O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti milliy tadqiqot universitetining qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO‘JALIGINI MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI MILLIY TADQIQOT UNIVERSITETINING QARSHI IRRIGATSIYA VA AGROTEXNOLOGIYALAR INSTITUTI

Ro‘yxatga olindi №____________ “____”_____2022 y.

«TASDIQLAYMAN» O‘quv va tarbiyaviy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari: ______________ D.A.Quvvatov “____” ________ 2022yil

ELEKTROTEXNIKA
FANINING SILLABUSI
3-semestr

Bilim sohasi:	700000		Ishlab chiqarish va tehnik soha
Ta’lim sohasi:	710000	-	Muhandislik ishi		Irrigatsiya va melioratsiya
Ta’lim yo‘nalishi:	60711400	-	Texnologik jarayonlar va ishlab chiqarishni avtomatlashtirish va boshqarish
Umumiy o‘quv soati		-	5 kredit (150 soat)
Shu jumladan:
Ma’ruza		-	10 soat
Аmaliy mashg’ulotlar		-	10 soat
Mustaqil ta’lim soati		-	130 soat Qarshi – 2022

Fanning sillabusi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2018 yil 7 dekabrdagi 1000-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Elektrotexnika” fani dasturi asosida tayyorlangan.

Tuzuvchilar:		S.M.Aliqulova – TIQXMMI MTU ning Qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti assistenti M.T.Sharipova- TIQXMMI MTU ning Qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti stajyor-o’qituvchisi.
Taqrizchilar:		H.A.Fayzullayev– QarMII “Umumtexnika fanlari” kafedrasi dotsenti;
		B.R.Muqimov – TIQXMMI MTU ning Qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti “Umumtexnik fanlar” kafedrasi mudiri, t.f.f.d.

Fanning sillabusi TIQXMMI MTU ning Qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti “Umumtexnik fanlar” kafedrasining 2022 yil __ _____dagi (Bayon №__), “Chorvachilik va Qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash” fakulteti Uslubiy komissiyasining 2022 yil __ _____dagi (Bayon №__) va institut Uslubiy Kengashining 2022 yil__ _____ dagi (Bayon №__) yig‘ilishlari ko‘rib chiqib, ma’qullangan va o‘quv jarayonida foydalanishga tavsiya qilingan.

TIQXMMI MTU ning Qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti “Chorvachilik va Qishloq xo‘jaligini

mexanizatsiyalash” fakulteti dekani:
2022 yil. “____” ______________ ________________ U.I.Qodirov
TIQXMMI MTU ning Qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti “Umumtexnik fanlar”
kafedrasi mudiri:
2022 yil “___” _______________ ________________ B.R.Muqimov


KURS DASTURI

Kod	ETE2105
Nomi	Elektrotexnika
ECTS krediti	5
O’quv yili	2022-2023
Semestr	3

O‘qituvchilar haqida ma’lumot

O‘qituvchi	Aliqulova Saodat Muxitdinovna
Kafedra	Umumtexnik fanlar
Telefon raqami	[phone]
Xona	3-qavat 320-xona
E-mail	[e-mail]

Yuklama

Mashg‘ulot turi	Soatlar
Ma’ruza	10
Laboratoriya	-
Amaliy mashg’ulot	10
Mustaqil ish	130
JAMI	150

O‘qituvchi	S haripova Ma’rifat Tolip qizi
Kafedra	Umumtexnik fanlar
Telefon raqami	[phone]
Xona	3-qavvat 320 xona
E-mail	[e-mail]

Yuklama

Mashg‘ulot turi	Soatlar
Ma’ruza	10
Laboratoriya	-
Amaliy mashg’ulot	10
Mustaqil ish	130
JAMI	150

I. KURS HAQIDA QISQACHA MA’LUMOT
Fanni o‘qitishdan maqsad –talabalarga elektrotexnikadan nazariy va amaliy jihatdan puxta tayyorlab, ishlab chiqarishdagi elektrotexnik jixozlarni oqilona ishlatish, ulardagi avtomatlashtirilgan qurilmalarni malakali ishlata olishga o'rgatishdir. Bu maqsadda elektr zanjirlarni, ulardagi jarayonlarni, zanjirlarni hisoblash usullarini, zanjirlarni yig’ib ishlata bilish, asosiy va yordamchi elektrotexnik qurilmalarning tuzilishi va ishlashini puxta o'rganishdan iborat.
Ushbu maqsadga erishish uchun fan talabalarni nazariy bilimlar, amaliy ko'nikmalar, elektrofizik hodisa va jarayonlarga uslubiy yondashuv xamda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish vazifalarini bajaradi.


II. MA’RUZA MASHG’ULOTLARI

№	“Elektrotexnika” fanidan ma’ruza mavzulari	soat
1	“Elektrotexnika” to‘g ‘risida umumumiy ma’lumotlar. Chiziqli o‘zgarmas tok zanjirlari, o‘zgarmas tok zanjirlarini hisoblash. Bir fazali sinusoidal tok chiziqli zanjiri, sinusoidal tok zanjirlari va ularni hisoblash.	2
2	Bir fazali sinusoidal tok chiziqli zanjiri, sinusoidal tok zanjirlari va ularni hisoblash. Uch fazali tok zanjirlari.	2
3	Transformatorlar to‘g ‘risida ma’lumotlar. Elektr o ‘lchashlar va o‘lchash asboblari	2
4	О‘zgarmas tok mashinalari. Asinxron motorlar. Sinxron mashinalar. Boshqarish va himoya apparatlari, suv xo‘jaligi korxonalarining elektr ta'minoti.	2
5	Elektronika asoslari. Kuchaytirgichlar, generatorlar. Elektr yuritma to‘g‘risida tushuncha va taraqqiy etish tarixi. Elektr yuritm alarning tezliklarini rostlash. Elektr motorlarning qizish va sovishi	2
	Jami	10

Ma’ruza mashg’ulotlari multimedia vositalari bilan jihozlangan auditoriyalarda akademik guruhlar oqimida amalga oshiriladi.


III. LABORATORIYA MASHG’ULOTLARI

№	“Elektrotexnika” fanidan laboratoriya mashg‘ulotlar mavzulari	soat
1	Texnika xavfsizligi qoidalari. Rezistorlar ketma-ket ulangan o‘zgarmas tok zanjirlarini yig‘ish, ishga tushirish va kerakli parametrlarni olish	2
2	Rezistorlar parallel ulangan o‘zgarmas tok zanjirlarini yig‘ish, ishga tushirish va kerakli parametrlarni olish. Rezistorlar aralash ulangan o‘zgarmas tok zanjirlarini yig‘ish, ishga tushirish va kerakli parametrlarni olish. Rezistor va kondensator ketma-ket ulangan sinusoidal tok zanjirini o‘rganish (o‘rganilgan sxema uchun vektorli diagrammani qurish). Rezistor va induktiv g‘altak ketma-ket ulangan sinusoidal tok zanjirini o‘rganish (o‘rganilgan sxema uchun vektorli diagrammani qurish). Rezistor, kondensator va induktiv g‘altak ketma-ket ulangan sinusoidal tok zanjirini о’rganish (o’rganilgan sxema uchun vektorli diagrammani qurish).	2
3	Kondensator yordamida quvvat koeffitsientini oshirish usulini o‘rganish. Qarshilikli kuchlanish bo’lgichini o ‘rganish. Sig‘imli kuchlanish bo‘lgichini o ‘rganish.	2
4	Istemolchilar “uchburchak” sxemasida ulangan uch fazali tok zanjirlarini tadqiq qilish. Istemolchilar yulduz sxemasida ulangan uch fazali tok zanjirlarini tadqiq qilish.	2
5	Bir fazali transformatorlar. O’lchash asboblarini tanlash va ulardan foydalanish (Ampermetr). O’lchash asboblarini tanlash va ulardan foydalanish (Voltmetr). Zaxirani avtomatik ishga tushirish sxemasini tadqiq qilish.	2
Jami		10

Laboratoriya mashg‘ulotlar multimedia qurilmalari bilan jihozlangan, shuningdek, eiektrofizik stendlar bilan jixozlangan auditoriyada bir akademik guruhga bir professor-o‘qituvchi tomonidan o‘tkazilishi zarur. Mashg‘ulotlar faol va interfaktiv usullar yordamida o‘tilishi, mos ravishda munosib pedagogik va axborot texnologiyalar qo‘llanilishi maqsadga muvofiq.

№	“ Elektrotexnika ” fanidan mustaqil ta`lim
1	Elektrotexnikada elektr va magnit hodisalari.	4
2	R, L va С elementlari ketma - ket ulangan zanjirlarni hisoblash va bunda Om va Kirxgof qonunlarining qo‘llanilishi. Mazkur zanjir uchun tok va kuchlanishlam ingvektor tasvirlarini qurish	4
3	Uch fazali sim m etrik iste’m olchilarning uchburchak sxem asidan yulduz sxem asiga o ’tishida tok va quvvatlarning o‘zaro nisbati. Uch fazali zanjirlarda aktiv, reaktiv va to‘la quvvatlar	4
4	Suv xo‘jaligi va melioratsiyada elektr va noelektrik kattaliklarni elektr usulida o ‘lchash.	4
5	Optik va radio elektron o’lchash usullari va o‘lchash vositalari.	4
6	Suv xo'jaligi va melioratsiyada elektr va noelektrik kattaliklarni elektr usulda o’lchash.	4
7	Nurdiodli yoritish vositalari va ularning qo‘llanilishi.	4
8	Maxsus transformatorlar. Transform atorlarning parallel ishlashi	4
9	Mustaqil, ketma-ket va aralash o‘yg‘otishli o‘zgarmas tok generatorlari.	4
10	Asinxron motorlarni ishga tushirish, reverslash va aylanish tezligini rostlash	6
11	Sinxron generatorning tarmoq bilan paralllel ishlashi. Sinxron mashinaning aylantiruvchi momenti.	6
12	Sinxron dvigatelning ish xarakteristikalari	6
13	Elektromagnit kontaktorlar va magnit ishga tushirgichlar. Tiristorli kontaktorlar. Himoya apparatlari.	6
14	Elektr yuritm a uchun m otor turini tanlash. Elektr yuritmani tiristor bilan boshqarish	6
15	Elektr motorlar va ish mashinalarning mexanik xarakteristikalari	6
16	Elektr ta ’minot sistemasining hisobiy quvvati. Simlarning ko‘ndalang kesim yuzini tanlash	6
17	Mobil va statsionar agregatlar to‘g ‘risida tushuncha	6
18	Elektr nasos uskunalarining unum dorligini rostlash.	6