O‘zbekiston respublikasi transport vazirligi toshkent davlat transport universiteti

t_tt = t_tax • K_l , ish kuni (5)
t_tax= 6∙30,5=183
183*0,71=130
t_tt=130 ish kunlar

bu yerda: t_tax – taqvimi tayyorgarlik davrining davomiyligi, t_tax = 6 oy,

K_l – bayram va dam olish kunlarini e’tiborga olgan koeffisiyent,
K_l =0,71 ga teng deb qabul qilamiz.
30,5 –kalendar oylarining o‘rtacha kunlari, kun;
N_tt= =60 kishi
Asosiy qurilishda ishtrok etadigan umumiy ishchilar soni quyidagi formula orqali aniqlaymiz:
N_aq = N_tt • 1,7 kishi (6)

Asosiy ishda ishtrok etadigan umumiy ishchilar soni

N_aq =60∙ 1,7 = 102 kishi
2-jadval: Qurilishda tayyorgarlik davrining asosiy resurslari

	Resurslar nomi	O‘lchov birligi	1 km ga me’yor	umumiy
	Gʻisht	ming dona	0,6	10,11
	Syement	t	0,55	9,27
	Qum	m^3	3	50,55
	Shag‘al, chaqiq tosh	m^3	14	235,9
	Harsang tosh	m^3	1	16,85
	Yog‘och to‘sinlar	m^3	1	16,85
	Taxtalar	m^3	1	16,85
	O‘rama ash’yolar	m^3	3	50,55
	Temir	t	0,096	1,6176
	Bolt, mihlar	kg	19	320,15
	Yig‘ma temir beton	m^3	0,6	10,11
	Avtomobil, avtosamosvallar	mash-smena	2,4	40,44
	Buldozerlar	mash-smena	1,5	25,28
	Qo‘porib-yig‘uvchi mashinalar, butaqirquvchilar	mash-smena	1,11	18,70
	Arralar	mash-smena	7	117,95
	Benzin	t	0,11	1,85
	Dizel yoqilg‘i	t	0,22	3,71
	Elektr energiya	kvt.soat	260	4381

2.1 Qurilish maydonidagi vaqtinchalik turar joy va nshootlar
Vaqtinchalik turar joy maydoni quyidagi formula orqali aniqlanadi:
F = N (0,7 • K_s • f₁ + 0,3 • f₂ ), m²(7)

bu yerda: N – asosiy ishda ishtirok etadigan umumiy ishchilar soni, kishi.

f₁ – oilaviy ishchilar uchun turar joy maydoni, me’yor bo‘yichaf₁=9m², [10].
f₂ – yolg‘iz ishchilar uchun turar joy maydoni, me’yor bo‘yicha f₂ =6m²,[10].
K_s – oilaviy koeffisiyent bo‘lib, tayyorlash davri uchun K_s=1,8,
asosiy ish davri uchun Ks=2,2[10].
0,7 va 0,3 – qurilish koeffisiyenti bo‘lib, oilaviy ishchilar va yolg‘iz
ishchilar soni munosabati, [10].

Vaqtinchalik turar joy maydoni:

F = 102 ( 0.7∙1.8∙9 + 0.3∙6 )= 1341m²

Vaqtinchalik turar joy binolari va komunal hizmat inshootlari qurilishi bo‘yicha mehnat sarfi jadval shaklida hisoblanib 3-jadvalda keltirilgan.

3-jadval . Vaqtinchalik turar joylar tarkibi.

№ t.r.	Vaqtinchalik bino va inshotlar nomi	1000 ming kishiga Me’yor	Foydali yuza, m^2	Vaqtin-chalik binolar soni	1 bino qurilishi mehnat sarfi
1	2	3	4	5	6
1	Yotoqxona	6000 m^2	O‘lchamlari: 29,4 x 14,6 x 8,6 m, ikki qavatli. Yuzasi: 612 m^2 150-200 kishiga mo‘ljallanganmobil yotoqxona	1	287
3	Oshxona	400 o‘rin /1800 m^2	41o‘rin/183,6 m^2	1	210
4	Ma’naviyat va ma’rifat xonasi. Texnika xafvsizligi bo‘yicha nazoratchi xonasi	400 o‘rin /750 m^2	44o‘rin /76,5 m^2	1	529
5	Kir yuvish xonasi	220kg –sutkada /65 m^2	22.4 kg sutkada /7m^2	1	75
6	Xammom (60 kishilik)	60 o‘rin / 225 m^2	7 o‘rin/ 22,95 m^2	1
7	Tibbiyot xonasi	20-40 o‘rin /240 m^2	4 o‘rin /24,48 m^2	1	190

2.2 Vaqtinchalik avtomobil yo‘llari
Avtotransportning trassa bo‘ylab xarakatlanishi ta’minlash maqsadida doimiy avtoyo‘llar bo‘lmagan yoki ancha uzoqdan o‘tgan uchastkalarda trassa oldida vaqtinchalik avtomobil yo‘llari qurish ko‘zda tutiladi.
Trassa oldida transport xarakatlanadigan qatnov qismi eni 7 m, yo‘l chekkasi eni 1,0 m va qatnov qismi eni 7 m , 0,25 m qalinlikdagi shag‘al qatlami yotqizilgan avtomobil yo‘llar quriladi [4]. Vaqtinchalik quriladigan avtmiobil yo‘lning ko‘ndalang kesimi 1-rasmda keltirilgan.

1-rasm. Vaqtinchalik avtmiobil yo‘lning ko‘ndalang kesimi.
(qatnov qismi eni 7 m, yo‘l chekkasi eni 1,0 m)


3. QURILISHNING ASOSIY DAVR ISHLARINI
TASHKIL ETISH

Yangi temir yo‘l liniyasi qurilishida asosiy davrda quyidagi ishlar amalga oshiriladi;

• 
  yer polotnasini barpo etish;
  
• 
  sun’iy inshotlarni qurish;
  
• 
  temir yo‘lning yuqori qismini yotqizish;
  
• 
  temir yo‘lga ballast qatlamini to‘sash;
  
• 
  temir yo‘l ta’luqli binolarni qurish;
  
• 
  aloqava SSB tuzilishi;
  
• 
  elektr ta’minotni.
  

1. 
   . Yer polotnosini barpo etish
   

Yer polotnasini barpo etish ishlarini loyihalash yer ishlari hajmini hisoblashdan boshlanadi. Yer ishlari hajmlari uzunligi 17km ga teng bo‘ylama profil uchun o‘rtacha ishchi otmetkalarga asoslangn holda hisoblanadi. Yer ishlar hajmlari hisobi 1- jadvalida keltirilgan.Unga asoslangan holda yer ishlarining profil kubaturasi quyidagi formula orqali aniqlanadi.
V_pr = ΣV_k + ΣV_o‘ , ming m³(8)
V_pr =500486+0=500486 ming m³


3.1-jadval. Yer ishlari hajmi

Uchastka (PK boshi va PK tugashi	Ishchi belgilarining o'rtacha qiymatlari, m			Element uzunligi, m		Hajmlar, m^3
						ko'tarma			o'yma
	ko'tarma	o'yma	1 km ga			Element	1 km ga		element
1	2	3	4		5		6	7		8
PK 50 + 00 PK 60+00	1.47	-	1		14393,28		14393,28	-		-
PK60+00 PK 72+50	1.666	-	1.25		16718,02		20897,52	-		-
PK 72 + 50 PK 80+00	2.7	-	0.75		30825,2		23119	-		-
PK 80 + 00 PK 88+50	2.7	-	0.85		30825,2		26201,42	-		-
PK 88+50 PK 90+00	4.2	-	0.15		57000,2		8550,03	-		-
PK 90 + 00 PK 91+50	5.25	-	0.15		79324		11898,6	-		-
PK 91, +50 PK 107+00	4.15	-	1.55		56026,4		86840,92	-		-
PK 107+00 PK 117+50	3.125	-	1.05		37564,5		39442,73	-		-
PK 117 + 50 PK 131+00	1.625	-	1.35		16227		21906,45	-		-
PK 131+00 PK 152+50	2	-	2.15		20905		44945,75	-		-
PK 152+50 PK 161+00	2.265	-	0.85		25051,4		21293,66	-		-
PK 161+00 PK 167+00	3.065	-	0.6		36575,94		21945,56	-		-
PK 167+00 PK 171+50	3.03	-	0.45		35999,28		16199,68	-		-
PK 171+50 PK 177+50	2.03	-	0.6		21381,28		12828,77	-		-
PK 177+50 PK 180+00	3.975	-	0.25		52636,9		13159,23	-		-
PK 180+00 PK 182+50	4.675	-	0.25		66700,8		16675,2	-		-
PK 182+50 PK 218+50	2.5	-	3.6		27830		100188	-		-
PK 225+50 PK 229+50	6,775	-	0.4		121342		48537	-		-
PK 229+50 PK 230+50	8,65	-	0.1		180564		18056	-		-
PK 230+50 PK 235+00	6,55	-	0.45		114991		51746	-		-
PK 235+00 PK 242+00	3,44	-	0.7		44654		31258	-		-
PK 242+00 PK 250+00	3,09	-	0.8		38570		30856	-		-
			Jami 16,85 km				∑v ko't= 500486			∑v o’y

Yer massalari hisoblanib, me’yori hujatlarga asoslangan holda yer ishlarini uchastkalarga taqsimlanadi, uchastkalarda ishchi kubatura hajmlari aniqlanadi.Yer ishlarini bajarish uchun yetakchi mashinalar soni, uchastkalarda ishlash muddatlari aniqlanadi. Uchastkalarda yer ishlari hajmi, yetakchi mashina soni, ishlash muddati jadval shaklida xisoblanib

3.2- jadvalda keltirilgan.


Mehnat va mexanizmlar sarfini aniqlash.
Mehnat sarfini aniqlash uchun yer massalarini taqsimlab, ishni bajarish usullarini aniqlash zarur.
Yer massalarini taqsimlash ishlari quyidagilarga asoslangan holda bajariladi:

1. 
   O‘yma va zaxiralardagi gruntning ko‘tarmalarga yaroqliligi aniqlanadi.
   
2. 
   Trassada zaxiralar joylashtirish mumkin bo‘lmagan uchastkalarni chegarasini aniqlash.
   
3. 
   O‘ymadagi gruntlarni minimal tashish masofa bilan ko‘tarmalarda maksimal foydalanish.
   
4. 
   Karyerlarga nisbatan o‘ymalardan ko‘tarmalarga grunt tashish uzunligi katta bo‘lganda tashish usuli texnik-iqtisodiy hisob bo‘yicha taqqoslanishi lozim.
   
5. 
   Yer qazish-tashish asosiy yetakchi mashinalardan foydalanishga asoslangan holda uchastkalar belgilanadi.
   

Buldozerdan foydalanish zaxiralardan balandligi 1 m gacha bo‘lgan, gruntni tashish masofasi 100 m gacha bo‘lgan ko‘tarmalarga tashishda tavsiya etiladi.
O‘zi yurar va tirkamali skreperlar quyidagi ishlarda qo‘llaniladi:

• 
  zaxira va karyerlardan ko‘tarmalarni barpo etish;
  
• 
  gruntni ko‘tarmalarga yoki kavalyerlarga tashib, o‘ymalarga ishlov berish.
  

Tushib-chiqadigan joylarni o‘rnatish kerak bo‘lgan xollarda balandligi 4-5 m dan katta ko‘tarmalarda skreperlarni ishlatish tavsiya etilmaydi.
Tirkamali skreperlarni tashish masofasi 500 m gacha bo‘lganda ekskavatorlarga nisbatan, masofasi 3000 m gacha bo‘lganda esa o‘zi yurar skreperlarga nisbatan ishlatish tavsiya etiladi. Yer polotnosini qurishda cho‘michining hajmi q=0,65÷1,6 m³ gacha ekskavatorlar tavsiya etiladi.