O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

XROM KATIONI TAHLILI 
1. Nadxromat kislotalarini hosil bo’lish reatsiyasi. 5 ml tekshiriluvchi 
mineralizatga pH-7 bo‘lguncha natriy ishqorining 30% eritmasidan, so‘ngra 1 
tomchi kumush nitratning 10% eritmasidan, 0,5 g ammoniy persulfat tuzidan 
qo‘shilib, aralashma suv hammomida 20 daqiqa davomida qizdiriladi. Probirkadagi 
aralashma sovuq suv oqimida sovutilib unga 1 ml birlamchi natriy fosfatning 
to‘yingan eritmasi, 1 ml sirka etil efiri, 2-3 tomchi pergidrol qo‘shib yaxshilab 
aralashtiriladi. Mineralizatga xrom kationi bo‘lgan holda organik erituvchi qatlami 
rangga bo‘yaladi. Reatsiya kimyoviy tenglamasini yozing. 
2. Difenilkarbozid bilan reatsiya.1 ml mineralizatga 4 ml suv, 1 tomchi kumush 
nitratning 10% eritmasi, 0,5 g ammoniy persul‘fat tuzidan qo‘shib, 20 daqiqa 
davomida suv hammomida qizdiriladi. Bunda mineralizat tarkibida bo‘lgan uch 
valentli xrom kationi olti valentli xrom kationigacha oksidlanadi(mineralizat qanday 
rangga bo‘yaladi?). So‘ngra aralashmaga 1 ml birlamchi natriy fosfatning to‘yingan 
eritmasidan qo‘shilib, uni pH sharoitini 10% kaliy ishqori yordamida pH-1,7 ga 
keltiriladi va difenilkarbazidning etil spirti va atsetonning (1:1) aralashmasidagi 
0,25% eritmasidan 1 ml qo‘shiladi. Bunda mineralizat tarkibida xrom kationi 
bo‘lgan holda qizil binafsha rang hosil bo‘ladi. Reatsiya kimyoviy tenglamasini 
yozing. 
3. Marganets ioni saqlagan mineralizatdagi xrom kationini aniqlash. Xromni 
difenilkarbozid bilan aniqlashda marganets halaqit beradi. Bunday hollarda 
tekshiriluvchi mineralizatga bir tomchi kontsentrlangan sulfat kislota va natriy azidi 
kristallaridan qo‘shib, hosil bo‘lgan qizil rang yo‘qolguncha aralashtiriladi, so‘ng 
difenilkarbozidning 1% spirtli eritmasi qo‘shiladi. Xrom bo‘lsa pushti yoki qizil 
rang hosil bo‘ladi. Reatsiya natijalariga sud-kimyoviy tahlil talabi bo‘yicha izoh 
bering.