XOMIDOV JASURBEK IKROMJON ÓG’LI
23.78-guruh talabasi
O`zbekiston Respublikasi sud tizimi O’zbekiston sud huquq tizimi - O`zbekiston Respublikasida sud hokimiyati qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi hokimiyatlardan, siyosiy partiyalardan, boshqa jamoat birlashmalaridan mustaqil holda ish yuritadi.
- O`zbekiston Respublikasida quyidagi sudlar faoliyat olib boradi:
- O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi;
- O`zbekiston Respublikasi Oliy sudi;
- O`zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudi;
- Qoraqalpog`iston Respublikasi fuqarolik va jinoiy ishlar bo`yicha oily sudlari,;
- fuqarolik va jinoiyat ishlari bo`yicha viloyat va Toshkent shahar sudlari;
- fuqarolik ishlari bo`yicha tuman (shahar) sudlari;
- Qoraqalpog`iston Respublikasi xo`jalik sudi;
- viloyatlar va Toshkent shahar xo`jalik sudlari;
- Harbiy sudlar.
Konstitutsiyaviy sud: - O`zbekiston Respublikasi qonunlarining va Oliy Majlis tomonidan qabul qilingan boshqa hujjatlarning, O`zbekiston Respublikasi Prezidenti farmonlarining, hukumatning va mahalliy davlat hokimiyati organlari qarorlarining, O`zbekiston Respublikasining davlatlararo shartnomaviy va boshqa majburiyatlarining O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga mosligini aniqlaydi;
- Qoraqalpog`iston Respublikasi Konstitutsiyasining O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga, Qoraqalpog`iston Respublikasi qonunlarining O`zbekiston Respublikasi qonunlariga mufoviqligi to`g`risida xulosa beradi;
- O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlari normalariga sharh beradi;
- O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlari bilan berilgan vakolat doirasida boshqa ishlarni ham ko`rib chiqadi.
Oliy sud: - O`zbekiston Respublikasi Oliy sudi fuqaroviy, jinoiy va ma`muriy sud ishlarini yuritish sohasida sud hokimiyatining oliy organi hisoblanadi;
- O`zbekiston Respublikasi Oliy sudi Qoraqalpog`iston Respublikasi Oliy sudlari, viloyatlar, shaharlar, tumanlararo, tuman sudlari va harbiy sudlarning sudlov faoliyati ustidan nazorat olib borish huquqiga ega;
- O`zbekiston Respublikasi Oliy sudi ishlarni birinchi instansiya sudi sifatida va nazorat tartibida ko`rib chiqadi. O`zbekiston Respublikasi Oliy sudi tomonidan birinchi intansiya bo`yicha ko`rib chiqilgan ishlar apellyatsiya yoki kassatsiya tartibida shikoyat (protest kiritish) qilishga haqli shaxsning ixtiyoriga ko`ra ular tomonidan apellyatsiya yoki kassatsiya tartibida ko`rib chiqilishi mumkin. Apellyatsiya tartibida ko`rib chiqilgan ishlar, kassatsiya tartibida ko`rib chiqilishi mumkin emas.
1. Davlat hokimiyatini ushbu tizimsiz tasavvur qilib ko'ring. Qanday vaziyatlar yuzaga kelishi mumkin?
2. Fuqarolar o‘rtasidagi nizolarni har xil sudlar hal qiladi. Nima uchun sudlar har xil. Hamma nizolarni bir xil sud organlari hal qilsa bo‘lmaydimi? Fikringizni asoslang.
3. Konstitutsiyaning 106- va 112- moddalarida sudlarning mustaqilligi alohida ta’kidlanganligiga sabab nimada deb o‘ylaysiz? Bu shunchalar muhimmi? Aksincha nima bo‘ladi?
4. Konstitutsiyaninfg 113- moddasining ahamiyati nimada deb o‘ylaysiz? Bunday qilinishi nimadalarga ta’sir o‘tkazishi mumkin?
5. Ayblanuvchilarning Konstitutsiya 116- moddasi orqali kafolatlangan huquqlari bo‘lmaganida qanday holatlar bo‘lar edi?
O`zbekiston Respublikasi sud tizimi
116- modda. Ayblanuvchi himoyalanish huquqi bilan ta'minlanadi. Tergov va sud ishini yuritishning har qanday bosqichida malakali yuridik yordam olish huquqi kafolatlanadi. Fuqarolarga, korxona, muassasa va tashkilotlarga yuridik yordam berish uchun advokatura faoliyat ko'rsatadi. Advokatura tashkil etish va uning ish tartibi qonun bilan belgilanadi.
♦ 2000- yilning 14- dekabrida O‘zbekiston Respublikasining “Sudlar to‘g‘risida”gi Qonuni (yangi tahriri) qabul qilindi.
O‘zbekistonda sudyalarning vakolat muddati
– besh yil. “Sudlar to'g'risida"gi qonunning
1- moddasiga binoan, sud hokimyati tizimi
quyidagilardan iborat:
- – Konstitutsiyaviy sud;
- – Oliy sud;
- – Oliy ho‘jalik sudi;
- – Qoraqalpog‘iston Respublikasining fuqarolik va jinoyat ishlari bo‘yicha oliy sudlari, fuqarolik va jinoyat ishlari bo'yicha viloyat va Toshkent shahar sudlari;
- – Fuqarolik ishlari bo'yicha tumanlararo, tuman (shahar) sudlari, jinoyat ishlari bo'yicha tuman (shahar) sudlari;
- – Harbiy sudlar
- – Qoraqalpog‘iston Respublikasining xo‘jalik sudi, viloyat va Toshkent shahar xo'jalik sudlari.
- Qonunning 3- moddasiga ko'ra, sud hokimiyati odil sudlovni amalga oshirish vakolatiga ega bo'lgan yagona hokimiyatdir.
- Sud idoralarining mustaqilligi davlat tomonidan kafolatlanishi, Konstitutsiya va qonunlarda belgilab qo'yilishi BMT tomonidan qabul qilingan "Sud idoralarining mustaqilligiga oid asosiy tamoyillar" nomli xalqaro huquqiy hujjatda ham o'z ifodasini topgan.
O`zbеkistоn Rеspublikаsining Kоnstitutsiyaviy sudi qоnun vа ijrо hоkimiyati аktlаrining kоnstitutsiyaviyligini ko`rib chiqаdigаn sud hоkimiyati оrgаnidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
