O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti


Download 4.35 Mb.
bet70/76
Sana25.10.2023
Hajmi4.35 Mb.
#1718859
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   76
Bog'liq
Axborot texnologiyalari Yangi Majmua

ingl.: information search



rus.: поиск информации



Axborot massivida oldindan belgilangan izlash sharti (so‘rovi) talabini qondiruvchi yozuvlar borligini aniqlash jarayoni va agar ular mavjud bo‘lsa bunday yozuvlar joylashishini aniqlash jarayoni.

axborot mazmuni



ingl.: information content



rus.: содержание информации



Ma’lum obyekt yoki hodisa to‘g‘risida jami elementlar, tomonlar, ular o‘rtasidagi aloqa va munosabatlarni belgilovchi aniq ma’lumotlar.

axborot muhiti



ingl.: information environment



rus.: информационная среда



Kompyuterda saqlanuvchi, biroq axborot tizimi sifatida shakllantirilmagan, ma’lum predmet sohasiga tegishli va bitta yoki bir necha foydalanuvchi tomonidan ishlatiladigan jami bilimlar,

Matn



ingl.: text



rus.: текст



Ma’lumotlarni ifodalash shakli. Mazmunan yagona yaxlit bo‘lib, tanlangan tilning belgilari ketma-ketligidan iborat. Matn hujjat asosidir. Axborot tizimiga matnni kiritish klaviatura, nurli pero, mikrofon yoki skaner yordamida amalga oshirilishi mumkin. Matnlarga ishlov berish matn muharriri deb ataluvchi, maxsus amaliy dasturlar majmuasi tomonidan amalga oshiriladi. Tarmoqdan matnlar ma’lumotlar bloklari ko‘rinishida uzatiladi.

ma’lumotlarning buzilishi

ingl.: data damage

rus.: повреждение данных

Ma’lumotlar butunligining buzilishi.

ma’lumotlarning xavfsizligi



ingl.: data security



rus.: безопасность данных



Dasturlarni va ma’lumotlarni tasodifiy yoki qasddan o‘zgartirish, yo‘q qilish, oshkor qilish, hamda ruxsatsiz foydalanishdan muhofazalash tamoyillar to‘plami. Ma’lumotlar xavfsizligi arxitekturasi ko‘prejali muammo bo‘lib, u qator muhim vazifalarni o‘z ichiga oladi. Ularga birinchi navbatda, autentifikatsiya, mahfiylik (konfidensiallik), erkin foydalanish nazorati, ma’lumotlar butunligi kiradi.

ma’lumotlar sifati



ingl.: data quality



rus.: качество данных



Ma’lumotlarning muayyan masalalarni yechish uchun yaroqliligini ta’minlab beradigan xossalar majmui. Ma’lumotlarning sifat ko‘rsatkichlariga aniqlik, to‘lalik, mutanosiblik,
ziddiyatsizlik, muhofazalanganlik va boshqalar kiradi.

ma’lumotlar butunligi

ingl.: data integrity

rus.: целостность данных

qarang: axborot butunligi

ma’lumotlar bo‘lagi



ingl.: data fragment



rus.: фрагмент данных



Amaliy jarayonlar bir – biriga tarmoq va
trasnport pog‘onalari chegarasida uzatayotgan ma’lumotlar bloklari. Uzatilayotgan xabarlarni qismlarga bo‘lish oqibatida hosil bo‘ladi.

ma’lumotlar




Download 4.35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   76




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling