O’zbеkistоn rеspublikаsi sоg’liqni sаqlаsh vаzirligi tоshkеnt tibbiyot аkаdеmiyasi asab kasalliklari kafedrasi


Download 0.65 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/7
Sana20.09.2017
Hajmi0.65 Mb.
#16147
1   2   3   4   5   6   7

 

Baholash mezonlari: 

 

0–45  ball  –  og‘ir  nogironlik  (faoliyatning  keskin  chegaralanganligi  yoki  ularning  to‘la 

buzilishi); 

50–70 ball – o‘rta darajali nogironlik (faoliyatning o‘rta darajada chegaralanganligi); 

75–100 ball – faoliyatning yengil darajada chegaralanganligi yoki saqlanganligi. 

 

 

 

Xulosa__________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

__________ 

 

Sana "____"______y.       qatnashish %______ 

 

Magistr_____________________________________ (imzo) 

 

Supervizor__________________________________ (imzo) 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



56 

 

NIHSS  SHKALASI 



 

Bemor________________________________; yoshi____; jinsi____;sana________ 

 

NIHSS  (National  Institute  of  Health  Stroke  Scale)  shkalasi  miya  insultlarida  klinik 

simptomlar  darajasini  obyektiv  baholash  uchun  keng  qo‘llaniladi.  Bu  shkala  yordamida  insult 

ro‘y bergan bemorning hushi, ko‘rish, harakat va sezgi sistemasi, koordinator buzilishlar, gnozis 

va  nutq  funksiyalari  holati  baholanadi.  Baholash  0  dan  4  ballgacha  bo‘lib,  ballar  yig‘indisi 

oshishi  klinik  simptomlar  og‘irligini  belgilab  beradi.  Ballar  yig‘indisi  qancha  kam  bo‘lsa, 

bemorning ahvoli shuncha yaxshi, qancha ko‘p bo‘lsa, shuncha og‘ir hisoblanadi. 

 

 

№ 

SIMPTOMLAR 

(BELGILAR) 

SIMPTOMLAR  (BELGILAR)  IFODA-

LANISH DARAJASI 

BALLAR 

1a 


HUSHI 

saqlangan  

somnolensiya  



sopor  


koma  


1b 


SAVOLLARGA 

JAVOBLAR 

chalkashmasdan javob beradi 

biroz  chalkashadi  (shu  jumladan,  afa-ziya 



sababli) 

to‘la  chalkashadi  (shu  jumladan,  afa-ziya 



sababli) 

1v 



KO‘RSATMALARNI 

BAJARISH 

to‘g‘ri bajaradi 

adashib bajaradi 



noto‘g‘ri bajaradi 



AGNOZIYA  



yo‘q  

yengil ifodalangan 



kuchli ifodalangan 



NIGOH FALAJI 



yo‘q 

yengil nigoh falaji 



to‘la nigoh falaji 



KO‘RUV MAYDONI 



buzilmagan  

kvadrant gemianopsiya 



to‘la gemianopsiya 

ikki tomonlama gemianopsiya, ko‘rlik 



MIMIK 



MUSKULLAR 

FALAJLIGI 

yo‘q 



yengil 



qisman 


to‘la  




57 

 



QO‘L HARAKATI 

falajlik yo‘q 

yengil falajlik 



o‘rta darajadagi falajlik 

og‘ir falajlik 



plegiya 


OYOQ  HARAKATI 



falajlik yo‘q 

yengil falajlik 



o‘rta darajadagi falajlik 

og‘ir falajlik 



plegiya 


ATAKSIYA 



yo‘q 

bir tomonda 



ikkala tomonda 



SEZGI  



buzilmagan 

gipesteziya 



anesteziya 

10 


DIZARTRIYA  

yo‘q 


yengil 


anartriya  

11 


AFAZIYA  

yo‘q 


yengil  


og‘ir  


total  


 

Ballar gradatsiyasi: 

0 – qoniqarli holat 

3–8 – yengil darajadagi nevrologik buzilishlar 

9–12 – o‘rta darajadagi nevrologik buzilishlar 

13–15 – og‘ir darajadagi nevrologik buzilishlar 

16–34 – o‘ta og‘ir nevrologik buzilish yoki koma 

 

Ballar yig‘indisiga qarab, kasallik prognozini ham baholash mumkin. Ballar yig‘indisi 10 



dan kam bo‘lsa – prognoz yaxshi, 20 dan oshiq bo‘lsa – prognoz yomon.  

 

 



Sana "____"______y.       qatnashish %______ 

Magistr_____________________________________ (imzo) 

Supervizor__________________________________ (imzo) 

 


58 

 

ORGOGOZO SHKALASI 



 

Bemor___________________________; yoshi____; jinsi____;sana_____ 

 

BELGILAR 

IFODALANISН 

DARAJASI 

BALL 

BEMORNING НUSHI 

koma 



sopor  



uyquchan 

10 

buzilmagan 



15 

SO‘ZLASH QOBILIYATI 

to‘la buzilgan 

qiyin 



buzilmagan 

10 

NIGOH FALAJI 



to‘la  

yengil yoki o‘rtacha  



yo‘q 


10 

MIMIKA (YUZ HARAKATLARI) 

to‘la falajlik 

yengil falajlik 



QO‘LNI KO‘TARISH (HARAKATGA 

KELTIRISH) 

mutlaq buzilgan 

chegaralangan 



bemalol 


10 

QO‘L PANJASI HARAKATLARI  

mutlaq buzilgan 

keskin chegaralangan 



yengil chegaralangan 

10 

to‘la saqlangan 



15 

QO‘LDA MUSKULLAR TONUSI 

oshgan yoki yo‘qolgan 

o‘zgarmagan 



OYOQNI KO‘TARISH (HARAKATGA 

KELTIRISH) 

mutlaq buzilgan 

keskin chegaralangan 



qarshilik bor 

10 

bemalol 


15 

OYOQ PANJASINI TEPAGA BUKISH 

buka olmaydi 

chegaralangan 



qarshilik bor yoki buka oladi 

10 

OYOQDA MUSKULLAR TONUSI 



oshgan yoki yo‘qolgan 

o‘zgarmagan 





To‘plangan umumiy ball 

 


59 

 

 



Orgogozo shkalasi o‘tkir insultning og‘irlik darajasini baholash uchun qo‘llaniladi.  

 

Baholash mezonlari:  

25 balldan past – o‘ta og‘ir insult; 

26–40 ball – og‘ir insult; 

41–64 ball – o‘rta darajadagi insult; 

65–80 ball – «yengil» insult. 

 

 

 



Sana "____"______y.       qatnashish %______ 

 

Magistr_____________________________________ (imzo) 

 

Supervizor__________________________________ (imzo) 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



60 

 

RENKIN SHKALASI 

 

Renkin  shkalasi  ham  xuddi  Bartel  shkalasi  kabi  insult  o‘tkazgan  bemorlarda  funksional 



tiklanish holatini baholash uchun qo‘llaniladi. Ballar gradatsiyasi 0 dan 6 ballgacha belgilangan. 

Bemorning ahvoli yomonlasha borsa, ballar yig‘indisi ham osha boradi. Bu shkalani kasallikning 

o‘tkir davrida ham,  tiklanish davrida ham  qo‘llash mumkin.  Uni bir necha bor o‘tkazish  insult 

dinamikasini to‘g‘ri baholashga yordam beradi. 

 

RENKIN SHKALASI 

 

Bemorning ismu sharifi, yoshi 

Shkala to‘ldirilgan kun 

Insult ro‘y bergan kun 

 

  Faoliyat  

Faoliyat tavsifi 

Ball 

Simptomlar yo‘q 



 



Simptomlar 

mavjud 


bo‘lsa-da, 

kundalik 

faoliyati buzilmagan 

Kundalik  yumushlarni  bemalol  bajarishi 

mumkin. 

 



Kundalik  faoliyati  yen-gil 

darajada buzilgan 

Kundalik  yumushlarni  bajarishda  birmuncha 

qiynaladi, biroq o‘zga yordamga ham zarurat 

yo‘q. 


Kundalik  faoliyati  sezi-larli 



darajada buzilgan 

Kundalik  yumushlarni  bajarishda  o‘zga 

yordamga muhtoj, biroq o‘zi yura oladi. 



Kundalik  faoliyati  og‘ir 

darajada buzilgan 

Kundalik  yumushlarni  bajara  olmaydi,  yura 

olmaydi. 



Kundalik  faoliyati  kuchli 



darajada buzilgan 

Bemor  «to‘shakka  mixlanib»  qolgan.  Siydik 

va  najas  tuta  olmaydi,  doimiy  parvarishga 

muhtoj. 


O‘lim  



 

 



 

 

Sana "____"______y.       qatnashish %______ 

 

Magistr_____________________________________ (imzo) 

 

Supervizor__________________________________ (imzo) 

 

 



 

61 

 

SKANDINAVIYA   SHKALASI 



 

 

Bemor_________________________________; yoshi____; jinsi____;sana_______ 

 

 

BELGILAR 

IFODALANISH DARAJASI 

BALL 

НUSHI 


to‘la saqlangan 

somnolensiya 



sopor 


koma 


ORIENTATSIYA 

o‘zini, vaqtni va joyni anglaydi 

uchtasidan ikkitasi saqlangan      



uchtasidan bittasi saqlangan 

orientatsiya yo‘q 



NUTQI 


saqlangan                                              

10 


so‘zlash yoki tushunish biroz buzilgan                                 

so‘zlash yoki tushunish o‘rta darajada buzilgan                                        



so‘zlash yoki tushunish keskin buzilgan 

KO‘Z HARAKATLARI 



nigoh falaji yo‘q                              

nigoh falaji bor 



nigoh to‘la falajlangan                                    

YUZ NERVI FALAJI 



yo‘q 

bor                                                            



YURISHI 


yordamsiz 5 metrdan ko‘pga yuradi      

12 


tayoqcha yordamida harakatlanadi          

birov yordamida harakatlanadi           



tayanchsiz o‘tiradi                                  

to‘shakka «mixlangan»                            



QO‘L KUCHI 

saqlangan                               

pasaygan                 



qo‘lini tirsakda bukilgan holatda ko‘taradi   

biror narsaga tayanib ko‘taradi         



qo‘l to‘la falajlangan                                 

QO‘L PANJALARI 



KUCHI 

to‘la saqlangan                                

pasaygan                                         





62 

 

barmoqlarni musht qilib buka olmaydi                                                 



to‘la falajlangan                                   

OYOG‘INING KUCHI 



to‘la saqlangan 

tizza bo‘g‘imida bukmasdan ko‘tara oladi   



tizza bo‘g‘imida bukib ko‘taradi 

biror narsaga tayanib ko‘taradi           



oyoq to‘la falajlangan 

OYOQ PANJALARI 



KUCHI 

falajlik yo‘q 

falajlangan 





To‘plangan umumiy ball 

 

 



 

Skandinaviya  shkalasi  insultning  o‘tkir  davrida  funksiyalarning  tiklanish  darajasini 

baholash uchun qo‘llaniladi. 

 

Baholash mezonlari(ball):  

50 dan kam – minimal tiklanish

50–75 – qoniqarli tiklanish; 

76–95 – yetarli darajada tiklanish; 

95 dan yuqori – to‘la tiklanish. 

 

 

 



Sana "____"______y.       qatnashish %______ 

 

Magistr_____________________________________ (imzo) 

 

Supervizor__________________________________ (imzo) 

 

 



 

 

 



 

 

 



63 

 

 



 

АDABIYOTLAR 

 

Asosiy adabiyotlar 

 

1.

 

Ibodullaev Z.R. Tibbiyot psixologiyasi., Darslik., 2009., 393 b. 

2.

 

Ibodullaev.Z.R. Asab kasalliklari. T. 2014, 1000 b. 

3.

 

Xomskaya E.D. Neyropsixologiya. Uchebnik. М., 2005., 495 b 

4.

 

Luriya A.R. Osnovi neyropsixologii. М., 2010., 365 b.  

 

Qo’shimcha adabiyotlar 

 

5.

 

Zilboorg G., A History of  medical psychology., 2007., 584 p. 

6.

 

McManus I.C. Psychology in medicine., 2013, 489 p 

7.

 

Paul Kennedi, S. Levelin. Handbook of clinical health psychology, 

2006., 368 p. 



8.

 

Michael E. Thase.

 

Medical factors and psychological disorders., 



2010. 

9.

 

Fletcher J., Elaine E. Handbook of Clinical Child 

Neuropsychology., 2012. 



 

Internet ma’lumotlar  

 

10.



 

www.tma.uz



11.

 

www.asab.uz

 

12.

 

www.neyropsychology.com

 

13.

 

www.neyrology.com

  

 

 

 



Download 0.65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling