O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti kurs ishi mavzu: ilmiy ishda ifoda tarzi bajardi: ilmiy rahbar: toshkent 2021

KIRISH

Ilmiy faoliyat davrining asosiy natijasi hisoblangan dissertatsiya ishi mavzusi ishlab chiqarish, ta’lim, iqtisodiyot, fan-texnika sohalaridagi ilg‘or va dolzarb masalalarga bag‘ishlanib, muayyan bir vazifaning ilmiy asoslangan yechimini topishga, tavsiyalar ishlab chiqishga, statistik ma’lumotlar tahliliga qaratilgan bo‘lishi shart. Har bir talabaga ilmiy-tadqiqot, ilmiy-psixologik va ilmiy- pedagogik yo‘nalishlari bo‘yicha kafedrada yaratilgan bazadan mavzular taqdim etiladi. Shunga binoan, har bir talaba ilmiy rahbari bilan kelishgan holda o‘ziga mavzu tanlaydi. Ilmiy-tadqiqot ishi ta’lim va ilmiy-tadqiqot muassasalari bazasida o‘tkazilishi mumkin bo‘lib, ushbu muassasalar  mutaxassisliklar bo‘yicha magistrlarni tayyorlashda tadqiqotlarni o‘tkazish maydonchasi sifatida qaraladi. Magistrant talabalarning ilmiy-tadqiqot ishi oliy ta’lim muassasasi, ilmiy-tadqiqot laboratoriyalari, akademiya va tarmoq ilmiy-tadqiqot institutlari, korxona va tashkilotlarning tadqiqot bo‘linmalarida umumta’lim va maxsus maktabgacha ta’lim muassasalari, umumta’lim maktablari, maxsus maktab, maktab-internatlar, litsey, kolledjlar bazasida o‘tkazilishi mumkin. Ilmiy-tadqiqot ishi tegishli tartibda rasmiylashtirilgan holda xorijiy davlatlarning ta’lim muassasalari, ilmiy markazlari, korxona va tashkilotlarida o‘tkazilishi mumkin.

Ilmiy-tadqiqot ishida  magistrlik dissertatsiyasi yuzasidan materiallarni to‘plash va bibiliografiyani tuzish uchun talabalarning kutubxonalarda ishlashi zaruriy shart sifatida ko‘riladi. Ilmiy-tadqiqot ishi: - magistratura ixtisosligi bo‘yicha namunaviy modellar, ob’ekt va jarayonlarni tadqiq qilish usullarini o‘rganish; - tajriba tadqiqotlarining ilmiy texnik ta’minotini o‘rganish; - tajriba tadqiqotlar o‘tkazish; - tajriba tadqiqotlari natijalarini qayta ishlash, ularni tahlil qilish, xulosa va tavsiyalar tuzishni ko‘zda tutadi. Oliy ta’lim ta’lim tomonidan tasdiqlangan “Magistratura haqida”gi Nizomda ko‘rsatilgan ilmiy-tadqiqot ishi ikki bosqichda ya’ni: - ilmiy–tadqiqot ishi -magistrlik dissertatsiyasini tayyorlashdan iborat. Ilmiy ish olib boruvchi magistrant o‘z faoliyatini ilm-fanda shu masala bo‘yicha qanday fikrlar olg‘a surilganini, qanday yutuqlarga erishilganini o‘rganish bilan boshlashi va bilimlarni o‘zlashtirishi zarur. Magistrant o‘zi tanlagan mutaxassislik bo‘yicha mavjud bo‘lgan ilmiy merosni chuqur o‘rganishi, uning kamchilik tomonlarini ko‘ra bilishi, yutuqlaridan bahramand bo‘lishi, izlanishni davom ettirib, shu hodisani o‘rganishga o‘z hissasini qo‘shishi kerak.

Ta’lim tizimida amalga oshirilayotgan Respublika “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”da ko‘zda tutilgan va amalga oshirilishi zarur bo‘lgan vazifalarga mos bo‘lishi kerak. Mavzu tanlash juda ma’suliyatli vazifalardan biri hisoblanadi. Bunda magistrant talabaga kafedraning yetuk professor-o‘qituvchilari maslahat beradi. Mavzu magistrantning asosiy ixtisoslik fani bo‘yicha belgilanishi maqsadga muvofiqdir. Buna magistrantning amaliy tajribasi, muammolarni bilishi, pedagogik jarayondagi axborotlarni yig‘ish, qayta ishlash va taxlil qila olish imkoniyati, chet tilini bilishi, xorijiy hamda respublika ta’lim tizimidagi erishilgan yutuqlarni nazarda tutishi muhim ahamiyat kasb etadi. Dissertatsiya mavzusining to‘g‘ri tanlanishi uning muvaffaqiyatli yakunlinishini ta’minlaydi. Magistrantga ilmiy rahbarni biriktirish ham mavzu tanlanish jarayonida amalga oshiriladi. Agarda tavsiya etilayotgan mavzuga ilmiy rahbarlikka bir nechta nomzod ko‘rsatilsa, magistr talaba nafaqat mavzuni, balki ilmiy rahbarni ham mustaqil tanlash imkoniyatiga ega bo‘ladi. Magistrlik dissertatsiyalari mavzular bankini yaratishda mutaxassislik kafedrasi bilan hamkorlik shartnomasi tuzilgan ilmiy-tadqiqot institutlari ilmiy hodimlari, boshqa oliy o‘quv yurtlari professorlarini jalb etishlari mumkin. Mavzu tanlab olingach, institut Ilmiy-uslubiy Kengashida muhokama etilib, tasdiqlanadi. So‘ngra magistrant ikki yillik ilmiy faoliyati bo‘yicha shaxsiy reja tuzib chiqishi va shu asosda faoliyat yuritishi lozim (1-ilova). Magistrlik dissertatsiyasining bajarilishi asosan shu ixtisoslik bo‘yicha fan doktori ilmiy darajasiga va (yoki) ixtisosiy kafedra bo‘yicha professor ilmiy unvoniga (istisno tariqasida fan nomzodi ilmiy darajasi va dotsent ilmiy unvoniga) ega pedagog rahbarligida amalga oshiriladi.