O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti fizika fakulteti fizika yo‘nalishi

III. Yangi mavzuni tushuntirish:
«Energiya» so‘zi yunonchada «faollik» degan ma’noni bildiradi. Energiyaning o‘zgarishi shu o‘zgarishlarni sodir qilish uchun sarflanadigan ish bilan o‘lchanadi. Shuning uchun energiyani ish kabi birliklarda o‘lchash lozim. Uning asosiy birligi – joul (J). Mexanik energiya kinetik va potensial energiyaga bo‘linadi.
Faraz qilaylik, m massali jism h balandlikdan erkin tushmoqda. Bunda jism faqat Yerning tortish kuchi, ya’ni F_og‘= mg og‘irlik kuchi ta’sirida harakat qiladi. Jism h balandlikdan yerga tushguncha og‘irlik kuchi bajaradigan ish quyidagicha ifodalanadi:
A= F·s= F_og‘·h yoki A= mgh.
Bajarilishi mumkin bo‘lgan bu ish shu jismning potensial energiyasiga teng. Demak, h balandlikda turgan m massali jismning bajarishi mumkin bo‘lgan ishi, ya’ni potensial energiyasi quyidagicha ifodalanadi:
E_p= mgh.
O‘zaro ta’sir qiluvchi jismlarning yoki jism qismlarining bir-biriga nisbatan vaziyatiga bog‘liq bo‘lgan energiya potensial energiya deb ataladi. Jism potensial energiyasining o‘zgarishi bajarilgan ishga teng.
Jism yoki sistemaning o‘z harakati tufayli ega bo‘ladigan energiyasi kinetik energiya deyiladi. Jismning kinetik energiyasi uning massasi bilan tezligi kvadrati ko‘paytmasining yarmiga teng.
E_k=
Jism kinetik energiyasining o‘zgarishi bajarilgan ishga teng.
Yangi mavzuni mustahkamlash:
Darslikdagi 19-mashqdagi 1 chi va 2 chi masalalarni baramiz (4 daqiqa)
Uyga vazifa berish:
Mavzuni takrorlash va 19- mashqdagi 3 chi va 4 chi masalalarni bajarish.

OCHIQ DARS BAYONNOMASI (PROTOKOLI)
Dars beruvchi amaliyotchi talaba: _____________________________
Namangan viloyati Kosonsoy tumani __-maktab
Sinf: 7
Sana: “____” ____________ 2022-yil

QATNASHUVCHILAR:

1.Amaliyotchi talaba: ______________________________________
2.Fan o‘qituvchisi: ______________________________________
3.Kuzatuvchi amaliyotchi: _______________________________________
4.Metodist: _______________________________________

Amaliyotchi so‘zi:___________________________________________________

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Fan o`qituvchi so`zi: _________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Kuzatuvchi amaliyotchi: ______________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________


QAROR QABUL QILINDI:
Amaliyotchi dars bahosi:
Fan o‘qituvchisi: ____ _____________________
Kuzatuvchi amaliyotchi: ______ _____________________