O’zbеkistоn rеspublikаsi sоg’liqni sаqlаsh vаzirligi tоshkеnt tibbiyot аkаdеmiyasi asab kasalliklari kafedrasi
Download 0.65 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- NIHSS SHKALASI Bemor________________________________; yoshi____; jinsi____;sana________
- SIMPTOMLAR (BELGILAR) SIMPTOMLAR (BELGILAR) IFODA- LANISH DARAJASI BALLAR
- ORGOGOZO SHKALASI Bemor___________________________; yoshi____; jinsi____;sana_____ BELGILAR
- RENKIN SHKALASI
- SKANDINAVIYA SHKALASI Bemor_________________________________; yoshi____; jinsi____;sana_______
- Baholash mezonlari(ball)
- Xomskaya E.D.
|
Baholash mezonlari: 0–45 ball – og‘ir nogironlik (faoliyatning keskin chegaralanganligi yoki ularning to‘la buzilishi); 50–70 ball – o‘rta darajali nogironlik (faoliyatning o‘rta darajada chegaralanganligi); 75–100 ball – faoliyatning yengil darajada chegaralanganligi yoki saqlanganligi.
56
Bemor________________________________; yoshi____; jinsi____;sana________ NIHSS (National Institute of Health Stroke Scale) shkalasi miya insultlarida klinik simptomlar darajasini obyektiv baholash uchun keng qo‘llaniladi. Bu shkala yordamida insult ro‘y bergan bemorning hushi, ko‘rish, harakat va sezgi sistemasi, koordinator buzilishlar, gnozis va nutq funksiyalari holati baholanadi. Baholash 0 dan 4 ballgacha bo‘lib, ballar yig‘indisi oshishi klinik simptomlar og‘irligini belgilab beradi. Ballar yig‘indisi qancha kam bo‘lsa, bemorning ahvoli shuncha yaxshi, qancha ko‘p bo‘lsa, shuncha og‘ir hisoblanadi.
№
1a
HUSHI saqlangan 0 somnolensiya 1 sopor
2 koma
3 1b
SAVOLLARGA JAVOBLAR chalkashmasdan javob beradi 0 biroz chalkashadi (shu jumladan, afa-ziya sababli) 1 to‘la chalkashadi (shu jumladan, afa-ziya sababli) 2 1v KO‘RSATMALARNI BAJARISH to‘g‘ri bajaradi 0 adashib bajaradi 1 noto‘g‘ri bajaradi 2 2
yo‘q 0 yengil ifodalangan 1 kuchli ifodalangan 2 3
yo‘q 0 yengil nigoh falaji 1 to‘la nigoh falaji 2 4
buzilmagan 0 kvadrant gemianopsiya 1 to‘la gemianopsiya 2 ikki tomonlama gemianopsiya, ko‘rlik 3 5 MIMIK MUSKULLAR FALAJLIGI yo‘q 0
1 qisman
2 to‘la
3 57
6 QO‘L HARAKATI falajlik yo‘q 0 yengil falajlik 1 o‘rta darajadagi falajlik 2 og‘ir falajlik 3 plegiya
4 7 OYOQ HARAKATI falajlik yo‘q 0 yengil falajlik 1 o‘rta darajadagi falajlik 2 og‘ir falajlik 3 plegiya
4 8 ATAKSIYA yo‘q 0 bir tomonda 1 ikkala tomonda 2 9
buzilmagan 0 gipesteziya 1 anesteziya 2 10
DIZARTRIYA yo‘q
0 yengil
1 anartriya 2 11
AFAZIYA yo‘q
0 yengil
1 og‘ir
2 total
3
0 – qoniqarli holat 3–8 – yengil darajadagi nevrologik buzilishlar 9–12 – o‘rta darajadagi nevrologik buzilishlar 13–15 – og‘ir darajadagi nevrologik buzilishlar 16–34 – o‘ta og‘ir nevrologik buzilish yoki koma
Ballar yig‘indisiga qarab, kasallik prognozini ham baholash mumkin. Ballar yig‘indisi 10 dan kam bo‘lsa – prognoz yaxshi, 20 dan oshiq bo‘lsa – prognoz yomon.
Sana "____"______y. qatnashish %______ Magistr_____________________________________ (imzo) Supervizor__________________________________ (imzo)
58
Bemor___________________________; yoshi____; jinsi____;sana_____ BELGILAR IFODALANISН DARAJASI BALL BEMORNING НUSHI koma 0
5 uyquchan 10 buzilmagan 15 SO‘ZLASH QOBILIYATI to‘la buzilgan 0 qiyin 5 buzilmagan 10 NIGOH FALAJI to‘la 0 yengil yoki o‘rtacha 5 yo‘q
10 MIMIKA (YUZ HARAKATLARI) to‘la falajlik 0 yengil falajlik 5 QO‘LNI KO‘TARISH (HARAKATGA KELTIRISH) mutlaq buzilgan 0 chegaralangan 5 bemalol
10 QO‘L PANJASI HARAKATLARI mutlaq buzilgan 0 keskin chegaralangan 5 yengil chegaralangan 10 to‘la saqlangan 15 QO‘LDA MUSKULLAR TONUSI oshgan yoki yo‘qolgan 0 o‘zgarmagan 5 OYOQNI KO‘TARISH (HARAKATGA KELTIRISH) mutlaq buzilgan 0 keskin chegaralangan 5 qarshilik bor 10 bemalol
15 OYOQ PANJASINI TEPAGA BUKISH buka olmaydi 0 chegaralangan 5 qarshilik bor yoki buka oladi 10 OYOQDA MUSKULLAR TONUSI oshgan yoki yo‘qolgan 0 o‘zgarmagan 5 To‘plangan umumiy ball
59
Orgogozo shkalasi o‘tkir insultning og‘irlik darajasini baholash uchun qo‘llaniladi.
25 balldan past – o‘ta og‘ir insult; 26–40 ball – og‘ir insult; 41–64 ball – o‘rta darajadagi insult; 65–80 ball – «yengil» insult.
Sana "____"______y. qatnashish %______
60
Renkin shkalasi ham xuddi Bartel shkalasi kabi insult o‘tkazgan bemorlarda funksional tiklanish holatini baholash uchun qo‘llaniladi. Ballar gradatsiyasi 0 dan 6 ballgacha belgilangan. Bemorning ahvoli yomonlasha borsa, ballar yig‘indisi ham osha boradi. Bu shkalani kasallikning o‘tkir davrida ham, tiklanish davrida ham qo‘llash mumkin. Uni bir necha bor o‘tkazish insult dinamikasini to‘g‘ri baholashga yordam beradi.
Bemorning ismu sharifi, yoshi Shkala to‘ldirilgan kun Insult ro‘y bergan kun
1 Simptomlar yo‘q 0 2 Simptomlar mavjud
bo‘lsa-da, kundalik faoliyati buzilmagan Kundalik yumushlarni bemalol bajarishi mumkin.
1 3 Kundalik faoliyati yen-gil darajada buzilgan Kundalik yumushlarni bajarishda birmuncha qiynaladi, biroq o‘zga yordamga ham zarurat yo‘q.
2 4 Kundalik faoliyati sezi-larli darajada buzilgan Kundalik yumushlarni bajarishda o‘zga yordamga muhtoj, biroq o‘zi yura oladi. 3 5 Kundalik faoliyati og‘ir darajada buzilgan Kundalik yumushlarni bajara olmaydi, yura olmaydi. 4 6
darajada buzilgan Bemor «to‘shakka mixlanib» qolgan. Siydik va najas tuta olmaydi, doimiy parvarishga muhtoj.
5 7 O‘lim
6 Sana "____"______y. qatnashish %______
61
Bemor_________________________________; yoshi____; jinsi____;sana_______ BELGILAR IFODALANISH DARAJASI BALL НUSHI
to‘la saqlangan 6 somnolensiya 4 sopor
2 koma
0 ORIENTATSIYA o‘zini, vaqtni va joyni anglaydi 6 uchtasidan ikkitasi saqlangan 4 uchtasidan bittasi saqlangan 2 orientatsiya yo‘q 0 NUTQI
saqlangan 10
so‘zlash yoki tushunish biroz buzilgan 6 so‘zlash yoki tushunish o‘rta darajada buzilgan 3 so‘zlash yoki tushunish keskin buzilgan 0 KO‘Z HARAKATLARI nigoh falaji yo‘q 4 nigoh falaji bor 2 nigoh to‘la falajlangan 0 YUZ NERVI FALAJI yo‘q 2 bor 0 YURISHI
yordamsiz 5 metrdan ko‘pga yuradi 12
tayoqcha yordamida harakatlanadi 9 birov yordamida harakatlanadi 6 tayanchsiz o‘tiradi 3 to‘shakka «mixlangan» 0 QO‘L KUCHI saqlangan 6 pasaygan 5 qo‘lini tirsakda bukilgan holatda ko‘taradi 4 biror narsaga tayanib ko‘taradi 2 qo‘l to‘la falajlangan 0 QO‘L PANJALARI KUCHI to‘la saqlangan 6 pasaygan 4 62
barmoqlarni musht qilib buka olmaydi 2 to‘la falajlangan 0 OYOG‘INING KUCHI to‘la saqlangan 6 tizza bo‘g‘imida bukmasdan ko‘tara oladi 5 tizza bo‘g‘imida bukib ko‘taradi 4 biror narsaga tayanib ko‘taradi 2 oyoq to‘la falajlangan 0 OYOQ PANJALARI KUCHI falajlik yo‘q 2 falajlangan 0 To‘plangan umumiy ball
Skandinaviya shkalasi insultning o‘tkir davrida funksiyalarning tiklanish darajasini baholash uchun qo‘llaniladi.
50 dan kam – minimal tiklanish; 50–75 – qoniqarli tiklanish; 76–95 – yetarli darajada tiklanish; 95 dan yuqori – to‘la tiklanish.
Sana "____"______y. qatnashish %______
63
АDABIYOTLAR Asosiy adabiyotlar 1. Ibodullaev Z.R. Tibbiyot psixologiyasi., Darslik., 2009., 393 b. 2. Ibodullaev.Z.R. Asab kasalliklari. T. 2014, 1000 b. 3. Xomskaya E.D. Neyropsixologiya. Uchebnik. М., 2005., 495 b 4. Luriya A.R. Osnovi neyropsixologii. М., 2010., 365 b. Qo’shimcha adabiyotlar 5. Zilboorg G., A History of medical psychology., 2007., 584 p. 6. McManus I.C. Psychology in medicine., 2013, 489 p 7. Paul Kennedi, S. Levelin. Handbook of clinical health psychology, 2006., 368 p. 8. Michael E. Thase.
Medical factors and psychological disorders., 2010. 9. Fletcher J., Elaine E. Handbook of Clinical Child Neuropsychology., 2012. Internet ma’lumotlar
www.tma.uz .
www.asab.uz
www.neyropsychology.com
www.neyrology.com
Download 0.65 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|