O‘zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi toshkent davlat agrar universiteti xalq tabobati dorivor o’simliklari fanidan amaliy mashg‘ulot uchun ilmiy-amaliy tarqatma materiali

Rang ko’rsatkichi bo’yicha

Rang ko’rsatkichi (RK) eritrositning gemoglobin bilan to’yinganligini ko’rsatadi. Odatda, erkaklar va ayollar uchun uning me’yoriy ko’rsatkichi 0,86-1,1 ga tengdir. Ko’rsatkichga qarab, quyidagilar ajratiladi:

Gipoxrom

Gipoxrom — RK <0,86 (ba’zi manbalarga ko’ra 0,8 dan past):

• 
  Temir tanqisligi anemiyasi;
  
• 
  Talassemiya.
  

Normoxrom

Normoxrom — RK 0,86-1,1:

• 
  Gemolitik anemiya (qizil qon tanachalari nobud bo’lish darajasi ularning ishlab chiqarish tezligidan oshib ketganda);
  
• 
  Gemorragik (qon ketish oqibatida);
  
• 
  Suyak iligining neoplastik kasalliklari;
  
• 
  Aplastik anemiya;
  
• 
  Suyak iligidan tashqari onkologiyalar;
  
• 
  Eritropoetin ishlab chiqarishning kamayishi oqibatida rivojlangan kamqonlik.
  

Giperxrom

Giperxrom — RK > 1.1:

• 
  Vitamin B₁₂ yetishmasligi;
  
• 
  Foliy kislotasi yetishmasligi;
  
• 
  Mielodisplastik sindrom.
  

Og’irlik darajasi bo’yicha

Gemoglobin miqdorining pasayish darajasiga qarab, anemiyaning uch turi farqlanadi:

• 
  Yengil — gemoglobin darajasi normadan past, biroq 90 g/l dan yuqori;
  
• 
  O’rtacha — gemoglobin darajasi 90-70 g/l oralig’ida;
  
• 
  Og’ir — gemoglobin darajasi 70 g/l dan kamroq.
  

Suyak iligining regenerativ qobiliyati bo’yicha

Bunday regeneratsiyaning asosiy belgisi periferik qonda retikulositlar (yosh qizil qon hujayralari) miqdorining ko’payishi sanaladi. Bu ko’rsatkich normada 0,5-2 foizni tashkil etadi.

• 
  Aregenerator (masalan, aplastik a-ya) — retikulositlar yo’qligi bilan ajralib turadi;
  
• 
  Giporegenerator (vitamin B₁₂ va temir tanqisligi a-ya) — retikulositlar 0,5% dan past;
  
•