O`zbekiston Respublikasi Xalq Ta’limi Vazirligi

Gireptim-tip - bolaligidanok sho’x, to’polonchi, mustakil, jasur, o’ta eksravert
unda kattalarga nisbatan distansiya xissi yetishmaydi. Doimo liderlikka da’vogar,
tavakkalchilikni yoktiradi. Garchi yaxshi qobiliyat egasi bo’lsalarda xafasizliklari, tez
chalgishlari, intizomsizliklari sababli notekis o’qishadi. Ularda odatda ko’tarinki kayfiyat
o’z kobiliyat va imkoniyatlariga ortiqcha baho berish, lekin konun va koidalarga yengil
qarash hollari uchraidi.
Sikloid tip - bolaligida tengdoshlaridan fark qilmaydi. Pubertat davriga kelib
subdopressiv faza paydo bo’lishi mumkin. Natijada kuchsiz, biror ishga kul urgisi
kelmasligi tufayli o’kishda xam kiynala boshlaydilar. Jamoat ishlaridan bosh tortadilar,
yolgizlikni afzal ko’radilar. Agar bu vaktda jiddiy jazolar, obro’sini to’kishlar yuzaga
kelsa, o’tkir affektiv reaksiya, sunisidal urinishlar xam goxo uchraydi. Lekin ko’tarilish
fazasida o’zlarini gipertim tipi kabi tutadilar. Qiziqishlar beqaror. Delinkventlik
(qonunbuzarlikka mayillik), uydan kochish ularga xos emas.

Labil-sikolid - Oraliq tip bo’lib, ularda ko’tarilish va tushish fazalari kiska, turli
davrda yaxshi va yomon kayfiyat fazasi urin almashi bilan tavsiflanadi.
Labil tip- asosiy belgisi sezilmas sabablarga kura kayfiyat tez-tez va sekin
o’zgaradi. Bu tipning «Zaif zvenosi» emosional ahamiyatli bo’lgan shaxslar tomonidan
inkor kilinishi va yaqinlarini yo’kotishdir. Vaziyatga karab kayfiyat keskin uzgaradi.
Astenonevrotik tip - (psixopologiya xastalik) bolaligida kupincha nevropatiya
belgilari ko’zga tashlanadi. Jumladan, yomon uyqu va ishtaha, injiklik. ko’rkoklik,
yiglokilik, duduklanishi, tungi enurez va xokazo.
Asosiy belgilari: tolikish, ta’sirchanlik, akliy, jismoniy emosional zo’rikish. Usmir
rejalarini amalga oshirib bulmasligini, uning real emasligini bilganda kuchli buzilish
vujudga keladi.
Senzitiv tip - (sezish) bolaligidan ko’rkok, xavfsirashlik, xarakatchan o’yinlarni
va sho’xlikni yoktirmaydi. Begonalar va notanish sharoit oldida kuchsiz va tortinchok.
Ular fakat ko’nikib kolgan odamga nisbatan ochik mulokatda bo’lishadi. Ota-onasiga
boglanib koladilar. Mo’min kobil, imtihon, yozma ishlardan, doska oldida javob
berishdan ko’rkadi, uyaladi. Ayblash va jazo ularni yiglatadi. Burch xissi erta uygonadi.
Delinkoventlikka moyilik yo’k. «Zaif zvenosi» obrusiga soya tushsa, nohak ayblashsa,
ustidan gumon kilishsa, shaxsiy mukammal emaslik xissining kuchsizliga bilan
tavsiflanadi.