O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

ShIZOFRENIYa BILAN OG’RIGAN BEMORLAR REABILITATsIYaSI. 
Shizofreniya bilan og’rigan bemorlar reabilitatsiyasi bemorni shaxsiy, shaxslararo, 
kasbiy ko’nikmalarini tiklash va rivojlantirishga qaratilgan. Bemor xurujdan so’ng 
qanchalik mutaqil bo’la olishini xurujdan aniqlash juda muhim hisoblanadi. Agar 
bemorlarni oilasi va ish joiy bo’lsa reabilitatsiya ishlari nisbatan samarali bo’ladi. 
Bemorni jamiyatda hayot kechirishi va ishtiroki ko’pincha jamiyatga bog’liq bo’ladi. 
Shaxslararo munosabatlarni tiklashda va reabilitatsiyada psixoterapiyani o’rni juda 
katta hisoblanadi. Psixoterapiyani turli usullaridan foydalanib xurujga sabab 
bo’ladigan ichki va tashqi omillarni bartaraf etish mumkin. Bundan tashqari bu 
metodlar 
orqali 
ijtimoiy 
adaptatsiyani 
yaxshilaydi 
va 
bemor 
axvolini 
yomonlashtiruvchi sharoitlarni bartaraf etish imkonini beradi. Bemorga munosabat 
realistik tabiatda bo’lish kerak. Bemorga qo’yiladigan talablar bemorni oldingi 
ahvolidagi talablardan farq qilishi kerak. Faqat kompleks yondashish, ya’ni dori 

---

20 
darmonlar bilan davolash, reabilitatsiya, pisxoterapiya, ruhiy yordam ko’rsatuvchi 
muasasalarni kechayu kunduz ishlashi bemorlar ahvolini yaxshilanishiga va mustaqil 
hayot kechirishiga imkon beradi. 
Profilaktika. Hozirgi kunda shizofreniyani birlamchi profilaktika shizofreniyaga 
moyil ota-onalarga tibiy-genetik maslaxat berish va ularni farzandlarida shizofreniya 
bo’lishi mumkinligi haqida ogohlantirish bilan chegaralanadi. Agar ota yoki ona 
shizofreniya bilan kasallangan bo’lsa bolalarni kasallanish xavfi 14 % ni tashkil etadi. 
Agar ota–ona ham shizofreniya bilan kasallangan bo’lsa bu xavf 46 %ga etadi. Dizigot 
ekizaklarining birida shizofreniya rivolansa, ikkinchisida kasallikni rivojlanish xavfi 
23%ni tashkil etadi. Agar egizaklar monozigot bo’lsa bu xavf 70 %ga etadi. 
Shizofreniyani ikkilamchi profilaktikasi (xurujlar va retsidivlar oldini olish) va 
uchlamchi profilaktikasi (ruhiy defektni shakllanishini sekinlashtirish va to’xtatish) 
uzoq muddat ambulator farmakoterapiya, pisxoterapiya va ijtimoiy – reabilitatsiya 
choralaridan iboratdir.