O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta‘lim vazirligi

Harakat  malakasining  shakllanishi  jarayonya  shartli  ravishda  uch 

fiziologik  fazaga  bo`linadi,  bunda

a 

gap  harakat  faoliyatini  qaytarish  bilan  aynan 

bog`liq bo`lgan fiziologik fazalar ustida boradi xolos.  

1-faza shartli reflektor aloqalari markaziy nerv tizimi qo`zg`alish jarayonining 

keng irradiayiyasi bilan xarakterlanadi. Tashqaridan bu harakat faoliyatining tashqi 

ko`rinishi  (suratining)  yaratilishi  bilan  ifodalanib  aniq  bo`lmagan  va  ko`pincha 

keragi yo`k harakatlar ham qo`shilib bajarilishi orqali boradi.  

II-faza  shu  bilan  farqlanadiki,  qo`zg`alnshning  ortiqchaliligi  tormozlanish 

jarayoni  rivojlannshi  bilan  chegaralanib,  markaziy  nerv  faoliyatlarining  vaqt  va 

fazoda  aniqligiga  erishish  bilan  kuzatiladi.  Buiga  harakat  faoliyatini  nisbatan 

to`g`riroq  bajarish,  ortiqcha  harakatlarni  yo`qotish  muvofiq  keladi.  Ammo 

qo`zg`alish  va  tormozlanish  jarayonining  o`zaro  takomillashmagan  holdagi  o`rin 

almashishlarining  hali  etarli  darajada  emasligi  harakatlarda  ortiqcha  zo`riqish, 

muskullar tarangligini oshirib yuborish bilan kuzatiladi.  

---

 

48 

III-faza  harakatning  dinamik  cmeu’munu  shakllanishining  tugallanishi  bilan 

xarakterlanadi.  Bu  harakatlarni  nisbatan  takomillashgan  darajada  bajarilishiga 

imkon beradi. Malaka yuqorida aytilgan barcha belgilariga ega bo`lib boradi.