O„zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti t. S. Achilov

2.5 Milliy kurash darslarini uslubiyoti 
Darsning o‗tkazish uslubiyotida mashg‗ulotning asosiy shakli sifatida 
darsning tuzilishini, vazifasi va dars qismlarining mazmunini hamda uning amalga 
oshirilishning uch qismdan iborat ekanligi – tayyorgarlik, asosiy, yakuniy 
qismlardan iborat bo‗lishini yaxshilab tushunib olish muhimdir. 
Darsning tuzilishi. Darsning tuzilishi mazmuni o‗quvchilarning soniga va 
ularning ishchanlik qobilyatini hisobga olgan holda vaqtdan maqsadga muvofiq 
foydalanishga asoslanadi. 
Darsning tuzilishi deganda, muayyan tartibda, anchagina maqsadga muvofiq 
izchillikda joylashtirilgan darsning o‗zaro bog‗langan qismlari tushiniladi. Dars 
tuzilishida o‗qituvchi-murabbiyni hatti-harakatlarining izchilligi, o‗zaro bog‗liqligi 

---

31 
bosh qilinadi. Va ochib beriladi, shuningdek shug‗ullanuvchilar bajaradigan hamda 
ishlar aytib o‗tiladi. 
Dars vazifalarining muvaffaqiyatli hal etilishi darsda vazifalarni aniq 
qo‗yilishiga hamda o‗qituvchi bilan o‗quvchilar o‗rtasidagi o‗zaro munosabatlarini 
to‗g‗ri qo‗yilishiga bog‗liq kasb-hunar kollejlarida o‗quv mashg‗ulotlar 80-90 
daqiqa davom etadi. 
O‗quv-trenirovka va mashg‗ulot jarayonida bilim, tarbiyalash va rivojlantirish 
vazifalarini hal etishida darsning uch qismili tuzilishidan foydalaniladi. Bu 
shug‗ulanuvchilar organizmining ishga normal kirishini, asosiy yuklamalarining 
bajarilishi va nisbatan tinglashini ta‘minlaydi. Shunday qilib, dasrni tuzilishi 
quyidagi 3-qismdan iborat bo‗lib, tayyorgarlik, asosiy va yakuniy qismlardan tashkil 
topgan. 
Dars yillik o‗quv reja, o‗quv ish rejasi va har bir dars uchun yozilgan 
konspekt asosida o‗tkaziladi. Darsning vazifasi va mazmunini shug‗ullanuvchilar, u 
tayyorgarligi uslublariga qarab tuziladi. 
Darsning tayyorgarlik qismida talabalarning organizmini darsni asosiy 
qismiga tayyorlaydi. Bunda boshlang‗ich tashkiliy ishlar, shug‗ullanuvchilarni 
diqqatini o‗ziga tortishi, ularni dars vazifalari bilan tanishtirish va mashg‗ulotga 
ijobiy yo‗nalish berish. 
Harakat apparitining va organizmining barcha tizimlarini asta-sekin oshirilgan 
yuklamalarga funksional jihatdan tayyorlash, organizmni qizitish va mashg‗ulotga 
tayyorlash. Qulay emotsional holatni vujudga keltirish.