O‘zbekiston respublikasi transport vazirligi toshkent davlat transport universiteti

t_yer.i =t_um – t_tt – t_uk – t_b2 – t_td- n kun(9)

bu yerda: t_{tt –} tashkiliy tayyorgarlik ishlari davomiyligi, t_tt=1320 ish kuni.

t_um – qurilish umumiy muddati, t_um=455 ish kuni
t_uk – yo‘l izini yotqizish davomiyligi, t_uk =21 ish kuni
t_b2 –yo‘lning 2-chi qatlamini ballastlash davomiyligi t_b2=43 kun
t_{td -} tugallov davrining davomiyligi, t_td = 44 ish kuni.
n – yer ishlarini topshirish uchun ajratilgan muddat, n=10 ish kuni.


t_yer.i =455-130-44-21-43-10=207 kun

Yer polotnasini barpo etish muddati har bir uchastka uchun quyidagi formula orqali aniqlanadi:

(10)

bu yerda: Vi- uchastkada ishchi kubatura, ming m³.

μ_yem - yetaksi mashinalarning me’yori vaqti, mash. soat.
β - bir kunda smenalar soni.
N - mashinalar komplektida yetakchi mashinalar soni.
8,0 - smena davomiyligi, soat.

Yetakchi mashinalar soni quyidagi formula orqali hisoblanadi.

(11)

I, V uchastkalarda bulьdozer

III VII uchastkada ekskavator

II IV VI VIII uchastka tirkamali skreper





Yer polotnosini barpo etish muddati
I –uchastka


II –uchastka


III –uchastka
IV–uchastka


V –uchastka
VI –uchastka


VII–uchastka
VIII –uchastka
Yer ishlarida ishtirok etadigan ishchilar soni quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
(12)

bu yerda: Tyei – yer ishlarining umumiy mehnat sarfi,

T_yei = kishi. soat. (3 jadv.)

3.2-jadval. Yer massalarini taqsimlash, yer ishlari bo‘yicha mehnat va mexanizm sarfini aniqlash qaydnomasi

№ tr.	Uchastka Km+	Ishchi kubatura ming m3				Ishlar hajmi ming m3					Grunt guruhi, yetakchi mashina, cho‘mich hajmi, tashish masofa		Ulchov birligi, ming m3	Mehnat sarfi, kishi- soat				Mashina sarfi, mash- soat				Yetakchi mashina			Smenalar soni			Ishdavomiyligi, kun
		O‘yma	Zahira	Karyer	Umumiy		Ko‘tarma	Kavaler	Handaq	Umumiy				Birlik	Umumiy hajm			Birlik		Umumiy hajm
1	2	3	4	5	6		7	8	9	10	11		12	13	14			15		16			17			18			19
1	50+00 72+50	-	35.291	-	35.291			-	-	35.291	buld	II	1000 m^3	86,39		3048,79	18,85		665,24		2			2			21
											q=132m^3	68m
2	72+50 88+50	-	49.320	-	49.320			-	-	49.320	Tirkamali skreper	II		81,51		4020,07	11,62		573,1		12			2			4
											q=10m^3	78.92m
3	88+50 91+50	-	-	20.449	20.449			-	-	20.449	Eks	II		170,59		3488,4	43,75		894,64		3			2			20
											q=2,5m^3	126.67m
4	91+50 117+50	-	126.284	-	126.284			-	-	126.284	Tirkamali skreper	II		82,18		10378,02	11,62		1467,4		12			2			12
											q=10m^3	108.75m
5	117+50 131+00	-	21.906		21.906			-	-	21.906	buld	I		88,14		1930,8	20,6		451,3		2			2			16
											q=132m^3	65.63m
6	131+00 177+50	-	139.159		139.159			-	-	139.159	Tirkamali skreper	I		83,6		11633,69	13,22		1839,9		12			2			20
											q=10m^3	80.38m
7	177+50 182+50	-		29.834	29.834				-	29.834	Eks	I		194,15		5793,44	50,85		1517,4		3			2			35
											q=10 m^3	120.5
8	177+50 182+50		280.641		280.641			-		280.641	Tirkamali skreper	I		83,6		23461,59	13,22		3710,1		12			2			25
											q=10m^3	87.5m

Jami Σ =63754.55 kishi- soat Σ= 11117.08 mash- soat

2. 
   Sun’iy inshotlarni barpo etish
   

Sun’iy inshootlarni barpo etish ishlari yerishlari bilan birvaqtda bajarilib, yer ishlaridan 10 kun oldin tugatiladi. Quvurlarni barpo etish oqim usulida bajariladi. Sun’iy inshootlarni barpo etish ishlari hajmi quvurlar uzunligiga bog‘liq holda aniqlanadi.
Quvurlar uzunligi quyidagi ifoda orqali aniqlanadi.
a) ko‘tarma balandligi N ≤ 6 m bo‘lganda:
L_q = b + 2 • m₁• (H - d), L_q = 7,1 + 2 •1,5• (3,7 - 2)=12,2 m(13)
b) ko‘tarma balandligi N> 6 m bo‘lganda:
L_q = b + 12 • m₁ + 2 • m₂• (H - 6 - d), m(14)
bu yerda: b -yer polotno asosiy maydonining eni, temir yo‘l toifasiga
bog‘liq holda olinadi, IV toifali temir yo‘llar uchun V= 7,1 m,
m - ko‘tarma yon bag‘rining nishabligi, m₁= 1,5. m₂=1.75
H - ko‘tarma balandligi, H = 6.7 m.
d - quvurningichki diametri, d = 2 m.


Lq ₁ = 7.1+12*1,5+2*1.75*(6.7-6-3)=20,55

Temir beton ish hajmi Q quvurning uzunligiga asoslanib quyidagi ifoda bo‘yicha aniqlanadi:

Q_i =Q_u L_q K,m³ (15)
bu yerda: Q_u - temir beton ishlari solishtirma hajmi [5] [2ilova, 1jadval]
quvur turiga, o‘lchamlariga va ko‘tarmaning balandligiga
asoslangan holda quyidagi ifoda bo‘yicha tanglab olinadi:
L_qi - quvur uzunligi, m.
K-ko‘p ko‘zli quvurlarga o‘tish koeffisiyenti [5][2ilova,6jadval]
quvurning turi, jinsli uzunligi va tirishqoqligiga
asoslangan holda aniqlanadi.K=1


Q_u1 = 29,742/ L_{q 1}+3,37=29,742/20,55+3,37=4,82 m ,


Q₁ = 20,55•4,82•1= 90,05 m³
Har bir quvur uchun talab qilinadigan mehnat sarfini quyidagi ifoda orqali aniqlaymiz:


Pi = Ps Li K, kishi kun(16)
bu yerda: Ps - solishtirma mehnat sarfini quvur uzunligiga bog‘liq holda
[5] [2ilova, 2 jadval] dagi ifoda orqali aniqlanadi.


Psi =17,926/ L_{q 1}+2,743=17,926/20,55+2,743=3,62

Har bir quvur uchun mehnat sarfi

P₁= 3,62*20,55•1= 74,39 kishi kun


Har bir quvur uchun talab qilinadigan mexanizm sarfini quyidagi ifoda orqali aniqlaymiz:


Mi = (Msei + Mski ) Lqi K, mash. smena(17)
buyerda: Msei–quvurni qayta kumilishini etiborga olmagan holda temir betonquvurlarni barpo etishda ekskavatorni ishlarining solishtirma mexanizm sarfini Lqi -quvur uzunligiga bog‘likligi [5] [2ilova 4jadval] dan quyidagi ifoda orqali aniqlanadi.


Mse₁ =0,517/ L_{q 1}+0,037=0,517/20,55+0,037=0.062

Mski – kranda bajariladigan montaj ishlarining solishtirma mexanizm sarfini Lqi quvur uzunligiga bog‘likligi [5] [2ilova 4jadval] dan quyidagi ifoda orqali aniqlanadi.

Msk₁ = 3,587/ L_{q 1}+0.349=3.587/20,55+0,349=0,524


Mi= (0.09+0.29)•20,55•1= 12,04 mash. smena


Har bir quvur barpo etish muddati quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:

t_i = M_i / β, kun(18)
bu yerda: M_i – mashinalar mehnat sarfi, mash.-smena;
β-sutkada smenalar soni; β=2 cmena
t₁ = 12,04/2= 6,02 ≈ 7 kun

Uchastkadagi qolgan sun’iy inshotlarni barpo etish ishlarida mehnat va mexanizm sarfi jadval shaklida xisoblanib 4- jadvalda keltirilgan.

Doiraviy temir beton quvurlar va to‘g‘ri burchakli temir beton quvurlar konstruktiv chizmasi 2 va 3-rasmda ko‘rsatilgan.

4-jadval. Sun’iy inshootlarni barpo etishda ish hajmlari, mehnat va mexanizm sarfi

Peregonlar	Km+lar	Suv o‘tkazuvchi quvurlar,							Ish muddati,kun
		Quvur turi	Ulchamlari, m	Ko‘tarma balandligi,m	Quvur uzunligi, m	Betonishlar hajmi, m^3	Kran mexanizmlar	Mehnat sarfi, kishi-kun
1	80+000	ДТБК	2	3,7	12,2	70,88	8,81	51,36	5
2	90+000	ДТБК	2	6,7	20,55	90,05	12,04	74,39	7
3	160+750	ДТБК	2	4,1	13,4	74,91	9,29	49,18	5
4	180+000	TBTBK	3	5,85	15,65	131,46	17,6	108,92	9
	JAMI:							∑284kishi-kun	∑26 kun

Quvurlarni barpo etish ishlarida qatnashadigan ishchilar soni quyidagi ifoda orqalianiqlanadi: