O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al Xorazmiy nomidagi tatu farg‘ona filiali «Telekommunikatsiya texnologiyalari va kasb ta’limi»

2.4.Ta’lim sifatini yalpi boshqarish tizimi.
1.Ta'limni boshqarish tizimini tashkil etish: Ta'lim sifatini yalpi boshqarish uchun tizim tashkil etish kerak. Bu, ta'lim muassasalarining boshqarilishi, ma'lumotlar omborini yuritish va ta'lim jarayonini nazorat qilishni o'z ichiga oladi.

2. Ta'limning innovatsion usullar asosida nafaqat o'quvchilarning, balki o'qituvchilar va administratorlarning ham kasbiy tayyorlanishini ta'minlash. Bu, o'qituvchilar va administratorlar uchun tayyorlanish dasturlari, xizmat ko'rsatish va boshqa kasbiy rivojlanish imkoniyatlari tashkil etishni o'z ichiga oladi.

3. O'quvchilarning ta'limga qiziqishi va motivatsiyasini oshirish: Ta'lim muassasalarida o'quvchilarning ta'limga qiziqishi va motivatsiyasini oshirish uchun qiziqarli darsliklar, interaktiv o'yinlar va boshqa innovatsion usullar ishlatilishi kerak.

4. Ta'lim muassasalarining innovatsion rivojlanishini ko'rsatish: Ta'lim muassasalarining innovatsion rivojlanishini ko'rsatish uchun ma'lumotlar omborini yuritish, ta'limning sifatini nazorat qilish va ta'limda innovatsion usullar ishlatishni ko'rsatish kerak. Bu, ta'lim muassasalarining innovatsion rivojlanishini ko'rsatish va ta'limni yanada yaxshilashga yordam beradi.

Ta’lim sifatini oshirish – bu o‘quv va o‘quv labaratoriya jixozlari,
Kutubxona jamg‘armasini yangilash, tm ning global informasion to‘r –
Internetga ulanish bilan tugallanmaydi. Bularning bari qo‘shimcha
Moliyaviy manbalarni, tuzilmaviy o‘zgarishlarini institusional tartibga
Solishni xamda davlat va nod avlat ta’lim muassasalari rivojlanishining
Xamoxangligini, uzluksiz ta’lim tizimini boshqarishning xamda kadrlar
Tayѐrlashning samarali mexanizimlarini joriy etishni; ta’lim sifatini
Nazorat qilish tuzilmasini shakillantirishni talab etadi. O‘qituvchilar va
Talabalar o‘rtasidagi muomila

Jaraѐni uchun sifatni b oshqarishning

Ma’lum tamoyillarini qanday qo‘llash mumkin?
Xozirgi vaqtda tizimda, masalan, oliy ta’limda sifat boshqaruvining
Yalpi tizimi – total quality management – tqm ma’lum. Uning
Konsepsiyasida quyidagi jixatlarni aloxida ajratib ko‘rsatish mumkin:
1. Tqm – ommaviy harakat. Bu oliy ta’lim muassasasining har bir
Hodimi yuksak ta’lim sifatiga erishishda ishtirok etishini bildiradi.
2. Har bir hodim, kafedra, har bir oliy o‘quv yurti (oo‘yu)o‘zining ichki
Va tashqi “buyurtmachilari va yetkazib beruvchisiga” ega sifatni boshqarish
“buyurtmachi” larni raqobatbardash kadrlar bilan ta’minlash va
Raqobatbardash ta’lim xizmatlarini ko‘rsatish. Har bir bitiruvchi,
Mutaxassis va har qanday xizmat samarali texnologik jaraѐnning, kadrlar
Tayѐrlash sifatining takomillashganligi natijasidir.
85
Har bir hodimning ijodiy imkoniyatlaridan ishni jamoaviy tarzda
Tashkil etgan xolda samarali foydalanish mumkin, bu jamoada ishlash
Malakasini talab etadi. Tqmni tadbiq etishning muvaffaqiyatli
Strategiyasinining eng muxim jixati bu jaraѐnga rektorni jalb etish
Hisoblanadi.
Buning uchun 2 ta omil mavjud.
1. Bu yangi texnologiyaga qiziqishini uyg‘otish (ko‘pincha u oo‘yu dan
Tashqarida: seminarlar, boshqa rektorlar bilan muloqatlar, shaxsiy
Tajribaorqali amalga oshirilishi mumkin).
2. Kommunal xizmat uchun to‘lovlarning oshishi, ta’lim xizmatlari
Bozorida raqobatning kuchayishi,ь bitiruvchilarning maqsadli
Taqsimotining yo‘qligi, hodimlarning manfaatdaorligi kamayishi va boshqa
Sabablar bois yuzaga keladigan xavotirlik va tanazzuldir.
Tqm ni oo‘yu da tatbiq etishning muvaffaqiyatli omili rektordan
Tortib, talabagacha – “domino” prinspi bo‘yicha tashkil etilgan ta’lim.
O‘zining raqobatchilar, buyurtmachilar, yetkazib beruvchilarning va o‘quv yili
Yutuqlaridan va kamchiliklaridan saboq chiqarishlari kerak.
Oo‘yu hodimlari ta’limi, turli jaraѐnlar uchun turli oraliqlarda,
Muntazam va uzluksiz bo‘lishi kerak. Odatda, oo‘yu uchun bu – o‘quv soati,
Kuni, xaftasi, semestr va o‘quv yilidir.
Tqm jiddiy fan hisoblanmaydi. Shuningdek, tqmni tadbiq etishning
Yagona to‘g‘ri usuli xam mavjud emas. U har bir oo‘yu madaniyati va
Rivojlanish tarixiga, foydalanilaѐtgan zamonaviy kompyuter
Texnologiyalari imkoniyatlari va rivojlanish istiqbollariga mos kelishi
Lozim.
Aqsh va fransiya universitetlarida yalpi sifat boshqaruvi
Muammolari uch tomonlama ko‘rib chiqiladi:
- tqm ni aloxida o‘quv fani sifatida oliy o‘quv yurtida va undan
Keyingi kadrlar tayѐrlashda, shuningdek, muxandistlik yo‘nalishi bo‘yicha
Tayѐrlashda mustaqil o‘quv fani sifatida o‘qitish;
86
- tqm metodi va tamoyillaridan foydalangan xolda boshqa
Fanlarini o‘qitishni tashkil etish;
- oo‘yu boshqaruvini tqm g‘oyalari asosida tashkil etish. Tqm bilan
Tanishuv, odatda, sifat tushunchasi evolyusiyasini sifat konsepsiyasining
To‘rt yo‘nalishi:
- standartga;
- qo‘llashga;
- qiymatiga;
- yashirin extiѐjlariga muvofiqligi bo‘yicha ko‘rib chiqiladi.
Ta’lim soxasidasifat konsepsiyasining barcha alomatlari ochiqcha ѐki
Yashirincha tarzda mavjud bo‘ladi.
Respublikamiz oliy o‘quv yurtlarining ko‘p qismi konsepsiyaning
Birinchi talabiga – asosiysi, bitiruvchilarning bilimlari dts lari mos
Kelishiga amal qiladi.bularda ikkita kamchilik bor. Bular:
1. Yuqori natijaga qat’iy nazorat orqali erishsa buladi, degan ѐlg‘on
Tasavvur, bu o‘rinda talabalarni o‘qitaѐtganlar va tayѐrlash sifatini
Tekshiruvchilar o‘rtasida manfaatlar to‘qnashuvi yuzaga kelishi tayin;
2. Ta’lim bozori extiѐjlarini mensimaslik (standartlar haridorlar
Talablariga yetishib yura olmaydi).
Ta’lim jaraѐni ustidan statistik nazorat sifat boshqaruvi tizimining
Ichki kon turi bo‘lishi kerak. Sifat ko‘rsatkichlarining standartga mos
Kelishiga ishonch xosil qilishi uchun uni o‘lchab turish va jaraѐni boshqarish
Zarur. Oliy maktabning ko‘p menejerlari buni tushunmasdan, oo‘yu
Hodimlariga qattiq talablarni qo‘yishga intiladi, natijada ta’lim
Sifatida nuqsonlar kelib chiqadi. Jaraѐndagi o‘zgarishlar variativligi
Manbalarini tushunmaslik, odatda, uni taktik kichik tizim
Ѐmonlashtirishga olib keladi.
Ta’lim texnologiyasining operativ takomillashtirish kichik tizimi
Boshqaruvining tashqi konturi hisoblanadi. Agar jaraѐnni standart87
Tuzatishlar “ya

Roqsiz ma’xsulot”chiqarishga barxam bermasa tqmtizimida

Yetti bosqichdan iborat reaktiv takomillashtirish tartibi qo‘llaniladi:
1. Takomillashtirish bo‘yicha ish mavzusini tanlash;
2. Axborotni yig‘ish va tahlil qilish;


Xulosa
o'mida aytish mumkinki, bugungi kunda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlaridan kelib chiqib, ta'lim tizimini tubdan takomillashtirish, kadrlar tayyorlash tizimini tubdan qayta ko'rib chiqish, xalqaro andozalar darajasida ta'lim olish imkoniyatlarini yaratish bo'yicha zarur ishlar amalga oshirilmoqda. Shu bois ta'lim sifatini ta'minlash va uni milliy ta'lim tizimiga joriy etish uchun ilg'or xorijiy davlatlarning nazorat va boshqaruv tuzilmalarini takomillashtirishning tashkiliy-pedagogik xususiyatlarini o'rganish dolzarb vazifalardan biridir. Xulosa. Men bu mavzuda maqola yozishimdan maqsad biz yoshlarga ta`lim to`g`risida qanchadan-qancha yangiliklar, shart-sharoitlar, samarali o`qitish usullari, zamonaviy darsliklar va eng asosiysi biz uchun yaratilayotgan imtiyozlardan oqilona foydalanishimiz kerak. Chunki shiddat bilan rivojlanayotgan bir paytda biz yoshlarning innovatsion g`oyalarimiz, zamon talabiga mos bilimlarimiz, Ta`lim tizimi takomillashgan mamlakat yoshlari yaratayotgan qulayliklarni yaratish o`zbekiston yoshlarini ham muhim maqsadlaridan biri desam mubolag`a bo`lmayman. Mamlakatimiz yuksalishi, rivojlangan davlatlar qatorida bo`lishi, Buyuk bobolarimiz avlodiga munosib bo`lishimiz bugungi ta`lim tizimiga, olayotgan bilimlarimizni mustahkamlab borishimiz va uni amaliyotda qo`llay bilishimiz biz uchun muhim. Marhum birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov-“Farzandlarimiz bizdan ko`ra bilimli, kuchli, aqlli, dono va albatta baxtli bo`lishlari shart” degan so`zlari biz yoshlarga ertangi kunimiz uchun yanada kuch, umid va eng asosiysi marrani katta olishimizga poydevor bo`ladi. Kuni kelib men ham davlatimiz ravnaqiga hissa qo`shadigan, ta`lim islohatlariga yangiliklar kiritib, yoshlarni mukammal bilim olishlariga, yurtimizga munosib olimu-olimalar bo`lishlari uchun samarali yordam beradigan, ajdodlarim avlodiga munosib farzand va o`z sohasining yetuk mutaxassisi bo`lishga va`da beraman.