O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta‘lim vazirligi
Harakatpi oliy tartibda bajara olish —
Download 0.82 Mb. Pdf ko'rish
|
kichik maktab yoshidagi oquvchilarning sogligini saqlashda harakatli oyinlarni ahamiyati
|
Harakatpi oliy tartibda bajara olish — bu o`zlashtirilgan, o`rganilgan
harakatlarni oz kuch sarflab, sarflanadigan energiyani uta iqtisod kilib turmushda anik kullay olishdir. Bunday ijro malakasi shakllangan harakat malakasi asosida va nisbatan yukori darajadagi maxsus bilimlar evaziga vujudga keladi. Aslida ta‘limning (uqitishning) provard maqsadi xam harakatni oliy tartibda bajara olishga urgatishdir. Xarakterli belgilari. 1. Oliy tartibda harakat qila olish ongning xizmat faoliyatini yukori darajasi xisobidan, xolatni obhektiv taxlil kila olish, eng zaruri vaqt difitsitini e‘tiborga
52
olgan xolda malakani shunday qo`llaydiki, u albatta eng yukori samaraga olib kelishi. 2. Harakat faoliyatini tashkillovchi harakat aktlarini avtomatlashgan xolda, ongning nazorati ostida, kerak bulsa ko`nikmagan sharoitda korrektsiya talab qilinganda xam bajarilishi. 3. Oliy tartibdagi harakatni kila olish fakat to`la (bir butun) harakat faoliyatlarini bajarishdagina namoyon bulishi. Oliy tartibdagi bajara olishning shakllanishi jismoniy tarbiyaning amalliy axamiyatini ifodalaydi, sport maxoratini oshirishning rezervi xisoblanadi. Harakat malakalariga kuyilayotgan talablarning xarakteri bajara olishning oliy tartibini uch turga ajratish imkonini beradi. O`rganganidan, egallaganidan qila oladigandan, atrof muhitni talablari bilan muvofik, parallel yoki turli xil ketma-ketlikda samarali foydalanish lozim bo`ladi. Masalan, yugurish malakasini tabiiy to`siqlardan oshishda qo`llash. Bir vaqtning uzida ikki yoki bir necha shakllangan
malakalardan foydalana olish, masalan yugurib ketayotib uloktirish. Ikki yoki bir-necha shakllangan malakalardan ket-ket samarali foydalana olish. Masalan, dumbaloq oshishlardan sung muvozanat saqlash mashklarini bajara olish. Harakat malakasining shakllanishi va takominlashishi qonuiiyatlari harakat faoliyatlarini uqitishning har bir xolatida namoyon buladi. Lekin uning shakllaniishi takomillashishi va so`nishining dyavomiyligi (uzunligi) juda xam turlicha va o`quvchining kobiliyatiga, ayniqsa malakaning uziga xos xususiyatlariga, o`kituvchining shaxsi va ta‘lim metodikasining takomillashuviga, ortib borayotgan harakat tajribasi va x. k. ga bog`liqdir.
|
