
710
 
084
 
3500-00
 
11
 
 
 
qabul qilindi__Xudoyorov Rustamdan____________________ 
Asos:___ishlatilmagan hisobdor summa___________________ 
________________________________________________ 
___uch ming besh yuz_______________ so‘m ___tiyin 
Ilova: ____________________________________________ 
__________________________________________________ 
 
 Bosh buxgalterMuratboeva E 
 Кassir qabul qildiYakubova G 
112 
 - - - - - - - -- - - - - - -k
esishchiz
ig`i - - - - - - - 
Qabul qilindi_Xudoyorov 
Rustamdan__________ 
Asos:Ishlatilmagan 
hisobdor 
summa_______________
__ __
uch ming besh 
yuzso‘m __ 
yozma ravishda  
__00 tiyin ________ 
____________________
________________  
«01» mart 2012 y 
 M.J 
Bosh buxgalter Muratboeva E 
Кassir Yakubova G 
 «Qangli» fermer ho‘jalig  
 
 
 
 
 
 
 
 
КO-2 
shakl 
  
korhona, tashkilot 
КASSA CHIQIM ORDERI №
 
 
 2006 y. 
 
 
 
Bering _________Allayarov Кarim Urazimbetovichga __________________________ 
Asos ________xo‘jalik xarajatlari uchun ___________________________________ 
______________________________________________________________________ 
___________________Yigirma sakkiz ming _____________________ so‘m ___tiyin 
yozuv bilan 
ilova _____________________________----------______________________________ 
______________________________________________________________________ 
Bosh buhgalterMuratboyeva E. 
Oldim ___________________Yigirma sakkiz ming ____________so‘m __00__tiyin 
Yozuv bilan 
« 01 » mart   2012 y.Imzo:Allayarov К
Sana  
oy 
 
01   03 
84 

---

 
 
87
jjatlar misol bo‘ladi. Misol tariqasida kassir hisobotini keltirishimiz 
mumkin: 
 
Kassa daftari 
1 mart 
 
 
 
 
 
 
 
 
2012 y. 42-bet 
Huj-
jat 
ra-
qami 
Kimdan olindi yoki kimga berildi 
korrespon-
den-
siyalanuv-
chi schot 
Kirim  
Chi-
qim  
 
Kun boshiga qoldiq 
X 
1785-
00 
X 
112  Xudoyorov Rustamdan – ishlatilmagan 
hisobdor summa 
4420 3500 
_ 
113  Ish haqi uchun bankdan olindi 
5110 
15650
0 
- 
114 Sotilgan 
Materiallar 
uchun 
9010 
15000  - 
82 14-hisoblashuv-to‘lov 
qaydnomasi 
bo‘yicha ish haqi tarqatildi 
6710  
1500
00 
115  Maxsus schotdan olindi 
5530 
58000 
- 
116  Xudoyorov Rustamdan – ishlatilmagan 
hisobdor summa  
4420 3500 - 
83 
Bankka – daromad va deponent ish haqi 
5110 
- 
8000 
84  Allayarov Karimga – xo‘jalik xarajatlari 
uchun  
4430 - 
28000
 
Axborot ta’minoti tizimidagi maqomi bo‘yicha hujjatlar oddiy 
hujjatlar va qat’iy hisobot blankalariga bo‘linadi. 
Oddiy hujjatlar – eng ko‘p qo‘llaniladigan dastlabki hisob hujjat-
laridir. Ularga umum qabul qilingan hujjatlar aylanishi tadbiq qilinadi, 
tuzish va saqlashga oddiy talablar quyiladi. 
Qat’iy hisobot blankalari maxsus shakldagi hujjatlar bo‘lib, 
ularning ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligi bilan belgila-
nadi.