O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi

0 Q

4-chizma. Taklif noelastik bo’lganda soliq yukining taqsimlanishi

S₁P₁E¹ BP₀  S₂P₂P₀ BA. Ushbu chizmada S₁ yuza iste’molchi to’laydigan qism, S₂ yuza ishlab chiqaruvchi to’laydigan qism. Demak, ushbu vaziyatda soliq yukining birligi ishlab chiqaruvchi zimmasiga tushadi.

Biz yuqorida talab va taklif muvozanatiga soliqlarning ta’sirini tahlil etdik. Navbatdagi tahlilimizda esa, korona xo’jalik faoliyatiga soliqlarning ta’sirini ko’rib o’tamiz. Faraz qilaylik, soliq ishlab chiqarish hajmidan undirilsin. Bunday vaziyatda, ya’ni raqobatlashgan bozor sharoitida, soliq mahsulot narxiga ta’sir qilmaydi. Bu korхona ishlab chiqarish hajmiga quyidagicha ta’sir qiladi:

1. 
   Mahsulot birligidan undiriladigan soliq korxona chekli xarajatlarining oshishiga olib keladi;
   

MS_t=MS_o+t Bu erda:

MS_t - soliq kiritilgan chekli xarajat; MS_o - soliq to’languncha chekli xarajat;

t - mahsulot birligiga to’lanadigan soliq.

2. 
   Soliqning kiritilishi o’rtacha o’zgaruvchan xarajatning ortishiga olib keladi. AVC_t=AVC_o +t
   

Bu erda:

AVC_t – soliq kiritilgandan keyingi o’rtacha xarajat;

AVC_o – soliq kiritilganda o’rtacha xarajat.

3. 
   Xarajatlar va to’lovlarning oshishi ishlab chiqarish hajmining kamayishiga ta’sir ko’rsatadi.
   

_P МС_t=МС_o+t _MCo

AVC_t=AVC_o+t

AVC_o

0 q₂ q₁ Q