O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Hard Fork - bloklarning eski versiyasi yangisini taniy olmaganda kodni 
o'zgartirish. Ikkita mutlaqo bir-biriga bog'lanmagan zanjir hosil bo'ladi. 
Hash - bu ishni tasdiqlovchi algoritm bo'lib, u tanlab olingan ma'lumotlarni 
hisoblash va keyin tekshirishni talab qiladi. Texnologiya spam va DDOS 
hujumlarini kamaytirish uchun 1997 yilda ixtiro qilingan. Kripto valyutasida u 
ma'lumotlarni tahlil qilish usullaridan biri sifatida foydalaniladi. 
Hash blokcheyn xavfsizligining asosidir. Bu xash funktsiyasi (shifrlovchi) 
natijasidir. Funktsiya ishlashi natijasida berilgan ma'lumotlar to'plamidan bitta 
xash olinadi. Bunda: 

---

166 
• shifrlash kaliti bo'lsa ham, funktsiya uchun shunga o'xshash ma'lumotlarni 
topa olmaysiz; 
• bir xil xashni keltirib chiqaradigan boshqa ma'lumotlar to'plamini topish 
deyarli mumkin emas. 
Algoritmlarga misollar: SHA 256 - AQSh Milliy xavfsizlik agentligi 
tomonidan ishlab chiqilgan xash funktsiya. Hisoblash CPU yoki GPU 
jarayonlarida amalga oshiriladi. Uskuna qanchalik kuchliroq bo'lsa, shuncha kripto 
ishlab chiqarish imkoniyati shunchalik ko'p bo'ladi. Scrypt - bu yana bir algoritm, 
SHA 256 tizimidagi ishning muqobil isboti. 
Havfsizlik – blokcheynga mustaqil ravishda hech kim o‘zgartirish kirita 
olmasligi tufayli, kriptovalyutani ham qalbakilashtirish mumkin emas.
HA-amerika standartidagi xesh-funktsiya – MD4 xesh-funktsiyaning 
adaptatsiya qilingan varianti hisoblanadi. Uning daydjesti uzunligi 20 baytdir.
Hodl yoki Hodl inglizcha Hold - ushlab turish so'zining buzilishidan kelib 
chiqqan qisqartma. Bu kripto valyutasini sotib olishni va kelajakda qiymatning 
o'sishiga ishonganligi sababli uni uzoq vaqt davomida saqlashni nazarda tutadi. Bu 
"Hurmatli hayotni ushlab turing" degan ma'noni anglatadi - hayot unga bog'liq 
bo'lganidek saqlash.