O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi
-mavzu: Qatag‘on siyosati va uning oqibatlari
Download 4.89 Mb. Pdf ko'rish
|
|
8-mavzu: Qatag‘on siyosati va uning oqibatlari XX asrning 20-yillaridagi qatag`onlar. Davlat, partiya arboblari, ziyolilarning qatag’onga uchrashi. «18 lar guruhi», «Inog‘omovchilik», «Qosimovchilik» ishlarining uyushtirilishi. XX asrning 30-yillari o`rtasidagi ommaviy qatag`onlar. Chet elga o‘qishga yuborilganlar ishi. Mutelik mafkurasining singdirilishi. Diniy tashkilot va ruhoniylarning ta’qib etilishi. Qonun va inson huquqlarining poymol etilishi.
1917–1924 yillarda qoraqalpoqlar. Amudaryo bo`limida ijtimoiy- siyosiy vaziyat va sovet hokimiyatining qaror topishi. Amudaryo bo’limida iqtisodiy o‘zgarishlar. Amudaryo bo‘limiga viloyat maqomining berilishi. 1925–1930-yillarda qoraqalpoqlar. Qoraqalpog`iston muxtor
viloyatining tuzilishi. Xo‘jalik sohasidagi islohotlar. Qishloq xo‘jaligini jamoalashtirish. 127 1930-yillardagi ijtimoiy-iqtisodiy hayot. Qoraqalpog`iston muxtor viloyatining Qoraqalpog`iston ASSRga aylantirilishi. QQASSRning O‘zbekiston SSR tarkibiga kirishi. QQASSR Konstitutsiyasining qabul qilinishi. Madaniy-ma’rifiy hayot.
Ikkinchi jahon urushining boshlanishi. O‘zbekistonning urush girdobiga tortilishi. O‘zbekiston moddiy va ma’naviy kuchlarining urushga safarbar etilishi. Respublikada xo‘jalik va ijtimoiy hayotning harbiy izga solinishi. O‘zbek xalqining bag‘ri kengligi va ulug‘ insoniy fazilatlari. O‘zbekiston jangchilarining jasorati va qahramonliklari. Urushning dastlabki kunlaridagi janglarda o‘zbek jangchilarining ishtiroki. Brest mudofaasi. O‘zbekistonliklarning g‘arbiy frontlardagi janglarda ko‘rsatgan jasoratlari. O‘zbekistonliklarning Moskva, Stalingrad va Kursk uchun janglardagi ishtiroki. O‘zbekistonlik jangchilarning 1944-1945-yillarda partizan tuzilmalaridagi ishtiroki. Fashistlar Germaniyasi va Yaponiya militaristlarini tor-mor keltirishda O‘zbekistonlik jangchilarning ko‘rsatgan jasoratlari. Fashizmga qarshi kurashda qurbon bo‘lgan yurtdoshlarimiz xotirasini abadiylashtirish borasidagi tadbirlar.
O‘zbekiston sanoati - front uchun. SSSRning g’arbiy hududlaridagi sanoat korxonalarining O‘zbekistonga ko‘chirilishi. O‘zbekistonda sanoat tizimidagi o’zgarishlar. Transport va aloqa xizmati. Urush yillarida O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi. O‘zbekistonning g‘alabani ta’minlashda strategik ahamiyatga molik mahsulotlar yetishtirib berishdagi muhim o‘rni. Aholi turmushi. Qoraqalpog`iston ASSR urush yillarida.
Urush yillarida ilm-fan. O‘zbekiston Fanlar akademiyasining tashkil etililishi. G'arbiy hududlardagi yirik shaharlardan ko‘plab ilmiy muassasalarning O‘zbekistonga ko‘chirib keltirilishi. Urush yillarida O‘zbekistondagi ilmiy – tadqiqot muassasalarining faoliyati. Ilm-fan namoyandalari faoliyati. 128 Urush yillarida ta'lim tizimi va mutaxassis kadrlar tayyorlash muammolari. O‘zbek adabiyoti va san'ati fashizmga qarshi kurashda. Urush yillarida madaniyat muassasalarining faoliyati.
iqtisodiy va madaniy hayoti 13-mavzu: Urushdan keyingi yillarda O‘zbekiston xalq xo‘jaligining tiklanishi. Ma’muriyatchilikning kuchayishi
Urushning O‘zbekiston xalq xo‘jaligi va ma’naviy hayotiga keltirgan oqibatlari. Xalq xo’jaligining tiklanishi. Urushdan keyingi yillarda ma’muriyatchilikning kuchayishi. O‘zbekistonda milliy erkinliklarning cheklanishi. Ruslashtirish siyosatining tobora kuchaya borishi. Ma’naviy-madaniy hayotda buyruqbozlikning kuchayishi. O‘zbekiston ziyolilarini qatag‘on qilishning yangi bosqichi. 14-mavzu: 1950-1985-yillarda O‘zbekistonning ijtimoiy-siyosiy hayoti O‘zbekistonning 1950-1985-yillardagi ijtimoiy-siyosiy hayoti. Aholining milliy tarkibidagi o`zgarishlar. Markazning milliy siyosati va uning salbiy oqibatlari. 1970-1985-yillarda boshqaruvning o‘ta markazlashtiriluvi, ma’muriy- buyruqbozlik tizimi hukmronligining avj olishi. Jamoat tashkilotlari huquqlarining cheklanishi. Sh.Rashidov – davlat va jamoat arbobi. Uning totalitar tizimda hukmron bo‘lgan muhitdagi siyosiy va ijtimoiy faoliyati. O‘zbekiston Kompartiyasining siyosati. O`zbekistonning xalqaro aloqalarda ishtiroki. 15-mavzu: 1950-1985-yillirda O‘zbekiston iqtisodiy hayoti. Paxta yakka hokimligi va uning oqibatlari Sanoat rivojlanishidagi ziddiyatlar. Sanoatning bir yoqlama rivojlanishi. O‘zbekistonning xalq xo’jaligi sohalari va tabiiy zaxiralari. Transport va aloqa vositalari tarmoqlarining kengayishi. Respublika sanoatining markazga qaramligi.
129 O‘zbekistonga rusiyzabon aholining ko’plab ko‘chib kelishi. Respublikada agrar xo‘jalik. Qishloq xo‘jaligida paxta yakka hokimligi va uning oqibatlari. Qo‘riq va bo‘z yerlarni o‘zlashtirish, suv omborlari va kanallar qurilishi. Ekologik halokat. Orol fojiasi. Donli ekinlar, meva- sabzavotchilik va chorvachilikdagi ahvol. 16-mavzu: 1950-1985-yillirda fan, ta’lim va madaniyat Ilm-fan. O‘zbekistondagi ilmiy tadqiqot muassasalari va ularning faoliyati. Fanning ishlab chiqarishga joriy etilishi. Ijtimoiy-gumanitar, tabiiy va aniq fanlar. Ta’lim tizimi, ta’lim-tarbiya va turmush. Ta’lim islohoti, uning natijalari. Adabiyot va san’at. Respublika ma’naviy va madaniy hayoti. Ma’naviy hayotda mafkuraviy cheklashlar. Kommunistik mafkura hukmronligi va uning oqibatlari.
Urushdan keyingi yillarda Qoraqalpog‘iston xalq xo‘jaligining ahvoli. 1950-yillarning oxiri-1960-yillarning boshlarida Qoraqalpog‘iston qishloq xo‘jaligi va sanoati. 1960-1985-yillarda Qoraqalpog‘iston iqtisodiyotining bir tomonlama rivojlanishi. Qoraqalpog‘istonda ilm-fan, madaniyat va san’at.
«Qayta qurish» siyosati, uning barbod bo‘lishi. O‘zbekistonning ijtimoiy-siyosiy hayoti. «Paxta ishi» va uning oqibatlari. Respublikada milliy urf-odatlar, an’analar, qadriyatlarni toptash. Markazdan yuborilgan “kadrlar to’dasi”. Milliy kadrlarning tazyiqqa uchrashi. Qayta qurish davrida O`zbekistondagi iqtisodiy holat va cheklangan islohotlar mohiyati. Ittifoq mehnat taqsimoti va unda O`zbekistonning tutgan o`rni. Qayta qurish davrida O`zbekistonning xalqaro aloqalari. Xalq milliy ongining o`sishi. Demokratiya va ijtimoiy faollik. 130 Qayta qurish davrida milliy madaniyat masalasi. Ta`lim tizimi. Madaniy-ma’rifiy ishlar. Madaniyatda milliylik va baynalmilallik masalasi.
Millatlar o’rtasidagi milliy-etnik munosabatlarning keskinlashuvi. Islom Karimovning Respublika rahbarligiga saylanishi. Ijtimoiy-siyosiy hayotda o‘zgarishlarning boshlanishi, demokratik harakatlarning kuchayishi. O`zbekiston va Markaz munosabatlari. O‘zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi. O‘zbekistonning milliy mustaqillik sari yo‘l tutishi. O‘zbekistonda Prezidentlik lavozimining joriy etilishi. Oliy Kengashda Islom Karimovning O‘zbekiston Prezidenti etib saylanishi. Mustaqillik Deklaratsiyasining qabul qilinishi va uning tarixiy ahamiyati. 20-mavzu: Umumlashtiruvchi dars O`zbekistonning 1917-1991-yillarda ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy hayoti haqida o‘quvchilar olgan bilim, malaka va ko`nikmalar yuzasidan yakuniy nazorat ishlar o`tkaziladi. II-kurs II-bo‘lim. Mustaqil O‘zbekistonning siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy taraqqiyoti I-bob. 1991-2000-yillаrdа O‘zbekiston 21-mavzu: O‘zbekiston Respublikasining tashkil topishi vа huquqiy аsоslаrining yarаtilishi O‘zbekistonning Ittifoq shartnomasini yangilashga munosabati. 1991- yil avgust voqealari. SSSRning tanazzulga yuz tutishi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1991-yil 31-avgustda bo‘lib o‘tgan navbatdan tashqari VI sessiyasi. 1-sentyabrni O‘zbekiston Respublikasining mustaqillik kuni - umumxalq bayrami deb belgilanishi. 131 O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi VIII sessiyasining «O‘zbekiston Respublikasi referendumini o‘tkazish to‘g‘risida», «O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovini o‘tkazish to‘g‘risida»gi qarorlari. 1991-yil 29-dekabrda bo‘lib o‘tgan referendum va uning yakunlari. 1991-yil 29-dekabrda bo‘lib o‘tgan Prezident saylovi va Islom Karimovning O‘zbekistonning Prezidenti etib saylanishi. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va davlat ramzlarining qabul qilinishi. O‘zbekistonning ma’muriy-hududiy tuzilishi. 22-mavzu: 1991-2000-yillаrdа O‘zbekiston Rеspublikаsidа dаvlаt hokimiyati оrgаnlаri vа uning tаkоmillаshtirilishi
O‘zbekiston Respublikasida davlat hokimiyati organlari vakolatlarining belgilanishi va yangi davlat organlarining shakllanishi. Qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyatining qayta tashkil etilishi hamda ularning faoliyati. O‘zbekiston Respublikasi Parlamenti faoliyati. Vazirlar Mahkamasi va uning faoliyati. Sud hоkimiyati. Mahalliy davlat hokimiyati organlarining tashkil etilishi. 23-mavzu: 1991-2000-yillаrdа O‘zbekiston Rеspublikаsidа Mahalliy o‘z-o‘zini boshqarish organlari Mahalla instituti va uning tarixiy ildizi. Mahalliy o’zini-o’zi boshqaruv organlarining tashkil etilishi. Fuqarolar yig‘ini. Qishloq, ovul, mahalla oqsoqollari kengashlarining tuzilishi, vazifalari, faoliyati. Mahalliy o’zini-o’zi boshqarish organlarining davlat boshqaruvidagi o’rni.
O‘zbekistonda bozor munosabatlariga o‘tishning o‘ziga xos yo‘lining ishlab chiqilishi. Taraqqiyotning “O‘zbek modeli” va uning amalga oshirilishi. Iqtisodiy islohotlarni boshqarish tizimining barpo etilishi. Bozor infratuzilmasining shakllanishi. Iqtisodiy islohotlarning strategik maqsadlari, ustuvor yo‘nalishlari va bosqichlari. Sanoat va qishloq xo’jaligidagi o’zgarishlar. 132 Avtomobilsozlik sanoati. Mulkdorlar sinfining shakllanishi. Respublika iqtisodiyotiga chet el investitsiyalarining kirib kelishi. Don mustaqilligining ta’minlanishi.
etilishi. Siyosiy partiyalar. Ijtimoiy harakatlar, jamoat tashkilotlarini shakllantirilishi. Jamiyatda ko‘ppartiyaviylikning qaror topishi. Jamoat birlashmalari, nodavlat- notijorat tashkilotlar va ularning ijtimoiy-siyosiy hayotdagi o‘rni. Ommaviy axborot vositalari. Respublika inson huquqlari va erkinliklarining kafolatlanishi. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davrida O‘zbekistonda kuchli ijtimoiy siyosat. Ijtimoiy himoya tizimining yaratilishi. O‘zbekiston – ko‘p millatli mamlakat. Millatlararo totuvlik va bag‘rikenglikning ta‘minlanishi. Milliy-madaniy markazlarning tashkil topishi va ularning faoliyati.
1991-2000-yillarda O‘zbekistonda ilm-fan sohasidagi islohotlar va ularning natijalari. Oliy ta’lim tizimidagi islohotlar. Ta’lim tizimidagi islohotlar. O‘zbekiston Respublikasining “Ta‘lim to‘g‘risida”gi qonuni, Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi va ularning hayotga tatbiq etilishi. O’rta-maxsus, kasb-hunar ta’lim tizimining tashkil etilishi. 27-mavzu: 1991-2000-yillаrdа O‘zbekiston Rеspublikаsidа mаdаniyat va sport Milliy istiqlol g‘oyasining shakllanishi. Milliy va diniy qadriyatlar tiklanishi. Madaniyat va san’atning rivojlanishi. Teatr, musiqa, tasviriy san’at, sirk, muzeylar faoliyati. Jismoniy tarbiya va sportning rivojlanishi. Milliy arxitektura va qurilish. Shaharsozlik.
133 28-mаvzu: O‘zbekiston Rеspublikаsi tаrkibidа suvеrеn Qоrаqоlpоg’istоn Rеspublikаsi 1990-yil 14-dekabrda “О’zbekiston Respublikasi tarkibida Qoraqalpog‘iston Respublikasi Davlat suvereniteti to‘g‘risida”gi Deklaratsiyaning qabul qilinishi. Qoraqalpog‘istonda davlat boshqaruv organlarining takomillashuvi. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Konstitutsiyasi va davlat ramzlarining qabul qilinishi. Qoraqalpog‘istonda iqtisodiy islohotlar. Qoraqalpog‘iston Respublikasida fan, ta’lim va madaniyat. Orol muammosi. Orolbo‘yi aholisini ijtimoiy himoyalash borasida amalga oshirilgan chora-tadbirlar.
madaniy taraqqiyoti
bоshqаruv оrgаnlаri vа uning fаоliyati Ikki pаlаtаli pаrlаmеntning shakllantirilishi va faoliyati. Dаvlаt bоshqаruv idоrаlаri vаkоlаtlаridаgi o’zgаrishlаr. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga kiritilgan o’zgarishlar. Sud-huquq tizimidagi islohotlar. Sud tizimining liberallashuvi. Ommaviy axborot vositalari. Ommaviy axborot vositalarining jamiyatni demokratlashtirishdagi o‘rni va ahamiyati.
Iqtisodiyotning modernizatsiyalashuvi. Davlat
tomonidan tadbirkorlarning qo‘llab-quvvatlanishi, ularni
rag‘batlantiradigan 134 mexanizmning yaratilishi. Kichik va o‘rta biznes, kasanachilikning rivojlanishi. Erkin va maxsus iqtisodiy zonalar yaratilishi hamda ularning ahamiyati. Agrar islohotlar. Fermerlik harakati. Tarkibiy o‘zgarishlarni investitsiyalashning davlat tomonidan rag‘batlantirilishi.
Ijtimoiy himoya tizimining takomillashuvi. Manzilli ijtimoiy himoya tizimining joriy etilishi. Yangi ish o’rinlarining yaratilishi. Sog‘liqni saqlash tizimidagi islohotlar. Qishloq vrachlik punktlarining tashkil etilishi. Ona va bola salomatligini himoyalash. Millatlararo va dinlararo totuvlikni ta’minlash borasida amalga oshirilgan tadbirlar. O‘zbekistonda nodavlat va notijorat tashkilotlari hamda ular faoliyatining kengayishi. Saylov tizimidagi islohotlar. Siyosiy partiyalar, jamoat birlashmalari va ijtimoiy harakatlarning davlat boshqaruvidagi ishtirokining takomillashuvi.
Ma‘naviy hayot. Fan, ta’lim va madaniyatning rivojlanishi. Ta‘lim sohasidagi islohotlar. 12 yillik majburiy ta’limning shakllantirilishi. Ta‘lim tizimida xalqaro aloqalarning kuchayishi, yangi oliy ta’lim muassasalarining tashkil etilishi. 33-mаvzu: 2001-2014-yillаrdа O‘zbekiston Rеspublikаsidа fuqаrоlik jаmiyatining tаkоmillаshuvi O‘zbekistonning demokratik, fuqarolik jamiyat qurish tomon tutgan yo‘li, uning o‘ziga xos xususiyatlari. Kuchli davlatdan kuchli jamiyat sari. Mahalliy o’z-o’zini boshqaruv organlari faoliyatining takomillashtirilishi.
135 Respublikada demokratik jarayonlarning xalqaro miqyosda e’tirof etilishi.
Umumiy, mintaqaviy va milliy xavfsizlik masalalari, ularning o‘zaro bog‘liqligi. O‘zbekistonda milliy xavfsizlik tizimini yaratishning dolzarbligi. Milliy xavfsizlikni mustahkamlash chora-tadbirlari. Mamlakatimiz xavfsizligiga tahdid solayotgan tashqi va ichki omillar: mintaqaviy mojarolar; terrorizm; diniy ekstremizm va fundamentalizm. O‘zbekiston Qurolli Kuchlari – xavfsizlik tayanchi. Yuqori malakali zobit (ofitser) kadrlar tayyorlash tizimining yaratilishi. Qurolli kuchlar jangovarligi, qudratining ko‘tarilishi. Davlat
chegaralarining mustahkamlanishi. III-bob. O‘zbekiston jahon hamjamiyatida. (12 soat)
intеgrаtsiyalаshuvi O‘zbekiston Respublikasining milliy manfaatlariga, jahon xavfsizligiga mos tinchliksevar mustaqil tashqi siyosat asoslarining ishlab chiqilishi. Tashqi siyosat tamoyillari. O‘zbekiston davlat mustaqilligining jahonning nufuzli davlatlari tomonidan tan olinishi. O‘zbekistonning jahon hamjamiyatiga qo‘shilishi. O‘zbekiston Respublikasining BMT, YeXHT, SHHTga a’zo bo‘lishi va ular bilan hamkorligi. ]Respublikamizning xalqaro ixtisoslashgan iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy va madaniy tashkilotlar bilan aloqalari.
MDH tashkiloti. O‘zbekistonning boshqa MDH davlatlari bilan iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy aloqalari. 136 Umumiy xavfsizlik muammolari. Terrorizm, diniy ekstremizm va giyohvandlikka qarshi hamkorlikda kurash. Ekologik muammolar. Transchegaraviy daryolar. 37-mаvzu: O‘zbekistonning Mаrkаziy Osiyo mаmlаkаtlаri bilаn o’zаrо hаmkоrligi. (2 soat) O‘zbekistonning Qozog‘iston, Turkmaniston, Qirg‘iziston, Tojikiston mamlakatlar bilan ko‘p tomonlama va ikki tomonlama hamkorligi. Trans Osiyo temir yo‘l magistrali qurilishi, Orolni qutqarish harakatida faol ishtirok etishi. Markaziy Osiyo Hamkorlik tashkilotining tuzilishi. 38- mаvzu: O‘zbekistonning Shаrq mаmlаkаtlаri bilаn hаmkоrligi Yaqin va O‘rta Sharq mamlakatlari - Turkiya, Eron, Pokiston, Hindiston, Saudiya Arabistoni, Misr va boshqa davlatlar bilan aloqalar. O‘zbekistonning Sharq va Tinch okeani havzasi mamlakatlari - Xitoy, Janubiy Koreya, Yaponiya, Malayziya, Indoneziya, Vetnam va boshqa mamlakatlar bilan hamkorligining o‘rnatilishi va kengayib borishi. 39-mаvzu: O‘zbekistonning G’аrb mаmlаkаtlаri bilаn hаmkоrligi Download 4.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|