O’zbekisтon respublikasi

9-mavzu. Davriy qatorlarda ekonometrik modellshtirish 
Davriy qator tuzilishi: tsiklik komponenta, mavsumiy komponenta va qoldiq 
komponentalarini aniqlash. Additiv va multiplikativ modellarni tuzish. Davriy 
qatorlar 
daragalari 
avtokorrelyatsiyasini 
hisoblash. 
Davriy 
qatorlar 
avtokorrelyatsiya funksiyalarini va korrellogrammasini tuzish.. Davriy qatorlarn 
tendentsiyalarini 
modellashtirish. 
Mavsumiy 
va 
tsiklik 
tebranishlarni 
modellashtirish. Tendentsiyani yo’qotish. Trenddan chetlash va ketma-ket 
ayirmalar usullarini qo’llash. Regressiya modeliga vaqt omilini kiritish. Davriy 
qatorlarda Darbin-Uotson mezonini qo’llanishi. 
 
10-mavzu. Amaliy ekonometrik modellar 
Ishlab chiqarish modellari va ishlab chiqarish funktsiyalarini qo’llanishi. Kobba-
Duglas funktsiyasi. Darajali modelni chiziqli ko’rinishga keltirishi. Ishlab chiqarish 
funktsiyasi xarakteristikalari. Istemol tanlovi modellari. Ishlab chiqarish omillarining 
o’zaro almashish normasi va elastiklik koeffitsientlarini aniqlash. Iqtisodiy o’sish va 
iqtisodiyot dinamikasi modellarini qo’llanishi. Dinamik muvozanatni aniqlash. 
Muvozanatning oddiy modellari. EVANS modeli. Solou modeli. Daromad funktsiyasi. 
Iste’mol funktsiyasi. Talab va taklifni tahlil qilish. 
 
11-mavzu. Iqtisodiy ko’rsatkichlarni prognozlashda 
ekonometrik modellardan foydalanish 
Ijtimoiy-iqtisodiy prognozlashning umumiy tushunchalari va ob’ektlari. 
Prognozlash usullari va ularning turlari. Ekonometrik tenglamalar tizimi 
yordamida prognozlash. Prognozlashning ekspert, ekstrapolyatsiya, imitatsion,
stsenariy va ekonometrik modellash usullari. Trend (vaqt) bo’yicha regressiya 
tenglamasi qiymatlarini tekislash. usuli
3. Laboratoriya mashg’ulotlarini tashkil etish bo’yicha ko’rsatmalar 
Laboratoriya mashg’ulotlari institutning “Axborot texnologiyalari markazi” 
dagi maxsus jihozlangan kompyuter sinflarida o’tkaziladi. Fan mavzulari bo’yicha 
laboratoriya ishlarini bajarishda maxsus Excel, Statistica, Eviews, TSP, Mathlab 
kabi dasturiy vositalaradan foydalaniladi. Laboratoriya mashg’ulotlarida talabalar 
ekonometrik modellarni tuzishga bo’lgan talablar, dastlabki axborotni 
shakllantirish, chiziqli va chiziqsiz ekonometrik modellarni tuzish, bir omilli va 
ko’p omilli ekonometrik modellarni tuzish, tuzilgan modellarni statistik 
ahamiyatligini baholash, eng kichik kvadratlar usulini qo’llab regressiya 
tenglamalarni parametrlarini aniqlash, additiv va multiplikativ vaqtli qatorlarni 
tuzish, amaliy ekonometrik modellarni tuzish, iqtisodiy ko’rsatkichlarni 

---

12 
prognozlash bo’yicha amaliy ko’nikma va malaka hosil qiladilar.