O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
maqsadida endilikda bir necha operatorlarni jalb qilish ishlari olib 
borilmoqda.
12.3.“Yashil‖ iqtisodiyot va “yashil” davlat xaridlari 
Iqtisodiyotning ―yashil‖ deya nomlangan shakliga o‗tish jarayoni har 
bir davlat uchun alohida ahamiyat kasb etib, ushbu jarayon uzoq muddat 
va katta miqdorda investitsiyalar talab etishi, asosiy e‘tibor qayta 
tiklanadigan energiya manbalaridan samarali foydalanish, energiyani 
tejaydigan texnologiyalarni rivojlantirishga qaratilganligi bilan ajralib 
turadi. 
O‗tkazilgan tahlillar iqlimning o‗zgarishi sharoitida samarali, resurs 
tejamkor va ekologik xavfsiz iqtisodiyotni ta‘minlashda o‗zaro bog‗liq 
muammolar 
hamda 
ehtiyojlar 
mavjudligini 
ko‗rsatdi. 
Xususan, 
jadallashayotgan sanoatlashtirish va aholi sonining ortishi iqtisodiyotning 
resurslarga bo‗lgan ehtiyojini sezilarli darajada oshirmoqda, shuningdek, 
atrof-muhitga salbiy antropogen ta‘sirni kuchaytirmoqda hamda issiqxona 
gazlari ajratmalarining ko‗payishiga olib kelmoqda. 
Mamlakatimiz qayta tiklanuvchi manbalardan energiya ishlab 
chiqarish bo‗yicha yuqori texnik salohiyatga ega bo‗lib, uning 97 foizi 
quyosh energiyasining ulushiga to‗g‗ri keladi. Jumladan, bizda quyoshli 
kunlar yiliga o‗rtacha 320 kunni va faol quyosh nurlari tushishi 
davomiyligi 3000 soatni tashkil etishi bois yurtimizning quyosh nuridan 
energiya ishlab chiqarish salohiyati yiliga 525-760 mlrd. kVt.s.dan iborat.
Shamol energetikasining hisobiy salohiyati esa 500 GVtni yoki 
amaldagi energotizimdan 30 barobar ko‗p bo‗lgan quvvatli qurilmalarni 
joylashtirish imkonini beradi.
Istiqbolda bunday mavjud salohiyatni to‗liq ishga solish choralari 
ko‗riladi. Ayniqsa, sohadagi texnologik jarayonlarning avtomatlashganlik 
darajasini oshirish, tashish va taqsimlashga sarflanadigan elektr energiyasi 
hajmini qisqartirish, elektr energiyasi iste‘moli tizimlarini avtomatik 
nazorat va hisobga olish asboblari bilan to‗liq jihozlash ishlari bajariladi. 
Qayta tiklanuvchi energiya manbalari loyihalarini amalga oshirish 
doirasida 
elektr 
energetikasi 
bozoriga 
to‗g‗ridan-to‗g‗ri 
xorijiy 
investitsiyalar va mustaqil elektr energiyasini ishlab chiqaruvchilar 
kirishini rag‗batlantiruvchi auktsion savdolarni joriy etish orqali salohiyatli 
investorlarni raqobat asosida tanlashning zamonaviy va shaffof uslublarini 
shakllantirish ko‗zlangan.

---

124 
 
Bundan tashqari, ―yashil‖ innovatsiyalarni joriy etishda xususiy 
investorlarga, jumladan, kichik biznesga ko‗mak ko‗rsatish, tovar (ish, 
xizmat)lar 
energiya-resurs 
samaradorligining 
turli 
hisoblagichlari, 
spetsifikatsiyalar kataloglarini yaratish, shuningdek, tovar (ish, xizmat)lar 
energiya-resurs samaradorligini sertifikatlashtirish tizimini joriy etish 
orqali davlat ―yashil‖ xaridlarini rag‗batlantirish mexanizmlarini ishlab 
chiqish muhim vazifalar qatoridan o‗rin olgan. ―Yashil‖ kreditlash, 
venchur moliyalashtirish tizimini joriy etish, ―yashil‖ fondlar, energiya 
tejamkorligi maxsus fondlari va xuddi shunday boshqa mexanizmlar 
yaratish, 
―yashil‖ 
iqtisodiyotga 
o‗tish 
bo‗yicha 
loyihalarni 
moliyalashtirishda 
xususiy 
sektorni 
faollashtirish, 
―yashil‖ 
investitsiyalarga nisbatan bank tizimini rag‗batlantirish ko‗zda tutilgan.