O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

jadval

MDHmamlakatlarininganiqlangangazzaxiralarihajmi:

Mamlakat	Gaz zaxiralari hajmi trln.m^3	Umumiy MDH mamlakatlari zaxirasidagi ulushi (% da)
Rossiya	33	61
Turkmaniston	17,5	32
Qozog`iston	1,3	2,4
O`zbekiston	1,1	2
Ozarbayjon	0,9	1,7
Ukraina	0,6	1

Manba:www.e-cis.info/Информационно-аналитическиематериалы―Осостояниииразвитииминерально- сырьевой базы государств – участников СНГ (2014 год)‖

2012 yildaMDHmamlakatlaridagazqazibchiqarishhajmi873,3 mlrd.m³nitashkiletdi.

BuyilRossiyagazqazibchiqarishjamibo`yichadunyodaikkinchio`rinniegalladi.

3. jadval

MDHmamlakatlaridagazqazibchiqarishjahmi (2012 yil):

Mamlakat	Ishlab chiqarilgan miqdori(mlrd.m^3)	gaz	MDH da chiqarilgan (%da)	gaz	umumiy hamidagi	ishlab ulushi
Rossiya	652,6	74,8

⁷www.shafranik.ru/«Мировой рынок нефти: взгляд из России»

Turkmaniston	69	8
O`zbekiston	62,9	7,2
Qozog`iston	40,3	4,6 %)
Ozarbayjon	27,9	3,2
Ukraina	20	2,3

www.e-cis.info/Информационно-аналитическиематериалы―Осостояниииразвитииминерально-сырьевой базы государств – участников СНГ (2014 год)‖

Rossiyadaqazibchiqarilgangazhajmi652,6mlrd.m³nitashkiletdivaMDHmamlakatlaridaqazibchiqarilganumumiygazhajmining 74,8 foiziaynanRossiyaxissasigato`g`rikeldi.MDHmamlakatlaridaikkichio`rinniTurkma niston (69 mlrd.m<sup>3</sup> vaMDHumumiygazqazibchiqarishining 8 foizi)egalladi. O`zbekistondaesa,buyili62,9 mlrd.m³(7,2 % ), Qozog`iston40,3 mlrd.m³( 4,6 %), Ozarbayjon 27,9 mlrd.m³(3,2%)vaUkraina20 mlrd.m³(2,3% )gazqazibchiqardi.⁸

MDHmamlakatlariulkanko`mirzaxiralarigaegahisoblanib, dunyoko`mirzaxiralarinig 26 foizigaegalikqiladi. Umumiyko`mirzaxirlarihajmi 225 mlrd.tonnanitashkiletadi.

3-jadval

Ba`ziMDHmamlakatlariko`mirzaxiralari:

Mamlakat	Ko`mirzaxiralar i (mlrd. tonna)	MDHmamlakatlariumumiyzaxiralaridagiulus hi (% da)
Rossiya	157	70
Ukarina	34	15
Qozog`isto n	34	15

Manba:www.e-cis.info/Информационно-аналитическиематериалы―Осостояниииразвитииминерально- сырьевой базы государств – участников СНГ (2014 год)‖

MDHmamlakatlarida 2012 yili 269,3

mln.tonnako`mirqazibolindivabukorsatkich 2009 yilganisbatan 18 foizo`sdi.

⁸www.e-cis.info/Информационно-аналитическиематериалы―Осостояниииразвитииминерально-сырьевой базы государств – участников СНГ (2014 год)‖
Ko`mirqazibolishdayetakchimamlakatlar:Rossiya 198,5mln.tonna, Qozog`iston 47,4 mln.tonna, Ukraina 43,2 mln.tonnako`mirqaziboldi.Ko`mirqazibolishhajminingo`sishigamamlakatlarichkib ozoridagivatashqibozordagitalabningo`shishisababbo`ldi.

Rossiya, Qozog`istonvaO`zbekistondauranningzaxiralarimavjudbo`lib, ammo1 kguranqazibolishhozirda 80 AQSHdollarigatushishinihisobgaolsak, buushbuzaxiralardaniqtisodiysamaralifoydalanishdarajasinipasaytiradi.

Ozarbayjonhududining 2/3

qismineftvagazgaboyhisoblanadi.ApsheronyarimorolidaKasbiydengizishelflaridaB akuvaApsheronarxipelagidaneftr-gazzaxiralariningasosiyqismijoylashgan.

Neftzaxiralarigashuningdekmarkaziycho`llihududlar, janubi-sharqiyShirvon, Jeyranchel, Gobuston,SiazanAdjinourviloyatlariboy.⁹

1. diagramma

Ozarbayjonda yoqilg`i-energetika mahsulotlari ise`moli tarkibi (%da)




Manba:Azerbaijan:―Follow-UPIN-DEPTHReviewoftheInvestmentClimateandMarketStructureinthe Energy Sector‖Energy Charter Secretariat, 2013
Jadvaldan korinib turibdiki, Ozarbayjonda yoqilg`i-energetika mahsulotlri iste`molida tabiiy gaz birinchi o`rinni egallayotgan bo`lsa, 2006-2012 yillarda elektroenergiya iste`moli hajmi bir oz qisqargan.





⁹www.eia.gov/Azerbaijan - Analysis - U.S. Energy Information Administration (EIA)

BelorusRespublikasida―Belorusneft‖birlashmasitomonidan2012yili1,66 mln.tonna neft qazib chiqarildi.Neftzaxiralariningcheklanganligigaqaramasdanishlabchiqariladiganneft maxsulotlarining 80 foizieksportqilinmoqda.OrshanskayavaPodlyasko- Bretskayapasttekisliklaridaolibborilgantadqiqotlarnatijalarigako`ra, mamlakatdaneftqazibchiqarishhajmiXXIasrdadinamikravishdao`sibboradivaichkita labning 5-6 foizdarajadaqondiradi. Belorussiyadahozirgikundaaniqlangangazzaxiralarimavjudemas.46 taaniqlangantorfkonlarimavjudbo`lib, ularningumumiyhajmi 111

mln.tonnagatengva78, 2 mlntonnatorfyoqilg`isiishlabchiqarish, 32,8mlntonnasiesaqishloqxo`jaligidaishlatishgayaroqli.¹⁰

Qirg`izistonRespublikasidayoqilg`iningko`mir, slans, torf, gaz, neftkabiturlariuchraydi. Mamlakatdaayniqsayirikko`mir (toshvaqo`ng`ir) zaxiralarimavjudbo`lib, ushbuko`rsatkichbo`yichaQirg`izistonMarkaziyOsiyodayetakchio`rinlardanbirinieg allaydi.

2.