O’zbekiston respublikasi

Qoplama tog’ jinslarini qazuvchi kurakning texnik xarakteristikasi.

Ko’rsatkichlar	EVG-15/40	EVG-35/65M	EVG-100/70
Cho’mich hajmi, m^3	15	35 (40)	90 (100)
Strela uzunligi, m	36	65	65
Dastak uzunligi, m	23,5	37	30,6
Cho’michlash radiusi, m,	40	65	70
Cho’michlash balandligi, m	31	40	50
Yuk ag’darish radiusi, m	37,8	62	67
Yuk ag’darish balandligi, m	26	45	36
Mahkamlash kuchi, m	1,5	2,1	5,3
Cho’michning ko’tarish tezligi, m/s	1,3	1,58	1,65
Burilish platformasining aylanish chastotasi, min^-1	1,5	1,65	1,4
Dvigatel quvvati, kvt: tarmoqdagi kutarish mexanizmidagi burilish mexanizmidagi harakatlanish qismidagi	1450 1100 120 2x250 4x60	2x2500 3200 2x250 4x750 8x75	12600 8000 2x1000 6x1000 16x150
Harakatlanish tezligi, km/soat	0,31	0,20	0,35
Zabt etiladigan qiyalikning ko’tarilish burchagi, grad	7	5	3
Gusenitsani gruntga bo’lgan nisbiy bosimi, mN/m^2	0,258	0,35	0,375
Ekskavator massasi, t	1250	3790	10700
90° burchakka burilish uchun sikl davomiyligi.	46,6	50	56

Karyerda ishlatiladigan mexanik kurakli ekskavatorlarni texnik xarakteristikalari.

Ko’rsatkichlar	EKG-4.6B	EK.G-5	EKG-8I	EG-12	EKG-12,5	EKG-6.3U	EKG-20
Cho’mich hajmi, m^3,standartsiz smenalarda	4,6 3,2; 5	5,6 6,3	8 10	12 10: 14	12,5 16	6,3 8	20 16; 25
Strela uzunligi, m	10,5	11,4	13 3	-	18	31	17
Dastak uzunligi, m	7,8	9,5	11,4		13,5	23	12,2
Cho’michlash radiusi, m,	14,4	15,3	18,2	15,4	22,5	35	21,6
Cho’michlash balandligi, m	10	11,7	12,5	14,5	15,6	29,2	17,9
Yuk ag’darish radiusi, m	12,6	13,3	16,3	14,4	19,9	32,9	19,4
Cho’mich blokidagi tortish kuchi, kN	450	600	750	1100 **	1250-1300	700	1800
Zo’riqma kuchi, kN, ne bolee	205	350	370	-	600	400	900
Cho’michning ko’tarish tezligi, m/s	0,87	0,75	0,94	-	1,1	1,5	N. d.
Zo’riqma tezligi, m/s	0,45	0,45	0,41	-	0,61	0,8	N. d.
Burilish platformasining aylanish chastotasi, min^-1	3,5	3,1	2,76	3,1	2,78	2,78	N. D.
Dvigatel quvvati, kvt: tarmoqdagi. kutarish mexanizmidagi zo’riqma mexanizmidagi burilish mexanizmidagi harakatlanish qismidagi	250 175 1X60 2X60 60	320 230 2X75 2X75 2X60	520 2X190 100 2X100 2X54	890 — — — 2X60	1250 2X400 140 3X190 2X100	1250 2X400 140 3X190 2X100	2500 2X500 2X150 4X150 2X150
Gusenitsa eni,m	0,9	0,9	1,4	0,9	2X0,9	2X0,9	1,4-1,7
Gusenitsani o’qlar orasidagi uzunligi, m	6,0	6	7,95	6	13,08	13,08	10,5
Harakatlanish tezligi, km/soat	0,55	0,53	0,45	0,6	0,55	0,55	0,9
Harakat uskunasida tortish kuchi, kN,	800	1300	1800	1300	4000	4000	N. d.
Gusenitsani gruntga bo’lgan o’rtacha nisbiy bosimi, mN/m^2	0,215	0,23	0,203	0,17	0,195	0,195	0,3-0,25
Ekskavator massasi, t	195	268	370	260	653	670	840
90° burchakka burilish uchun sikl davomiyligi.	23	25	28	33	32	40	28

Qadamlovchi draglayn texnik xarakteristikasi.

Ko’rsatkichlar	ESH-6/45	ESH-10/70A			ESH-13/50		ESH-20/55		ESH-15/70
Cho’mich hajmi osnovnogo (smennogo), m^3	5(6)	8,5 (10)			13		20		15
Strela uzunligi, m	45	70			50		55		70
Cho’michlash va yuk ag’darish radiusi, m,	43,5	66,5			46,5		54		67,5
Cho’michlash chuqurligi, m	22	35			21		27		35
Yuk ag’darish balandligi, m	19,5	27,5			20,5		19		24,5
Cho’mich tezligi, m/s kutarish jarayonida tortish jarayonida	2,1 2,1	2,48 2,22			2,48 2,22		N. d. N. d.		N. d. N. d.
Uskuna sim arqoni oxiridagi yuklama, kN	250	600			600		510		430
Tortish kuchlari, kN,	300	500			500		910		910
Dvigatel quvvati, kvt: tarmoqdagi. ko’tarish mexanizmidagi tayanch mexanizmidagi burilish mexanizmidagi harakatlanish qismidagi	660 2X190 2X190 2X100 *		1480 2X540 2X540 2X300 540	1480 2X540 2X540 2X300 540		N. D. 2X775 2X775 2X450 775		N. D. 2X775 2X775 2X450 775
Harakatlanish tezligi, km/soat	0,48		0,2	0,2		0.2		0,2
Gusenitsani gruntga bo’lgan nisbiy bosimi, mN/m^2	0,06 0,105		0,094 0,15	0,084 0,135		0,089 0,148		0,089 0,148
Ekskavator massasi, t	295		720	711		1030		1030
135°burchakka burilganda sikl davomiyligi	45		54	54		58		58
Tayyorlovchi zavod	NKMZ

Rotorli ekskavatorlarni texnik xarakteristikalari.

Ko’rsatkichlar	ERGV-630TS	ERGV-630G	ERG-400	ER-120	ERP-1250
Nazariy unumdorlik, m^3/soat	690	715	1300	1600	1250
Hisobiy kovlash nisbiy kuchi, MN/m^2 dan ortiq emas	2,1 (4,5)	2,1 (4,5)	0,65	0,7	1,4(1,8)
Cho’mich hajmi m^3	0,12	0,35	0,4	0,38	0,4
Cho’michlar soni	8	8+8	9	9	9+9
Kovlash chuqurligi,balandligi, m	0,5|8,5	0,5|8,5	1,5|17	1,5|17	1|16
Rotor o’qining uchib chiqishi, m, ne bolee	16,2	12,5	24,2	22,5	23,3
Yuk ag’darish radiusi, m	16,6	15	24,2	24,6	23,4
Rotor diametri, m	3,2	5,5	6,4	6,5	6,5
Rotorning aylanish chastotasi, min^—1	34	9,5	0,3	8,5	8,5
Dvigatel quvvati, kvt: Rotor yuritkichi Burilish platformasi Umumiy o’rnatilgan	320 N. d. 840	320 N. d. 1040	250 2X14 580	320 2X19 880	400 2X42 2000
Harakatlanish tezligi, km/min	6	6	5,8	5,9	6
Gusenitsani gruntga bo’lgan o’rtacha nisbiy bosimi (chang’i tagida/bazada), MN/m^2	0,11	0,12	0,13	0,13	0,125
Konveyer lentasining eni, m	1	1	1,2	1,2	1,2
Konveyer lentasining tezligi, m/s	4—4,5	4—4,5	4,7	4,8	3,5
Ekskavator massasi, t	255	300	570	700	1040
Tayyorlovchi zavod	DMZ	DMZ	DMZ	DMZ	DMZ

G’ildirakli bulldozer texnik xarakteristikasi.

Ko’rsatkichlar	DZ-71	DZ-37	DZ-38
Bazali traktor	T-50AP	MTZ-52	K-702
Nominal tortish kuchi, kN	9	14	90
Burilmaydigan ag’darma ko’rsatkichlari, mm
Uzunligi	2000	2000	3200
Balandligi	628	600	1100
Kutarish	600	200	1100
Botish chuqurligi	200	200	600
Massa, t
Ishchi uskuna	0,28	0,4	2,5
Baza traktorini umumiy ulchami	3,07	3,6	14,5

Seriyali ishlab chiqariladigan va perspektiv gusinitsali buldozerlarning texnik xarakteristikasi.

Ko’rsatkichlar	Seriyali							Perspektiv
	DZ-17 DZ-54	DZ-25		DZ-34S			DZ-28		DZ-51		DZ-60		DZ-64
Bazali traktor	T-100M	T-180		DET-250			T-130		T-220		T-330		T-500
Dvigatel quvvati, kvt:	100	180		300			130		220		330		500
Nominal tortish kuchi, kN	100	150		250			100		150		250		350
Ag’darma ko’rsatkichlari, mm
Uzunligi:
Buriladigan	3940	4430		4540			3940		4570		4860		5540
Burilmaydigan	3200	3360		-			3200		-		-		4000
Balandligi	815	1200		1400			815		1200		1300		1400
Ko’tarish balandligi	1100	850		840			1050		900		890		1070
Botish chuqurligi	1000	500		400			275		300		450		620
Massa, t:
Osma uskunasi	2,2		2,85		3,98	1,9				3,45		4,2		5,1
Traktor bilan umumiy	14		17,8		31,4	14,1				20,4		32,0		46

Ekska-vator	Tashish masofasi, km
	1	2	3	4
EKG-2	MoAZ-522A, KrAZ-256B	MoAZ-522A	BelAZ-540	BelAZ-540, BelAZ-548
EKG-3.2	BelAZ-522A, BelAZ-540	BelAZ-540, BelAZ-548	BelAZ-540, BelAZ-540V BelAZ-5271 yarimpritse-pi bilan	BelAZ-548, BelAZ-540V BelAZ-5271 yarimpritsepi bilan
EKG-4.6 (EKG-5)	BelAZ-540, BelAZ-548	BelAZ-548, BelAZ-540V BelAZ-5271 yarimpritse-pi bilan	BelAZ-549, BelAZ-548V BelAZ-5272 yarimpritse-pi bilan	BelAZ-549, BelAZ-548V BelAZ-5272 yarimpritsepi bilan, BelAZ-549V BelAZ-5275 yarimpritsepi bilan
EKG-8	BelAZ-548, BelAZ-549	BelAZ-549 BelAZ-548V yarimpritse-pi bilan, BelAZ-549V BelAZ-5275 yarimpritsepi bilan	BelAZ-549V BelAZ-5275 yarimpritsepi bilan	BelAZ-549V BelAZ-5275 yarimpritsepi bilan
EKG-12.5	BelAZ-549V BelAZ-5275 yarimpritsepi bilan	-	-	-

Karьer avtosamosvallari texnik tavsiflari
2.2-jadval

Ko’rsatkichlari__Konveyerlar_turi__KLSH-500M'>Ko’rsatkichlari__Konveyerlar_turi__KL-500'>Ko’rsatkichlari__D_u_m_p_k_a_r_l_a_r__5VS-60'>Ko’rsatkichlari__KrAZ-256B__MoAZ-522A__BelAZ-548'>Ko’rsatkichlari	KrAZ-256B	MoAZ-522A	BelAZ-548	BelAZ-549
1	2	3	4	5
G’ildirak formulasi	6 x 4	4 x 4	4 x 2	4 x 2
Yuk ko’tarish qobiliyati, t	12	18-20	40	75
Massasi (yuksiz), t	11.4	17	28	55
Bazasi, mm	4780	3350	4200	4200
Asosiy o’lchamlari, mm: - uzunligi - eni - balandligi	8100 2640 2792	6965 3150 3360	8370 3780 3700	9500 4700 4400
Burilish radiusi (oldingi tashqi g’ildiraklari bo’yicha), m	12.3	10.5	10	9.0
Eng katta tezligi, m/s	65	50	55	60
Dvigatelь quvvati, ot kuchi	240	360	500	950-1200
Kuzov hajmi, m^3	6	10	21	41
Platformasining maksimal ko’tarilish qiyaligi, grad.	60	64	55	50
100 km yo’lga yoqilg’i sarfi, l	38	-	-	-
Transmissiya turi	Mexanik	Gidrome-xanik	-	Elektro-mexanik

Avtosamosval-tyagachlarning texnik tavsiflari

Ko’rsatkichlari	Tyagach BelAZ-540V			Tyagach BelAZ-548V			Tyagach BelAZ-549V
	BelAZ-5271 orqaga yuk tushiruvchi yarim pritsepi	Tagidan yuk tushiruvchi yarim pritsep	BelAZ-5272 orqaga yuk tushiruvchi yarim pritsepi		Tagidan yuk tushiruvchi yarim pritsep	BelAZ-5275 orqaga yuk tushiruvchi yarim pritsepi		Tagidan yuk tushiruv-chi yarim pritsep
G’ildirak formulasi	6 x 6	6 x 2	6 x 2		6 x 2	6 x 2		6 x 4
Yuk ko’tarish qobiliyati,t	45	42	65		61	120		120
Massasi (yuksiz), t	15	17	19.2		22	116		90
Tara koeffitsienti	0.71	0.79-0.83	0.6		0.67-0.69	0.97		0.5
Bazasi, mm: tyagachniki	3550	3550	4200		4200	4200		4200
yarimpritsepniki	4700	8000	5800		9700	5400		10500
G’ildiraklar orasidagi masofa (koleya) , mm: - tyagachning oldingi g’ildiraklari - pritsepniki	2800 2400	2800 2400	2800 2510		2800 2510	2490 2490		2490 2490
Kuzovining geometrik hajmi, m^3	23.42	40	34		60	-		100
Asosiy o’lchamlari, mm:
- uzunligi	10850	14130	12540		16760	13950		18750
- eni	3480	3500	4000		4000	5230		5300
- balandligi	3750	3225	3950		3900	3800		4700
Dvigateli quvvati, ot kuchi	450	450	520		520	950		1200
Maksimal tezligi, km/soat	55	55	57		57	50		50

Dumpkarlar texnik tavsiflari

Ko’rsatkichlari	D u m p k a r l a r
	5VS-60	VS-80	VS-85	VS-100	2VS-105	VS-180
1	2	3	4	5	6	7
Yuk ko’tarishi ,t	60	80	85	100	105	180
Vagonning ko’tarish kuchi , t∙kuch	60	80	85	100	105	180
Kuzovning geometrik hajmi, m	26,2	36	38	44,6	48,5	58,0
Vagon tarasi, t∙kuch	29,0	40,0	35,0	50,6	48,0	68,0
Vagon og’irligi, t∙kuch	29	40	35	50	48	68
Tara koeffitsienti	0,484	0,5	0,41	0,505	0,45	0,38
O’qlar soni	4	6	4	6	6	8
O’qqa to’g’ri keladigan yuklama, t∙kuch	22	25	30	25	25	31
Yuk tushiruvchi tsilindrlari soni	4	4	4	4	6	8
Yuk tushirishda kuzovning egilish burchagi, gradus	45	45	45	45	45	45
Vagonning uzunligi (ulagichi bilan), mm	11720	14620	12170	16080	15020	17580

Lentali konveyerlar texnik tavsiflari

Ko’rsatkichlari	Konveyerlar turi
	KL-500	KRP-500	KLK-500	KRU-350	KRU-900	KLMZ	NK MZ
Lenta eni, mm	1000	1000	1200	1200	1200	1200	1800
Lentaning harakat tezligi, m/s	2,2	2,23	1,8	1,5	3,0	2,6	3,5
Unumdorligi, t/soat	500	500	500	350	900	1250	4000
Yon roliklarining qiyaligi, grad	30	20	-	20	20	30	30
Yurituvchi baraban: - diametri, mm - soni - lentaning o’ralish burchagi, grad	1200 2 420	1130 1 270	- - 180	800 2 430	1600 2 370	1250 2 390	1510 2 495
Gorizontal kon-veyer uzunligi, m	300	150	800	500	1000	800	500
Yuritmasi quvvati, kVt	2x75	75	2x160	3x85	3x380	4x240	1500
Lentaning asosi	kapron	B-820	B-820	RTL-1200	RTL-1200	RTL-1500	Anid
Konveyer metall qismlari og’irligi, t	30	50	163	100	255	600	600
Ishlatilish ko’lami	Magis-tral	Uzatuv-chi	qiyalikka	qiyalikka	qiyalikka	Magis-tral	Magis-tral

4.1-jadvalning davomi

Ko’rsatkichlari	Konveyerlar turi
	KLSH-500M	KLZ-500IIMA	KLSH-800
1	2	3	4
Lenta eni, mm	1000	1000	1200
Lentaning harakat tezligi, m/s	2,26	2,26	2,58-0,85
Unumdorligi, t/soat	500	500	800
Konveyer uzunligi (o’rnatilish qiyaligida, gradus), m 0 4 8 12 16	300 250 200 150 100	400 350 300 250 200	800 475 300 220 175
Lentasi turi	Rezina - matoli
Yuritmasi turi	Bir barabanli	Ikki barabanli	Bir barabanli
Barabanlar diametri, mm: - yurituvchi - taranglovchi	900 600	900 600	600 600
Reduktor: turi uzatish soni	RPDP-750 20	RPDP-750 -	- -
Elektrodvigateli: turi quvvati, kvt aylanish chastotasi, ayl/min kuchlanishi, V	M36-42/6 75 985 220/380	KO-52-6 75 985 220/380	A0113-12/8/6/4 150-50 1480-490 -
Konveyerning mos ravishdagi (300m), (400m), va (800) lentasiz og’irligi, kg	18657	28747	50800
Ishlatilish ko’lami	Zaboyda va magistral liniyalarda

4.1-jadvalning davomi

Ko’rsatkichlari	Konveyerlar turi
	2LU-120A	2LU-120B	2LU-120V	2LU-120G
Lenta eni, mm	1200
Lentani harakat tezligi, m/s	3,15
Maydalangan tog’ jinsi bo’yicha unumdorligi, t/soat	1200
O’rnatilish burchagi, gradus	18^0 gacha
Maksimal uzunligi, m: 6^0 qiyalik burchagida 18^0qiyalik burchagida	1200 550	1800 830	1200 550	1460 630
Lentasi turi	Rezina-trossli RTL-2500 yoki RTL-3150
Yuritmasi turi	Barabanli
Yurituvchi barabanlar soni	2	3	2	2
Baraban diametri, mm: yurituvchi taranglovchi	1292 1250
Elektrodvigateli: turi quvvati, kVt soni quvvatlariyig’indisi,kVt kuchlanishi, V	AK313-37-6 500 2 1000 6000	AK313-37-6 500 3 1500 6000	MA36-71/6F 250 4 1000 660	AK312-49-6 400 3 1250 6000
1000 m uzunlikdagi kon-veyer massasi(lentasiz), t	314	336	314	336
Ishlatilish ko’lami	qiyalikka yuk ko’tarishda

4.1-jadvalning davomi

Ko’rsatgichlari	Konveyerlar turi
	S160125	S160160	S200160			S200200
Lenta eni, mm	1600			2000
Lentani harakat tezligi, m/s	1,6; 2,0; 2,5; 3,15
Unumdorligi, t/soat	1600; 2000; 2500; 3150
Maksimal uzunligi, m: 0^0 qiyalik burchagida 8^0qiyalik burchagida 16^0qiyalik burchagida	1000 300 150	1400 450 300	1200 400 250			1400 500 250
Lentasi turi	Rezina - matoli
qatlamlari eni mustaxkamligi, kg/sm	300
qatlamlari soni	6	7-8	8		9-10
Eng kichik ishchi kuchi, kg/s	29000	34000-38000	48000		54000-60000
Yuritmasi turi	birbarabanli			ikkibarabanli
Baraban diametri, mm: yurituvchi taranglovchi	1250 800	1600 1000					2000 1250
Elektrodvigateli: turi	AKZ-12-39-6 AKZ-12-49-6 AKZ-13-37-6 AKZ-13-46-6	AKZ-12-39-6 AKZ-13-37-6 AKZ-13-46-6 AKZ-13-59-6	AKZ-12-37-6 AKZ-13-46-6 AKZ-13-59-6 AKZ-14-49-6			AKZ-12-46-6 AKZ-13-59-6 AKZ-14-49-6 AKZ-14-59-6
200 m uzunlikdagi konveyer massasi (lentasiz), t	1022			1600
quvvati, kVt	320,400,500, 630	400,500,630, 800	500,630,800, 1000			630,800,1000, 1250
Aylanish chastotasi, ayl/min.	980 - 990
Ishlatilish ko’lami	Magistrall liniyalarda

Adabiyotlar ro’yxati:

1. 
   V.G.Yatskix, L.A.Spektor, A.G.Kucheryavыy. Gornыe mashinы i kompleksы. M., Nedra 1984-400 s.
   
2. 
   R.Yu.Poderni. Gornыe mashinы i avtomatizirovannыe kompleksы dlya otkrыtыx rabot. M., Nedra, 1985-614 s.
   
3. 
   Poderni R.Yu. Gornыe mashinы i kompleksы dlya otkrыtыx rabot. I-II tom 2-e izd. M., Nedra, 2002.
   
4. 
   Rjevskiy VV. Otkrыtыe gornыe rabotы. I-II chasti. M., Nedra 1985.
   
5. 
   Spravochnik mexanika otkrыtыx rabot. «Ekskavatsionno-transportnыe mashinы tsiklichnogo deystviya». M., Nedra 1985
   
6. 
   R.Yu.Poderni. Mexanicheskoe oborudovanie karьerov. M., MGGU, 2003 – 606 s.
   

Mundarija

Kirish…………………………………………………………………………..	3
Kurs loyihasiga quyiladigan umumiy talablar…………………………………	4
Kurs loyihasining hajmi, tuzilishi va ishlanish qoidalari………………………	5
Foydali qazilma konining kon – geologik sharoitlari va texnologik parametrlari tahlili …………………………………………………………….	6
Kon ishlab chiqarish jarayonlari mexanizatsiyasi tahlili ……………………..	6
Burg’ilash, qazish-yuklash va yordamchi kon uskunalarini tanlashni asoslash………………………………………………………………………...	7
Burg’ilash uskunalarining ekspluatatsion ko’rsatkichlarini hisoblash………………………………………………………………………..	12
Qazuvchi-yuklovchi mashinalarni tanlash……………………………………..	19
Maxsus qism…………………………………………………………………...	20
Uskunalarni texnik-iqtisodiy ko`rsatkichlarini hisoblash……………………...	29
Adabiyotlar ro`yxati ........................................................................................	52