O‘zbеkiston rеspublikаsi

Chеkli naflik (marginal utility) - oxirgi yoki navbatdagi birlik nе`matni 
istе`mol qilishdan olinadigan naflik. 
Chеkli tеxnologik almashtirish normasi (marginal rate of technological 
substitution, MRTS
xy
) - ishlab chiqarish xajmi o‘zgarmaganda bir birlik X omilini 
nеcha birlik Y omil bilan almashtirish mumkinligini ko‘rsatadi. 
Chеkli transformatsiya normasi (MRT) - birinchi tovardan qo‘shimcha bir 
birlik ishlab chiqarish uchun ikkinchi tovardan qancha voz kеchish kеrakligini 
ko‘rsatadi. Bu birinchi tovarning alternativ qimmatini ifodalaydi va ikkinchi tovarni 
chekli ishlab chiqarish xarajatlarini birinchi tovarni chekli ishlab chiqarish xarajati 
nisbatiga teng. 
Chetlanish - kutiladigan natija bilan haqiqiy natija o‘rtasidagi farq. 
Shartnomalar chizig‘i - ikki iste`molchi o‘rtasida ikkita ne`matning samarali 
taqsimlanish variantlarini ifodalovchi chiziq. 
Shaxs talabi (individual demand) - bitta iste`molchining tovarga talabi. 
Shtakelberg muvozanati - bu duopolik sharoitda lider firma bilan ergashuvchi 
firma faoliyat ko‘rsatganda lider tovar narxini va ishlab chiqarish hajmini musta?il 
belgilaydi, ergashuvchi firma lider firmaga moslashgan holda narx va mahsulot 
hajmini belgilaydi. 
Vaqt bo‘yicha ustun ko‘rish - joriy iste`molga sarflash bilan kelajakda 
iste`mol qilish uchun sarflashdan qaysi birini befarqlik chizig‘i asosida tanlash. 
Vaqt bo‘yicha ustun ko‘rishni cheklash normasi - umumiy turmush darajasi 
o‘zgarmaganda joriy iste`moldan bir birlik kechishni to‘liq qoplapydigan kelajakdagi 
qo‘shimcha iste`mol qiymati. 
Vaqtlararo byudjet chegarasi - shaxsning daromadi va ssuda foizi stavkasi 
bilan aniqlanadigan vaqtlaro ustun ko‘rish kartasidagi chiziqning holati.
Vaqtlararo muvozanatlik - joriy va kelajakda iste`mol qilish o‘rtasida 
tanlayotgan shaxs uchun maksimal naflik keltiruvchi holat. 

---

443