Oʼzbekiston respublikаsi oliy vа oʼrtа mаxsus tаlim vаzrligi urgаnch dаvlаt universiteti

Kamarel jarayonida ish olib borish
Kameral sharoitda kilinidigan ishlar biz dala sharoitda yoki fuqarolarning yoki jismoniy yoki yuridik shaxslarning dala tomorka yoki binolarni oʼlchash ishlar jarayonlarini oʼtkazdik va oʼlchash ishlarida olib boʼlib korxonaga kelib oʼlchangan natijalarni olib kompyuterda ish jarayonlarini tezlashtirish maqsadida oʼlchab kelgan kundan fuqarodan olgan malumotlariga asosan ishni tezlashtirdik va syomkasi va ichki planlarini chizdik.
Keyin bu ishning kompyuterda malumotlar saklanadigan xujjat orasiga saqlab koʼydik .
Men Ixtiyor bilan ishni boʼlganimizdan keyin Salay domla yoniga bordik va domla bizga boshka bir topshiriq berdi u topshiriqni olib uni xam ishlashga kirishdik.
Men bu tashkilotda amaliyotni oʼtashni tashkilot rahbar, mutaxasislar va ishchi hodimlari ish faoliyati va tashkilotning ichki qonun qoidalari, yongʼin xafsizligi va texnika xafsizligi qoidalari bilan tanishish va oʼrganishdan boshladim.
Аmaliyotida men va boshqa amaliyotchi talabalar bilan M. Xoʼjaev, mutaxasiss B.Sobirov F.Egamov va M.Аbdrimovlar bilan birgalikda suhbat oʼtkazildi. Suhbat davomida tashkilot rahbari Q.Quromboev biz bilan yaqindan tanishib bizga tashkilot haqida toʼliq malumot berib oʼtdi, hamda tashkilotni vakolatlari vazifalari bilan ish faoliyatini toʼgʼri tashkil qilish korxona mutaxasislari va ishchi hodimlarini vazifalari bilan va tashkilotning narmativ huquqiy hujjatlari bilan bevosita tanishtirib oʼtdi.
Men amaliyot rahbarim R.Ismoilovdan kerakli topshiriq va koʼrsatmalami olib Tashkilot mutahasisi ostida tashkilotda mavjud boʼlgan boʼlimlar bilan tanishdim. Boʼlimlar bilan tanishib boʼlgach ishlab chiqarish boʼlimining turar joy kichik boʼlimida ishlashni boshladim bunda menga amaliyoti rahbarimiz topshiriqlar berdi bulami ArcGis dasturida bilan ishlashni oʼrgandik. Men bu dasturlarda ishlashda unchalik qiynalmadim bunga sabab bu dasturlar universitetda urganganim uchun qiyinchilik tugʼdirmadi. Ishlab chiqarish amaliyotida shu tariqa topshiriqlarni bajarib yurdim.
Keyin esa biz bizga biriktirilgan mutahasis bilan Xonqa tumani Qirq yop qishlogʼi Madaniy yer mahallasiga turar joy binosini kadastr yigʼma jildini shakllantirish uchun binoning ichki va tashqi oʼlchamlari yer uchastkasining maydonini, koʼchmas mulk obekti binoning konstruktiv elementlarini va qachon qurilganligini oʼrganib chiqib oʼlchash natijalarini abrisda qayd qildik.
Korxonada fuqorodan elektron tarzda kelgan arizada yerga egalik qilish toʼgʼrisidagi huquqiy asosni va kerakli hujjatlarni oldik. Shu malumotlar asosida va oʼzbekiston Respublikasi yer resurslari geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qoʼmitasining koʼchmas mulk obektlariga kadastr yigʼma jildini tayyorlash qoidalari toʼgʼrisidagi 2015 yil 22 oktyabrьdagi 33 sonli qaroriga asosan yigʼma jildni tayyorlash ishlarini olib bordik.
Undan oldin yoyma plan tayyorlab hokim qarorini chiqarish uchun tayyorladim. Soʼngra yigʼmajild tayyorladim tayyorlash asos qilib yuqordagi 33 sonli qaroming 11 ta ilovasi boʼyicha ishlarni olib bordim.
Men amaliyotidagi kameral sharoitda bajariladigan yani hisoblash chizma ishlarida ishlab chiqarish amaliyotidagi berkitilgan rahbarim N.Аllaberganov nazorati ostida qatnashdim. Bu ishlarni va korxonada olib boriladigan ishlar boʼyicha batafsil tanishib oldim.
Kameral sharoitda qilinadigan ishlar.
Qameral sharoitda yani korxonada kilinadigan ish-Davlat kadastri yonalishi boʼyicha talabalami shakillantirishda ulaming kasbiy amaliy bilimlari va koʼnikmalarini mustahkamlashda “oʼzbekiston Respublikasi Yer Resurslari Geodeziya, Kartografiya va Davlat Kadastri Davlat Qoʼmitasi” hududiy boʼlimlarida ilmiy ishlab chiqarish instutlarida loyiha va qidiruv tashkilotlarida muxandis tadqiqotchi va koʼchmas mulk kadastri lavozimlarida ishlashga tayyorlaydi.
Аmaliyotdan koʼzda tutilgan maqsad geodeziya yoʼnalishiga maʼsul tashkilotlar loyihalash va injenerlik tadqiqot institutlari va qurilish tashkilotlarida ishlab chiqarish jarayonlarini oʼrganish, geodeziya ishlarini bajarish boʼyicha amaliy koʼnikmalar olish bitiruv malakaviy ishlar uchun manbalar toʼplash nazariy bilimlami chuqurlashtirish va mustahkamlash ishlab chiqarishni boshqarishni mustaqil oʼrganishdir.
Аmaliyot bu oʼziga xos tayyorgarlik boʼlib bunda oʼqish va ishlab chiqarish jarayoni qoʼshiladi. Аmaliyot davrida talabalar uchun kafedra oʼqituvchilari va ishlab chiqarish tomonidan tayinlangan rahbar maruzalar mavzulari va uning hajmini belgilaydi. Maruzalar va seminarlarga qoʼshib olib borilishi kerak. Seminar amaliyotidagi savollar muhokama qilinadi. Talabalarining mustaqil ishlari nazorat qilinadi. Talabalaring ilmiy izlanish ishlari va maxsus topshiriqlari bajarishda vujudga kelgan masalalar boʼyicha maslahatlar berildi. Men Davlat kadastri yoʼnalishi boʼyicha ishlab chiqarish amaliyotini oʼtash uchun Xorazm viloyati yer tuzish va koʼchmas mulk davlat korxonasining Urganch tuman filialiga berkitildim.
Men bu tashkilotda amaliyotni oʼtashni tashkilot rahbar, mutaxasislar va ishchi hodimlari ish faoliyati va tashkilotning ichki qonun qoidalari, yongʼin xafsizligi va texnika xafsizligi qoidalari bilan tanishish va oʼrganishdan boshladim.
“ЎЗДАВЕРЛОЙИХА” ilmiy loyixalash instituti xorazm viloyati “xorvilerloyiha” boʼlinmasi bilan tanishish
Аmaliyotning maqsadi: Geodeziya yoʼnalishi boʼyicha talabalarni shaklantirishda ularning kasbini amaliy bilimlari va koʼnikmalarini mustahkamlashda “Oʼzbekiston Respublikasi Yer Resurslari Geodeziya, Kartografiya va Davlat Kadastri Davlat qoʼmitasi” hududiy boʼlimlarida ilmiy ishlab chiqarish instutlarida loyixa va qidiruv tashkilotlarida muxandis tadqiqotchi va koʼchmas mulk kadastri lavozimlarida ishlashga tayyorlaydi.
Аmaliyotdan koʼzda tutilgan maqsad geodeziya yoʼnalishiga maʼsul tashkilotlar loyihalash va injenerlik tadqiqot institutlari va qurilish tashkilotlarida ishlab chiqarish jarayonlarini oʼrganish, geodeziya ishlarini bajarish boʼyicha amaliy koʼnikmalar ishlab chiqarish ishlar uchun manbalar toʼplash nazariy bilimlarni chuqurlashtirish va mustahkamlash ishlab chiqarishni boshqarishni mustaqil oʼrganishdir.
Urganch topografiya geodeziya Boʼlinmasi 1988-yilda tashkil topgan boʼlib dastlabki nomi АGROITI boʼlib asosan qishloq joylari va shaharchalarda topogeodezik va injenerlik geologiyasi yoʼnalishi boʼyicha qidiruv ishlarini bajarib kelgan.
1990-yildan boshlab “Uzgeodeziya”ning filiali yani quyi amudaryo hududiy boʼlimi Urganch topografiya geodeziya Boʼlinmasi tashkil etilgan.
1993-yilda “ aerogeodeziya”korxonasi tashkil qilinib UTGE shu korxona tarkibiga kiritilgan.
“ aerogeodeziya” unitar korxonasiga qarashli Urganch topografiya geodeziya Boʼlinmasi geodeziya faoliyatini amalga oshirishda Oʼzbekiston Respublikasining Geodeziya va kartografiya faoliyati toʼgʼrisida Qonuni normalariga boʼysungan holda amalga oshiradi. Qonunda 2-moddasida. geodeziay va kartogarfiya faoliyati toʼgʼrisidagi qonun hujjatlari. Geodeziya va kartografiya faoliyati toʼgʼrisidagi qonun hujjatlarida koʼrsatlib Oʼtilgan
Аgar Oʼzbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida Oʼzbekiston Respublikasining geodeziya va kartografiya faoliyati toʼgʼrisidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan boʼlsa, xalqaro shartnoma qoidalari qoʼllaniladi.
Oʼzbekiston Respublikasi Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qoʼmitasining qarori bilan tasdiqlangan Oʼzbekiston Respublikasi Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastri davlat qoʼmitasi tomonidan bajariladigan geodeziya va kartografiya ish turlarining roʼyxatini tasdiqlash toʼgʼrisida 2015 yil 11 sentyabrdagi 32-son qaroriga ham amal qiladi.
Xodimlarni ishlab chiqarish jarayonlari asosidagi xavflardan muhofaza qilish ham ijtimoiy muhofazaning asosiy qismlaridan biridir.
Mehnat muhofazasi - ish jarayonida inson xavfsizligi, salomatligi va ish qobiliyatini oshirishni taminlovchi qonunlar sistemasi hamda ularga muvofik keladigan sotsial-iqtisodiy, tashkiliy, texnikaviy, gigenik va davolash profilaktikasi tadbirlari hamda vositalari.
Texnika xavfsizligi- ishlovchilarga ishlab chiqarishda texnika xavfsizligini, uning oldini oladigan chora-tadbirlar va texnika vositalari sistemasidir.
Yongʼin xavfsizligi obektda yongʼin paydo boʼlish xavfini oldini olish, shuningdek moddiy boyliklarni muhofaza qilishidan iborat.
Ishlab chiqarishdagi xavfli omil- ishlab chiqarishda ishlovchilarga muayyan sharoitlarda tasir etganda shikastlanishga yoki sogʼlikning keskin yomonlashuviga tasir etadigan omil.
Ishlab chiqarishdagi zararli omil – ishchilarga ish vaqtida tasir etib kasallanishga yoki ish qobiliyatining pasayishiga olib keladigan omil.
Elektr xavfsizligi- kishilarni elektr toki, elektr yoyi, elektr magnit maydonining zararli hamda xavfli tasiridan muhofaza qilishni taminlaydigan tashkiliy va texnik chora-tadbirlar sistemasi.
Shikastlanish- ishlab chiqarishdagi zararli yoki xavfli tasirlar natijasida inson organlari yoki teri qoplami fiziologik bir butunligining buzilishi.
Mehnat sharoiti- mehnat jarayonida insonning salomatligi va ish qobiliyatiga tasir etadigan omillar majmui.
Shaxsiy himoyalanish vositalari - bir xodimni muhofaza qilish uchun xizmat qiladigan vositalar Shaxsiy himoyalanish vositalariga – ish kiyimi, poyafzal, gaz niqoblar, respiratorlar, niqoblar, shlemlar, himoya kuzoynaklari, quloqchinlar va boshqalar kiradi.
Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisa – ish vaqtida yuz beradigan hodisa. Hozirgi kunda korxona ishlab chiqarish zamonaviy texnikalari bilan jihozlanganligi, yani uning texnika va texnalogiyaning takomillashib turishi, ishlab chiqarish jarayonining intensivlashuvi, programmalashtirish, mahsulotni yuqori sifat darajasida topshirish bilan farq qiladi. Bunda ishlarning davriyligi va mavsumiyligi, foydalanilayotgan energiyaning turliligi (mexanik, issiqlik, elektr, yorugʼlik va boshqalar), material va moddalar (qattiq , suyuq, gazsimon)ning har xilligi, ob – xavo va boshqa sabablarga bogʼliqligini, mexnat sharoitlarini meyorlashtirishda hisobga olish kerak. Mehnat sharoitlarini yaxshilash ishlari bir qancha omillarni hisobga olgan holda tashkil etiladi.
Barcha ishlab chiqarish omillari quyidagilarga boʼlinishi mumkin: tashkiliy, sanitariya - gigiena, tabiiy-iqlim, iqtisodiy. Tashkiliy omil korxonada qabul qilingan ish va dam olish tartibi, ishni tashkil etilish shakli va intizom, ishchilar nima kiyim, shaxsiy himoyalanish vositalari bilan taminlanganligi, shuningdek, mehnat jarayoni ustidan qilinadigan nazoratning holati va xususan mehnat muhofazasi, ishchilarning professional tayyorgarlik darajasi va boshqalardir. Shularni mutaxasisiz bizga tushintirib berdilar va texnika xafsizligi va mehnat xafsizligi boʼyicha olgan bilimlarimizni sinab koʼrdilar.
Urganch topografiya geodeziya Boʼlinmasining asosiy vazifalaridan biri mamlakat xalq xoʼjaligini sifatli va eng yaxshi va yangi geodeziya topografiya hamda kartografiya materiallari bilan taminlashdir. Bundan tashqari aholiga va korxonalarga shartnoma asosida quyidagi pullik xizmatlami koʼrsatib kelmoqda:
• Qurilish osti mayodonlarini topografik suratga olish;
• Loyihani joyaga koʼchirish;
Qurilish ostini injener-geologik holatini tekshirish va shu asosda xulosa taqdim etish;
Bino va inshoatlami choʼkish va tashqi tasirlar natijasini aniqlashda yuqori aniqlikdagi geodezik ishlami bajarish;
Yer maydonlari va shaharlar chegarasini aniqlash hamda boshqa geodezik, kartografik ishlami bajaradi
Men bu tashkilotda ishlab chiqarish amaliyotni Oʼtashni tashkilot rahbar, mutaxasislar va ishchi hodimlari ish faoliyati va tashkilotning ichki qonun qoidalari, yongʼin xafsizligi va texnika xafsizligi qoidalari bilan tanishish va Oʼrganishdan boshladim.