O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti qalandar abduraxmonov, Samandar qurbonov
Download 1.97 Mb. Pdf ko'rish
|
П INSON TARAQQIYOTI 2 тахрир булди
|
Qisqacha xulosa
Davlat yoki nodavlat pensiya tizimining milliy iqtisodiyotdagi asosiy iqtisodiy funksiyasi – mehnatga layoqatli va mehnatga layoqati bo‘lmagan toyifadagi fuqarolar o‘rtasidagi yalpi ichki daromadini qayta taqsimlash, muntazam daromad manbayiga ega va daromadga ega bo‘lmaganlar, katta daromadga ega shaxslar va past daromadga ega shaxslar o‘rtasida hamda yoshiga doir pensiyaga ketayotgan mutaxassislar va endi mehnat jarayoniga kirib kelayotgan yosh ishchi- lar o‘rtasida, keksa avlod va yosh avlod o‘rtasidagi iqtisodiy-ijtimoiy qarama-qarshi ziddiyatlarni bartaraf etish, jamiyatdagi ijtimoiy keskinlikni yumshatib, barqaror iqtisodiy-ijtimoiy o‘sishni ta’minlaydi. Pensiya tizimining subyektlari – davlat, ish beruvchilar va pensio- nerlar (shu jumladan nogironlar, boquvchisini yo‘qotgan oilalar). Pensiya miqdori ish stajining muddatiga bog‘liq bo‘lib, u pensiyaning tayanch miqdoridan, ish staji uchun pensiyaning oshirilishidan, pensiyaga qo‘shiladigan ustama haqlardan tarkib topadi. Aholining qarishi pensiya tizimining taqsimlovchi yoki jamg‘arib boriladigan modellaridan qat’i nazar ish bilan band fuqarolarga pensiya bosimini kuchaytiradi. Mavzu bo‘yicha savollar 1. Pensiya nima? 2. Nafaqa va pensiyaning farqi nimada? 3. Pensiya tizimining shakllanish tarixi haqida nimalarni bilasiz? 4. Pensiya tizimlari modellari nimalarda iborat? 5. O‘zbekistonda davlat pensiya ta’minotiga oid qanday huquqiy hujjatlarni bilasiz? 6. Imtiyozli pensiya ta’minoti haqida nimalarni bilasiz? 7. Pensiya miqdorining shakllanish tarkibi nimalarda iborat? 8. Davlat va xususiy pensiya tizimining jahon tajribasi haqida nimalarni bilasiz? 9. Pensiya tizimining uzoq muddatli barqarorligini ta’minlashda qanday xalqaro tajribalarni taklif etgan bo‘lardingiz? |
