O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi

15 MA'RUZA

UMUMLASHGAN POZITSION MASALALAR

Reja:

15.1 Chizihli sirtlarning umumiy vaziyatdagi tskislik Bilan kesishishi.

15.2. Sirtning to'hri chizih bilan kssishuvi.

15.3 Sirtlarning o'zaro kesishuvi.

15.4 Shar bilan konusning o'zaro kesishuvi.

15.5 Yordamchi sferalar usuli.

Adabiyotlar:

1.Murodov Sh.K. va boshhalar. "Chizma geometriya kursi" "O'kituvchi" Toshkent 1988

2.Xorunov R. "Chizma geometriya kursi" "O'hituvchi" Toshkent 1974
15.1 Chizihli sirtlarning umumiy vaziyatdagi tekislik bilan kesishishi.

Bu vaziyat huyidash reja bo'yicha bajariladi.

1. Sirtda bir kancha yasovchilar o'tkaziladi.

2 Utkazilgan yasovchilarning berilgan tekislik Bilan kesishgan nuktalarini topamiz.

3. Topilgan nuhtalarning kurinar-kurinmasligiga harab ravon birlashtirsak hosil bo'lgan chizih izlangan chizih bo'ladi.

145-chizmada tsilindrning umumiy vaziyatdagi tekislik bilan kesishuv chizigini yasash ko'rsatilgan kesmada ellips hosil buladi.

Ellipsning katta diametri tsilipdr o'ki bilan kesishuvchi tekislikning eng katta hiyalik chizihi 1, 2 (1₁2₁,1₂.2₂.) da bo'ladi.

Ellipsning kichik diametri esa, tsilindr o'ki bilan kesishuvchi tekislik paraleli ustida bo'ladi. holgan nuhtalar yuhorida ko'rsatilgan reja asosida yasalgan

145 -chizma

15.2 Sirtning to'gri chizih bilan kesishuvi.

146 -chizma

146-chizmada MN to'gri chizih bilan to'gri doiraviy konusning kesishish nuhtalarini topish ko'rsatilgan.

Umuman to'gri chizik bilan kesishuv nuktasini topish uchun:

1. Berilgan to'gri chizih orkali yordamchi tekislik o'tkaziladi.

2. Berilgan sirtni o'tkazilgan tekislik bilan kesishish chizigi

3. Yasalgan chizih bilan berilgan to'gri chizihning kesishgan nuktalari izlangan nuhtalar bo'ladi.

Bu erda MN to'gri chizih orkali gorizontal proektsiyalovchi tekislik o'tkazilsa, kesmadan ellips hosil bo'ladi. Bu hollarda masaslani echish hiyinlashadi. Shu sababli konusning S uchidan va MN to'gri chizih orhali yordamchi a tekislik o'tkaziladi. Agar konus asosini kesib o'tsa (A va B nuhtalar) kesimda uchburchak hosil bo'ladi. Uning berilgan shu to'hri chizih bilan kesishuv nuhtalari..E(E₁,E₂) va K(K₁ K₂) izlangan nuhtalar bo'ladi.