O`zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasi o`zbekiston respublikasi oliy va o`rta

Firewall tushunchasi

Firewall ingliz tilidan "olovli devor" deb tarjima qilingan. Ushbu "devor" ning mohiyati kompyuterni, mahalliy tarmoqni yoki alohida tugunlarni tashqi hujumlardan, zararli dasturlardan himoya qilish, kiruvchi va chiquvchi ma'lumotlar paketlarini filtrlash va tarmoqda ishlashda qo'shimcha xavfsizlikni ta'minlashdan iborat.

Firewall turlari:

Tarmoq filtrlari xususiyatlari va vazifalariga ko'ra har xil turlarga bo'linadi. Bu bo'lishi mumkin:

• 
  Kalitlar;
  
• 
  Yuboruvchi va qabul qiluvchining IP manzilini tahlil qiluvchi tarmoq darajasidagi filtrlar;
  
• 
  Seans darajasidagi kanal holatini kuzatish uchun shlyuzlar;
  
• 
  Ilova darajasidagi shlyuz (proksi-server);
  
• 
  Kiruvchi va chiquvchi paketlarni dinamik filtrlash bilan xavfsizlik devori.
  

Xavfsizlik devori funktsiyalari

Kompyuter yoki tarmoqni tashqi tahdidlardan himoya qiluvchi xavfsizlik devorining asosiy funksiyalariga quyidagilar kiradi:

• 
  Himoyalanmagan xost xizmatlariga kirishni cheklash va nazorat qilish;
  
• 
  Xizmatlardan foydalanish tartibi qoidalarini shakllantirish;
  
• 
  Qurilmaga tashqi va ichki tarmoq ob'ektlaridan kirish urinishlarini ro'yxatga olish va hisobga olish;
  
• 
  Qurilma yoki tarmoq haqida ma'lumot olishga xalaqit berish;
  
• 
  Himoyalangan tarmoq haqida noto'g'ri ma'lumotlarni uzatish.
  

Xavfsizlik devoridan foydalanish, shubhasiz, katta foyda keltiradi, lekin shu bilan birga tarmoqning javob berish vaqtini sezilarli darajada oshiradi va uning o'tkazuvchanligini pasaytiradi, chunki barcha paketlarni filtrlash uchun ma'lum vaqt kerak bo'ladi.
Aytish kerakki, tarmoq filtri kompyuterni foydalanuvchi tomonidan to'g'ridan-to'g'ri yuklab olingan zararli dasturiy ta'minot tarkibidan (viruslardan), shuningdek, shaxsiy ma'lumotlarning sizib chiqishidan himoya qilmaydi. Ushbu maqsadlar uchun antiviruslardan foydalanish va tarmoqdagi maxfiylik shartlariga rioya qilish tavsiya etiladi.

Xulosa. Internetdan ma'lumotlar oqimini o'tkazib, uni keraksiz va zararli axlatdan tozalaydi. Zararli fayllardan himoya qilishdan tashqari, xavfsizlik devori zararli dasturlarning boshqa kompyuterlarga yoki Internetga yuborilishining oldini oladi. Xavfsizlik devori foydalanuvchining ruxsat etilganlar ro'yxatida bo'lmagan dasturlarga ulanishini bloklashi mumkin.