O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi

 

AMALIY MASHG‘ULOT № 7. 

 

KISLOTA-ASOSLI MUVOZANAT, BUFER ERITMALARNING XOSSALARI 

 

Mashg‘ulotning maqsadi:  

1. Biologik sistemalarda bufer eritmalar tasir mexanizmini oldindan belgilashni o‘rganish va 

bufer eritmalar pH ini miqdoriy hisoblash va eksperimental aniqlashni o‘rganish. 

O‘rganilayotgan mavzuning ahamiyati. Bufer sistemalar xossalarini bilish va ularni tibbiy 

amaliyotda konkret masalalarni hal qilishga tadbiq qila bilish zarur, chunki bu sistemalar 

organizmda kislota-asos muvozanatini saqlab turishda muhim rol o‘ynaydi. Ular qon, hujayra ichi 

va hujayralararo suyuqliklar kislotaligini boshqarib turadi, shu bilan  birga ferment va gormonlar 

---

 

12

yuqori aktivligini namoyon qilishi uchun optimal sharoit yaratib beradi. Tirik organizmda qon pH 

ining normal qiymati 7,36. U bikarbonat bufer sistemasi va qonning butun bufer sig‘imining 75% 

ini tashkil etadigan qudratli gemoglobin va oksigemoglobin bufer sistemasi bilan taminlanadi. 

Arteriyalarda qon pH ining doimiyligi oksigemoglobin - gemoglobin sistemasi bilan ushlab 

turiladi. Siydik va hazm azolari suyuqligida fosfat buferning bo‘lishi muhim.